Dấu hiệu tụt huyết áp: Nhận biết và cách chăm sóc hiệu quả

Tụt huyết áp hay huyết áp thấp xảy ra khi áp lực máu trong động mạch giảm xuống mức không đủ để cung cấp oxy và dinh dưỡng cho các cơ quan quan trọng. Trong lâm sàng, huyết áp thấp thường được coi là khi huyết áp tâm thu (SBP - Systolic Blood Pressure) < 90 mmHg hoặc huyết áp tâm trương (DBP - Diastolic Blood Pressure) < 60 mmHg. Đối với hạ huyết áp tư thế, chẩn đoán khi SBP giảm ≥20 mmHg hoặc DBP giảm ≥10 mmHg trong vòng 3 phút sau khi đứng dậy. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu tụt huyết áp giúp giảm thiểu nguy cơ ngã, chấn thương hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.

11 dấu hiệu tụt huyết áp phổ biến

Tụt huyết áp, hay còn gọi là huyết áp thấp, là tình trạng khi áp lực máu trong động mạch giảm xuống dưới mức bình thường, dẫn đến việc các cơ quan trong cơ thể không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết. Đây là một hiện tượng khá phổ biến và có thể xảy ra với nhiều đối tượng, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những người có tiền sử bệnh lý về tim mạch. Việc nhận biết các dấu hiệu tụt huyết áp ngay từ đầu sẽ giúp bạn có biện pháp xử trí phù hợp, tránh các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là 11 dấu hiệu tụt huyết áp phổ biến.

Chóng mặt hoặc choáng váng

Chóng mặt, choáng váng là dấu hiệu thường gặp nhất khi huyết áp bị tụt. Bạn có thể cảm thấy như đầu óc quay cuồng hoặc mất thăng bằng, đặc biệt là khi đứng lên đột ngột từ tư thế ngồi hoặc nằm. Hiện tượng này xảy ra do lượng máu lên não không đủ, làm não bị thiếu oxy tạm thời. Nếu bạn gặp phải dấu hiệu này, hãy cố gắng ngồi hoặc nằm xuống để tránh ngã và gây chấn thương.

Ngất xỉu

Ngất xỉu hay mất ý thức tạm thời là dấu hiệu nghiêm trọng hơn của tụt huyết áp. Khi não không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, bạn có thể bị ngất, mất kiểm soát về ý thức trong vài giây hoặc vài phút. Đây là tín hiệu cảnh báo rằng cơ thể bạn đang gặp vấn đề nghiêm trọng và cần được khám và điều trị ngay. Nếu người thân hoặc bạn bè bạn có dấu hiệu này, hãy gọi cấp cứu hoặc đưa họ đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Mờ mắt hoặc nhìn không rõ

Khi huyết áp giảm, lưu lượng máu tới mắt cũng giảm theo, dẫn đến hiện tượng mắt mờ, khó nhìn rõ, hoặc cảm giác như trước mắt có đốm sáng. Triệu chứng này thường xuất hiện cùng với chóng mặt, đặc biệt khi thay đổi tư thế đứng lên hoặc cúi xuống. Đây cũng là một cảnh báo để bạn chú ý đến sức khỏe của mình và tìm cách ổn định huyết áp.

Mệt mỏi, yếu ớt

Một trong những dấu hiệu tụt huyết áp mà nhiều người thường bỏ qua là cảm giác mệt mỏi, yếu ớt. Khi các cơ quan không nhận đủ oxy, bạn sẽ cảm thấy thiếu năng lượng, nhanh chóng kiệt sức dù chỉ thực hiện các hoạt động nhẹ. Tình trạng này có thể kéo dài nếu huyết áp không được cải thiện, làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng tới công việc cũng như sinh hoạt hàng ngày.

Buồn nôn hoặc nôn

Một số người bị tụt huyết áp có thể cảm thấy buồn nôn hoặc thậm chí nôn mửa. Nguyên nhân là do huyết áp thấp ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa, làm giảm lưu lượng máu đến các cơ quan trong ổ bụng, gây rối loạn chức năng và kích thích các trung tâm kiểm soát nôn ở não. Nếu hiện tượng buồn nôn kéo dài kèm theo dấu hiệu tụt huyết áp, bạn nên thăm khám sớm để xác định nguyên nhân và được tư vấn điều trị thích hợp.

Da lạnh, ẩm và xanh xao

Khi huyết áp giảm, cơ thể sẽ ưu tiên duy trì máu cho các cơ quan quan trọng như não và tim, dẫn đến việc giảm lưu lượng máu tới da. Điều này khiến da bạn trở nên lạnh, ẩm, nhợt nhạt hoặc xanh xao. Hiện tượng này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn phản ánh rõ ràng tình trạng tuần hoàn máu đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Khó thở hoặc thở nhanh

Khi não thiếu oxy do huyết áp thấp, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tăng tốc độ hô hấp để cố gắng lấy thêm oxy. Bạn có thể cảm thấy khó thở, thở nhanh hoặc thở gấp hơn bình thường. Triệu chứng này nếu kéo dài sẽ khiến bạn rất mệt mỏi và dễ bị hoảng loạn, vì thế cần có sự theo dõi và xử trí kịp thời.

Đau đầu hoặc căng thẳng đầu óc

Thiếu oxy lên não cũng làm bạn dễ bị đau đầu hoặc cảm giác căng thẳng, áp lực trong đầu. Đau đầu do tụt huyết áp thường không quá dữ dội như trong các bệnh lý thần kinh khác nhưng có thể kéo dài và gây khó chịu, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và làm việc.

Tim đập nhanh hoặc hồi hộp

Để bù đắp lượng máu giảm xuống, tim sẽ phải hoạt động nhanh hơn, đập mạnh hơn hoặc không đều. Bạn có thể cảm thấy hồi hộp, tim đập nhanh khi bị tụt huyết áp. Triệu chứng này thường xuất hiện khi huyết áp giảm đột ngột và cần được chú ý theo dõi kỹ càng.

Lú lẫn hoặc khó tập trung

Huyết áp thấp ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của não bộ, gây ra tình trạng khó tập trung, hay quên, hoặc lú lẫn trong thời gian ngắn. Đặc biệt ở người cao tuổi, dấu hiệu này có thể làm tăng nguy cơ té ngã hoặc tai nạn.

Hội chứng Raynaud hoặc lạnh tay chân

Một số người khi bị tụt huyết áp có hiện tượng co thắt các mạch máu ngoại biên, gây ra hội chứng Raynaud. Biểu hiện là tay chân lạnh, tím tái hoặc đổi màu, tê bì và có cảm giác châm chích. Đây cũng là dấu hiệu cảnh báo tuần hoàn máu ngoại vi đang bị ảnh hưởng bởi huyết áp thấp.

Nhận biết rõ các dấu hiệu tụt huyết áp giúp bạn có thể nhanh chóng xử trí hoặc tìm đến sự trợ giúp y tế khi cần thiết. Nếu các triệu chứng thường xuyên xuất hiện hoặc kéo dài, bạn nên thăm khám để xác định nguyên nhân và được tư vấn điều trị phù hợp, tránh những rủi ro không mong muốn cho sức khỏe.

Làm gì khi bị tụt huyết áp?

Khi gặp các dấu hiệu tụt huyết áp, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm triệu chứng và phòng ngừa nguy hiểm:

• Ngồi hoặc nằm xuống ngay khi thấy chóng mặt, tránh đứng lên đột ngột.
• Uống đủ nước để tránh mất nước, một trong những nguyên nhân phổ biến gây tụt huyết áp.
• Ăn các bữa nhỏ đều đặn, tránh để bụng quá đói hoặc quá no.
• Tránh sử dụng rượu bia hoặc các chất kích thích làm giãn mạch máu.
• Mặc quần áo rộng rãi, tránh bó chặt gây ảnh hưởng lưu thông máu.
• Khi phải đứng lâu, hãy vận động nhẹ nhàng để kích thích tuần hoàn máu.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu triệu chứng kéo dài hoặc thường xuyên xảy ra để được đánh giá và điều trị phù hợp.

Cách phòng ngừa tụt huyết áp hiệu quả

Duy trì huyết áp ở mức ổn định giúp bạn hạn chế các dấu hiệu tụt huyết áp và các biến chứng liên quan. Một số cách phòng ngừa đơn giản bao gồm:

• Uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt khi trời nóng hoặc khi vận động nhiều.
• Ăn uống cân bằng, bổ sung đủ muối theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh kiêng quá mức.
• Tập thể dục đều đặn, vừa sức để tăng cường tuần hoàn máu.
• Tránh thay đổi tư thế quá nhanh, đặc biệt khi đứng lên từ tư thế nằm hoặc ngồi.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo dõi huyết áp thường xuyên, đặc biệt với người lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc nếu bạn đang dùng thuốc hạ huyết áp hoặc các thuốc khác có thể gây tụt huyết áp.

Dấu hiệu tụt huyết áp có thể đa dạng và ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống nếu không được chú ý kịp thời. Việc nhận biết những dấu hiệu phổ biến và thực hiện các biện pháp xử trí, phòng ngừa đúng cách là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe. Nếu bạn thường xuyên gặp các triệu chứng huyết áp thấp, đừng ngần ngại tìm đến các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn kỹ lưỡng và điều trị phù hợp.