Chảy nước mũi trong như nước là bị bệnh gì?

Không giống như chảy mũi do cảm lạnh thông thường, chảy nước mũi trong như nước thường liên quan đến phản ứng dị ứng, viêm mũi vận mạch hoặc ảnh hưởng từ môi trường sống ô nhiễm. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bạn biết cách chăm sóc bản thân đúng cách, tránh sử dụng thuốc không cần thiết và bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn.

Chảy nước mũi trong như nước là gì?

Chảy nước mũi trong như nước là tình trạng niêm mạc mũi tiết ra dịch nhầy trong suốt, loãng, không màu, thường chảy liên tục hoặc nhỏ giọt, giống như nước lã. Khác với nước mũi đặc, có màu vàng/xanh (thường do nhiễm trùng), dịch mũi trong là phản ứng của cơ thể khi niêm mạc mũi bị kích thích bởi các yếu tố như dị nguyên, nhiệt độ, hoặc virus nhẹ.

Niêm mạc mũi sản xuất dịch nhầy để giữ ẩm, bảo vệ đường hô hấp và loại bỏ các tác nhân gây hại như bụi, vi khuẩn, hoặc chất gây dị ứng. Khi gặp kích thích, các mạch máu trong niêm mạc mũi giãn ra, tăng tiết dịch để “rửa trôi” tác nhân, dẫn đến chảy nước mũi trong như nước. Đây là phản ứng tự nhiên, nhưng nếu kéo dài hoặc tái phát thường xuyên, có thể là dấu hiệu của bệnh lý.

Triệu chứng này thường tự hết trong vài ngày nếu do cảm lạnh nhẹ hoặc dị ứng. Tuy nhiên, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán kịp thời nếu:

• Chảy nước mũi trong như nước kéo dài trên 7 ngày mà không giảm.
• Kèm theo ngứa mắt, hắt hơi liên tục, hoặc khó thở (gợi ý dị ứng nặng hoặc hen suyễn).
• Dịch mũi chỉ chảy một bên, có mùi hôi hoặc lẫn máu (có thể do polyp, dị vật, hoặc khối u).
• Kèm sốt cao (>38.5°C), đau đầu, hoặc đau vùng xoang (gợi ý nhiễm trùng).

Chảy nước mũi trong như nước là bị bệnh gì?

Hiểu rõ các nguyên nhân chảy nước mũi trong như nước giúp bạn chọn cách xử lý phù hợp. Dưới đây là các nguyên nhân chính:

Viêm mũi dị ứng

Dị nguyên: Phấn hoa, bụi mịn (PM2.5), lông động vật, nấm mốc hoặc thực phẩm (hiếm gặp) kích thích hệ miễn dịch, gây tiết dịch mũi trong suốt. Theo CDC, khoảng 20–30% người trưởng thành gặp viêm mũi dị ứng mỗi năm, đặc biệt vào mùa xuân hoặc mùa khô.

Biểu hiện kèm theo: Hắt hơi liên tục, ngứa mũi, ngứa mắt, chảy nước mắt hoặc nghẹt mũi. Triệu chứng thường nặng hơn khi tiếp xúc với thú cưng, ra ngoài vào mùa phấn hoa, hoặc ở trong môi trường bụi bặm.

Viêm mũi vận mạch

Cơ chế: Rối loạn mạch máu trong niêm mạc mũi làm tăng tiết dịch khi gặp kích thích như không khí lạnh, mùi mạnh (nước hoa, sơn), khói bụi, hoặc thay đổi áp suất.

Đặc điểm: Chảy nước mũi trong như nước xảy ra đột ngột, không kèm sốt hay dấu hiệu nhiễm trùng, thường giảm khi tránh xa tác nhân kích thích.

Nhiễm virus nhẹ (giai đoạn đầu)

Trong 1 – 3 ngày đầu của cảm cúm hoặc cảm lạnh, cơ thể tăng tiết dịch mũi trong để loại bỏ virus như rhinovirus hoặc influenza. Triệu chứng này thường kèm hắt hơi, đau họng nhẹ hoặc mệt mỏi.

Một số nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân hiếm gặp khác gây chảy nước mũi trong như nước:

• Dị vật trong mũi: Thường gặp ở trẻ em, gây chảy nước mũi trong như nước một bên, đôi khi kèm máu hoặc mùi hôi.
• Bệnh lý tự miễn: Viêm mũi teo hoặc các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống có thể làm niêm mạc mũi tiết dịch liên tục.
• Thay đổi nội tiết: Phụ nữ mang thai hoặc trong kỳ kinh nguyệt có thể gặp chảy nước mũi do thay đổi hormone, thường tự hết sau khi nội tiết ổn định.

Cách xử lý khi bị chảy nước mũi trong như nước tại nhà

Để kiểm soát chảy nước mũi trong như nước, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau tại nhà:

Sử dụng nước muối sinh lý đúng cách: Nhỏ hoặc xịt nước muối sinh lý 0.9% 2 – 3 lần/ngày để làm sạch mũi, giảm kích ứng và loại bỏ dị nguyên. Dùng bình rửa mũi (neti pot) với nước đun sôi nguội hoặc nước vô trùng để tránh nhiễm khuẩn. Lưu ý không dùng nước muối ưu trương vì có thể gây khô niêm mạc.

Giữ ấm cơ thể: Đeo khăn quàng cổ hoặc khẩu trang khi ra ngoài trời lạnh, đặc biệt trong mùa đông hoặc thời tiết giao mùa, để bảo vệ vùng mũi họng.

Tránh xa tác nhân gây kích ứng: Đóng cửa sổ vào mùa phấn hoa, hút bụi nhà thường xuyên, tránh khói thuốc, mùi hóa chất mạnh (như nước hoa, sơn) hoặc môi trường ô nhiễm.

Biện pháp hỗ trợ: Xông hơi với lá sả, lá bạc hà hoặc uống trà gừng ấm là các phương pháp dân gian phổ biến giúp làm dịu niêm mạc mũi và giảm chảy nước mũi. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ và cần tham khảo bác sĩ trước khi áp dụng.

Không lạm dụng thuốc co mạch, xịt mũi: Thuốc giảm sung huyết như oxymetazoline chỉ nên dùng trong 3 – 5 ngày để tránh viêm mũi do thuốc (rhinitis medicamentosa), làm nặng thêm triệu chứng.

Thuốc kháng histamin: Nếu do dị ứng, có thể dùng loratadine hoặc cetirizine, nhưng phải theo chỉ định bác sĩ, đặc biệt với người có bệnh nền như tăng huyết áp hoặc phụ nữ mang thai.

Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?

Bạn cần đi khám chuyên khoa Tai Mũi Họng nếu gặp các dấu hiệu sau:

• Chảy nước mũi trong như nước kéo dài trên 7 ngày mà không cải thiện, đặc biệt nếu chỉ ở một bên mũi.
• Kèm theo sốt cao (>38.5°C), đau đầu, đau vùng xoang, hoặc dịch mũi đổi màu (vàng/xanh, đặc).
• Dịch mũi có mùi hôi, lẫn máu, hoặc cảm giác nghẹt mũi kéo dài (gợi ý polyp, dị vật, hoặc khối u).
• Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, giấc ngủ, hoặc kèm khó thở (đặc biệt ở người có tiền sử dị ứng nặng, hen suyễn).
• Tiền sử bệnh lý như viêm xoang mạn tính hoặc bệnh tự miễn, cần đánh giá chuyên sâu.

Cách phòng ngừa tình trạng chảy nước mũi trong tái phát

Để giảm nguy cơ tái phát chảy nước mũi trong như nước, bạn nên áp dụng các thói quen sau:

Giữ không gian sống thông thoáng, sạch sẽ: Sử dụng máy lọc không khí, lau dọn nhà cửa thường xuyên để tránh bụi, nấm mốc, và phấn hoa.

Dùng khẩu trang: Đặc biệt trong mùa phấn hoa, khu vực ô nhiễm, hoặc khi thời tiết lạnh để bảo vệ đường hô hấp.

Tăng cường miễn dịch: Ăn uống đủ chất với thực phẩm giàu vitamin C (cam, ổi), vitamin D (cá, trứng), và kẽm (hạt, hải sản). Ngủ đủ 7–8 giờ/ngày và tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga.

Thường xuyên vệ sinh mũi: Nhỏ nước muối sinh lý 0.9% 1–2 lần/ngày để giữ ẩm và làm sạch niêm mạc mũi.

Luyện tập thể dục: Các bài tập cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe hô hấp, như yoga hoặc đi bộ, giúp giảm nguy cơ viêm mũi vận mạch.

Chảy nước mũi trong như nước tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng lại là biểu hiện của nhiều tình trạng sức khỏe như dị ứng, nhiễm virus nhẹ. Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp xử lý đúng cách, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và ngăn ngừa tình trạng này một cách hiệu quả. Nếu triệu chứng kéo dài trên 7 ngày hoặc kèm các dấu hiệu bất thường như sốt cao, đau đầu, hoặc dịch mũi có máu, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp mũi thông thoáng và cơ thể khỏe mạnh hơn mỗi ngày.