Điếc đột ngột là do đâu? Phương pháp xử lý và phòng tránh tình trạng này

Hiện nay, tình trạng điếc đột ngột đang có xu hướng gia tăng, tuy nhiên nhiều người lại chủ quan hoặc khó nhận biết các dấu hiệu ban đầu. Trong bài viết này, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ cung cấp thông tin về nguyên nhân gây ra điếc đột ngột, cách chẩn đoán, phương pháp xử lý cũng như biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể tiến triển nghiêm trọng, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Nguyên nhân gây nên tình trạng điếc đột ngột

Điếc đột ngột là tình trạng mất thính lực thần kinh cảm giác xảy ra một cách đột ngột (SSNHL), trong đó phần lớn các trường hợp không xác định được nguyên nhân cụ thể (vô căn). Triệu chứng điển hình là mất thính lực từ 30dB trở lên ở ít nhất 3 tần số liên tiếp trong vòng 72 giờ. Mức độ điếc có thể dao động từ nhẹ đến mất thính giác hoàn toàn, với tính chất tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Nguyên nhân gây điếc đột ngột rất đa dạng và không dễ xác định. Một số yếu tố chủ yếu có thể kể đến gồm:

• Bệnh truyền nhiễm: Các bệnh lý như viêm ốc tai, viêm màng não, viêm mê nhĩ do virus hoặc nấm, thường gặp trong các bệnh như rubella, sởi, thủy đậu, quai bị,…

• Rối loạn mạch máu tai trong: Tình trạng co thắt hoặc tắc nghẽn mạch máu tai trong thường xảy ra ở những người mắc tiểu đường, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, béo phì,…

• Bệnh lý tai trong: Một số bệnh như Meniere có thể gây mất thính lực đột ngột.

• Tác động của thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tổn thương thính giác như quinine, aminoglycosides, cisplatin, aspirin,…

• Khối u trong hệ thần kinh thính giác: Bao gồm các u trong ống tai trong, u góc cầu - tiểu não hoặc di căn đến xương thái dương, màng não.

• Tổn thương tai do tác động cơ học: Những người lặn sâu, leo núi cao, chấn thương vùng đầu hoặc tiếp xúc với âm thanh cường độ lớn có nguy cơ bị rò ngoại dịch tai trong.

• Môi trường làm việc nhiều tiếng ồn: Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn lớn có thể làm tổn thương thính giác.

• Căng thẳng, mệt mỏi kéo dài: Áp lực tâm lý, chế độ ăn uống kém khoa học, thiếu nghỉ ngơi, lạm dụng bia rượu và chất kích thích cũng có thể là nguyên nhân gây mất thính lực đột ngột.

Việc nhận diện sớm và tìm ra nguyên nhân chính xác sẽ giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ mất thính giác vĩnh viễn.

Cách chẩn đoán tình trạng điếc đột ngột

Khi xuất hiện các triệu chứng điếc đột ngột nhưng chưa xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra để loại trừ các yếu tố gây tắc nghẽn ở tai ngoài, chẳng hạn như sự tích tụ của ráy tai hoặc chất lỏng. Nếu không tìm thấy nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp đo thính lực đơn âm (Pure Tone Audiometry) trong vòng vài ngày kể từ khi triệu chứng bắt đầu để xác định xem có xảy ra tình trạng mất thính giác thần kinh cảm giác hay không.

Thông qua xét nghiệm đo thính lực đơn âm, bác sĩ có thể đánh giá mức độ tổn thương thính giác bằng cách xác định ngưỡng âm thanh thấp nhất mà bệnh nhân có thể nghe được ở các tần số khác nhau. Một dấu hiệu điển hình của mất thính lực đột ngột là suy giảm ít nhất 30 dB ở ba tần số liên tiếp trong vòng 72 giờ. Sau khi chẩn đoán điếc đột ngột, người bệnh có thể được chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm chuyên sâu để tìm hiểu nguyên nhân và đánh giá mức độ ảnh hưởng. Các phương pháp này bao gồm chụp cộng hưởng từ (MRI) để kiểm tra cấu trúc tai trong và dây thần kinh thính giác, xét nghiệm máu nhằm phát hiện các bệnh lý liên quan, cũng như các bài kiểm tra thăng bằng (balance tests) để đánh giá chức năng hệ tiền đình.

Phương pháp xử lý và phòng tránh tình trạng này

Sau đây là phương pháp xử lý và cách phòng tránh tình trạng điếc đột ngột:

Phương pháp xử lý

Khi chưa xác định rõ nguyên nhân gây điếc đột ngột, phương pháp điều trị phổ biến nhất là sử dụng corticosteroid. Trước đây, steroid thường được dùng qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch, nhưng từ năm 2011, phương pháp tiêm xuyên nhĩ (intratympanic injection) đã được áp dụng, mang lại hiệu quả tương đương. Điều trị steroid nên bắt đầu càng sớm càng tốt để đạt hiệu quả tối ưu, ngay cả khi chưa có kết quả xét nghiệm. Nếu trì hoãn quá 2-4 tuần, nguy cơ mất thính lực vĩnh viễn sẽ tăng cao.

Nếu xác định được nguyên nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, chẳng hạn như dùng kháng sinh khi nhiễm trùng, thay đổi thuốc nếu do độc tính với tai, hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch nếu hệ miễn dịch tấn công tai trong. Trường hợp mất thính lực nghiêm trọng hoặc điếc cả hai tai, bệnh nhân có thể được khuyến nghị dùng máy trợ thính hoặc cấy ốc tai điện tử để cải thiện khả năng nghe.

Cách phòng tránh tình trạng điếc đột ngột

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bảo vệ thính giác và phòng tránh nguy cơ điếc đột ngột:

• Bảo vệ tai và vùng đầu: Tránh va chạm, chấn thương ảnh hưởng đến tai và hệ thần kinh thính giác.

• Vệ sinh tai đúng cách: Sử dụng dụng cụ chuyên dụng để lấy ráy tai, không dùng vật sắc nhọn có thể gây tổn thương ống tai.

• Duy trì lối sống lành mạnh: Cân bằng giữa làm việc và nghỉ ngơi, thư giãn tinh thần để giảm căng thẳng.

• Hạn chế tiếng ồn: Tránh tiếp xúc với môi trường có âm thanh lớn, giảm thời gian sử dụng tai nghe.

• Giữ vệ sinh cá nhân: Đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc đến nơi đông người để phòng tránh bệnh do virus gây ra.

• Chế độ ăn uống khoa học: Đảm bảo dinh dưỡng hợp lý, lựa chọn thực phẩm sạch, an toàn.

• Tránh các tác nhân gây hại: Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và thính lực.

• Chăm sóc sức khỏe toàn diện: Người mắc bệnh tiểu đường, tim mạch, huyết áp hoặc bệnh viêm nhiễm nên tuân thủ phác đồ điều trị, nghỉ ngơi hợp lý và không làm việc quá sức để bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Thực hiện những biện pháp này sẽ giúp bạn duy trì đôi tai khỏe mạnh và giảm nguy cơ mất thính lực đột ngột.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, cách chẩn đoán, xử trí và phòng tránh điếc đột ngột. Để bảo vệ thính giác, hãy chú ý đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể và thăm khám sớm khi có triệu chứng. Việc phát hiện và điều trị kịp thời sẽ giúp hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đảm bảo sức khỏe thính giác tốt nhất.

Tiêm vắc xin phế cầu giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ mắc phải các bệnh như viêm phổi và viêm tai giữa, hai bệnh lý thường gặp nhưng có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, có 2 loại vắc xin phế cầu phổ biến hiện nay là Synflorix và Prevenar 13, được sử dụng để phòng ngừa các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra. Với hệ thống tiêm chủng chuyên nghiệp, an toàn và chất lượng cao, Long Châu là sự lựa chọn lý tưởng nếu bạn đang tìm kiếm nơi tiêm vắc xin. Không chỉ cung cấp dịch vụ tiêm chủng vắc xin phế cầu hiệu quả, Long Châu còn cam kết đồng hành cùng sức khỏe của cả gia đình bạn, mang đến sự bảo vệ toàn diện và tối ưu nhất. Hãy liên hệ ngay để đặt lịch tiêm và nhận tư vấn chi tiết từ đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm từ hệ thống trung tâm tiêm chủng Long Châu.