Cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp và biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Mang thai là một hành trình đầy thay đổi đối với cơ thể người phụ nữ, trong đó huyết áp cũng có thể biến động thất thường. Một số thai phụ gặp phải tình trạng tụt huyết áp khiến cơ thể mệt mỏi, choáng váng, thậm chí ngất xỉu. Do đó, việc hiểu rõ nguyên nhân và biết cách xử trí kịp thời sẽ giúp mẹ bầu an tâm hơn trong suốt thai kỳ. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp an toàn và hiệu quả.

Nguyên nhân nào khiến bà bầu bị tụt huyết áp?

Tụt huyết áp khi mang thai là tình trạng huyết áp tâm thu giảm dưới 90mmHg hoặc huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg trong thai kỳ. Đây có thể là hiện tượng sinh lý bình thường do thay đổi nội tiết, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo những vấn đề tiềm ẩn. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến bà bầu bị tụt huyết áp, bao gồm:

• Thay đổi sinh lý trong thai kỳ: Trong nửa đầu của thai kỳ, hệ mạch máu của mẹ giãn nở tự nhiên để tăng cường lưu lượng máu đến tử cung và bánh nhau, từ đó có thể làm huyết áp giảm nhẹ. Đây là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể mẹ bầu.
• Thay đổi tư thế đột ngột: Việc đứng lên quá nhanh từ tư thế nằm hoặc ngồi có thể làm máu chưa kịp lưu thông trở lại não, dẫn đến tụt huyết áp tạm thời và có thể gây choáng váng hoặc ngất xỉu.
• Tắm nước nóng quá lâu: Tắm quá lâu với nước nóng có thể gây giãn mạch ngoại biên, làm giảm áp lực tuần hoàn máu và khiến huyết áp giảm đột ngột.
• Thiếu máu: Tình trạng thiếu hồng cầu hoặc giảm hemoglobin thường gặp trong thai kỳ có thể làm giảm lượng oxy đến các cơ quan và dẫn đến tụt huyết áp.
• Mất nước: Không uống đủ nước, nôn nhiều trong thai kỳ (đặc biệt là ốm nghén nặng) hoặc đổ mồ hôi nhiều làm giảm thể tích tuần hoàn, gây huyết áp thấp.
• Bệnh lý tim mạch: Các vấn đề như rối loạn nhịp tim, hở van tim hoặc suy tim có thể cản trở quá trình bơm máu hiệu quả, từ đó gây tụt huyết áp.
• Bệnh lý thận: Một số rối loạn chức năng thận có thể ảnh hưởng đến cân bằng dịch và muối trong cơ thể, làm tụt huyết áp.
• Nhiễm trùng, phản ứng dị ứng, chảy máu hoặc chấn thương: Đây là những tình trạng cấp tính có thể làm giảm thể tích máu lưu thông hoặc gây giãn mạch mạnh, dẫn tới hạ huyết áp.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc được sử dụng trong thai kỳ (như thuốc giãn cơ tử cung, thuốc huyết áp…) có thể gây hạ áp nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Tình trạng tụt huyết áp ở mẹ bầu nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời có thể ảnh hưởng đến quá trình nuôi dưỡng thai nhi. Thiếu máu đến bánh nhau có thể dẫn đến thai chậm phát triển, thai chết lưu, sinh non hoặc gây ngã do ngất xỉu… tất cả đều là những rủi ro cần được lưu tâm đặc biệt trong quá trình mang thai.

Dấu hiệu nhận biết tụt huyết áp khi mang thai

Không phải tất cả các trường hợp huyết áp thấp trong thai kỳ đều gây ra triệu chứng. Một số mẹ bầu có trị số huyết áp dưới mức bình thường nhưng vẫn sinh hoạt bình thường, không cảm thấy mệt mỏi hay bất ổn. Tuy nhiên, ở một số trường hợp khác, tụt huyết áp khi mang thai có thể gây ra nhiều triệu chứng lâm sàng ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là những dấu hiệu điển hình giúp nhận biết tình trạng tụt huyết áp ở phụ nữ mang thai:

• Chóng mặt và mờ mắt: Đây là triệu chứng phổ biến nhất khi huyết áp giảm. Bà bầu có thể cảm thấy choáng váng, mất thăng bằng, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột.
• Vã mồ hôi: Mồ hôi có thể tiết ra nhiều một cách bất thường, dù không vận động mạnh hay ở trong môi trường nóng bức.
• Da xanh tái: Khi tuần hoàn máu không đảm bảo, da mặt và cơ thể có thể trở nên nhợt nhạt, kém hồng hào.
• Mệt mỏi: Cơ thể cảm thấy thiếu năng lượng, uể oải kéo dài dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.
• Khó thở, thở nhanh: Một số mẹ bầu cảm thấy hụt hơi, phải thở gấp để đủ oxy cho cơ thể, nhất là khi huyết áp giảm đột ngột.
• Ngất xỉu: Trong trường hợp nghiêm trọng, mẹ bầu có thể mất ý thức trong thời gian ngắn do lượng máu lên não giảm tạm thời.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu tụt huyết áp có ý nghĩa quan trọng trong việc theo dõi và xử lý kịp thời, giúp đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ. Vậy cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp như thế nào để đảm bảo an toàn cho cả hai mẹ con?

Cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp

Trong thai kỳ, tụt huyết áp có thể là biểu hiện sinh lý bình thường, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu do sự thay đổi nội tiết và giãn mạch. Trong những trường hợp này, huyết áp thường sẽ tự điều chỉnh và trở lại mức bình thường vào quý 3 mà không cần can thiệp y tế đặc hiệu. Tuy nhiên, nếu trị số huyết áp giảm xuống quá thấp hoặc kèm theo các triệu chứng rõ rệt, bà bầu cần được xử lý kịp thời để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.

Cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp, đặc biệt với tình trạng nghiêm trọng, việc điều trị cấp cứu là cần thiết để đảm bảo an toàn. Sau khi vượt qua giai đoạn nguy hiểm, bác sĩ sẽ tiếp tục xác định nguyên nhân cụ thể gây hạ huyết áp nhằm có hướng xử lý triệt để, ví dụ như điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hoặc theo dõi sát các bệnh lý nền.

Trong trường hợp nghi ngờ huyết áp thấp là do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ đánh giá lại phác đồ điều trị, có thể ngừng sử dụng loại thuốc đang dùng hoặc thay thế bằng thuốc an toàn hơn đối với thai kỳ.

Việc xử lý tụt huyết áp khi mang thai cần được cá thể hóa theo từng trường hợp cụ thể, dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa sản - nội khoa để đảm bảo an toàn cho mẹ và sự phát triển của thai nhi.

Biện pháp phòng ngừa tụt huyết áp khi mang thai

Tụt huyết áp trong thai kỳ tuy thường gặp nhưng nếu không kiểm soát tốt có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng cho mẹ và thai nhi. Việc chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa là cần thiết để giữ huyết áp ổn định trong suốt thời gian mang thai. Dưới đây là những phương pháp hữu ích mà mẹ bầu có thể áp dụng:

• Tránh thay đổi tư thế đột ngột: Khi chuyển từ tư thế nằm hoặc ngồi sang đứng, huyết áp có thể tụt nhanh nếu thai phụ cử động quá mạnh hoặc quá nhanh. Do đó, nên ngồi dậy từ từ, đặc biệt vào buổi sáng sau khi thức dậy. Nếu cảm thấy chóng mặt hoặc sắp ngất, mẹ bầu nên nhanh chóng ngồi hoặc nằm nghỉ, hít thở sâu và chậm để giúp máu lưu thông tốt hơn.
• Duy trì chế độ ăn uống hợp lý: Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa trong ngày giúp ổn định đường huyết và hạn chế tình trạng tụt huyết áp. Mẹ bầu nên ăn đủ chất, đa dạng thực phẩm, bổ sung vitamin và khoáng chất cần thiết. Ngoài ra, mẹ bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ về lượng muối tiêu thụ phù hợp để duy trì huyết áp trong ngưỡng an toàn.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Cung cấp đủ nước cho cơ thể sẽ hỗ trợ tuần hoàn máu và duy trì thể tích dịch ổn định. Bà bầu nên uống đủ lượng nước cần thiết, kết hợp với nước trái cây để bổ sung thêm vitamin. Nếu cảm thấy buồn nôn, có thể dùng trà gừng hoặc các loại trà thảo mộc nhẹ để làm dịu dạ dày.

Cách xử lý khi bà bầu bị tụt huyết áp cần được thực hiện đúng và kịp thời để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Mặc dù tụt huyết áp trong thai kỳ là tình trạng khá phổ biến, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu mẹ bầu duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn uống hợp lý và theo dõi sát các dấu hiệu bất thường của cơ thể. Phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách là yếu tố then chốt giúp thai kỳ diễn ra an toàn và khỏe mạnh.