Thiếu máu nên ăn gì? Bổ sung thực phẩm sao cho phù hợp?

Thiếu máu là một tình trạng phổ biến mà nhiều người trong chúng ta có thể gặp phải, đặc biệt là phụ nữ, người già, người ăn chay hoặc người đang hồi phục sau bệnh. Khi bị thiếu máu, cơ thể bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt, da xanh xao và khó tập trung. Một trong những cách đơn giản và hiệu quả để cải thiện tình trạng này chính là thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày. Vậy thiếu máu nên ăn gì? Và nên ăn sao cho khoa học để hấp thu tối đa dưỡng chất? 

Thiếu máu nên ăn gì?

Khi nhắc đến việc bổ sung dinh dưỡng cho người thiếu máu, điều quan trọng là bạn cần chọn những thực phẩm giàu sắt, vitamin B12 và folate: Những yếu tố giúp tạo hồng cầu và hỗ trợ máu khỏe mạnh. Dưới đây là một số thực phẩm rất tốt cho người đang gặp tình trạng thiếu máu.

Thịt đỏ

Thịt đỏ như bò, cừu, dê là nguồn cung cấp sắt heme dồi dào. Đây là loại sắt mà cơ thể bạn dễ hấp thu hơn so với sắt không heme từ thực vật. Một khẩu phần thịt bò nạc không chỉ giàu sắt mà còn có nhiều vitamin B12, kẽm và protein giúp duy trì năng lượng và sức khỏe toàn diện. Bạn có thể chế biến thịt đỏ thành nhiều món như bò xào rau, bò hầm củ quả hay nướng đơn giản. Tuy nhiên, hãy ăn với liều lượng vừa phải (2 - 3 lần/tuần) để tránh nạp quá nhiều chất béo bão hòa.

Củ cải

Củ cải, đặc biệt là củ cải đỏ là loại rau củ có tác dụng thanh lọc máu và kích thích sản xuất hồng cầu. Loại củ này chứa nhiều sắt, folate và chất chống oxy hóa, giúp cải thiện lưu thông máu và giảm mệt mỏi. Bạn có thể nấu củ cải thành súp, luộc hoặc ép lấy nước uống đều rất tốt. Một ly nước ép củ cải vào buổi sáng không chỉ giúp bổ máu mà còn làm đẹp da đáng kể.

Trứng

Trứng là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, đồng thời chứa nhiều sắt, vitamin B12 và các chất chống oxy hóa như lutein, zeaxanthin. Chúng rất cần thiết cho quá trình tái tạo hồng cầu và hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Đặc biệt, trứng luộc là lựa chọn đơn giản, tiện lợi để bổ sung sắt mỗi ngày mà không tốn quá nhiều thời gian chế biến. Bạn nên ăn từ 1 - 2 quả trứng mỗi ngày, kết hợp cùng rau xanh, cà chua hoặc bánh mì nguyên cám để tăng khả năng hấp thu sắt, đồng thời tạo nên bữa ăn cân bằng và dinh dưỡng.

Hải sản

Các loại hải sản như hàu, sò huyết, tôm, cua, cá ngừ là nguồn thực phẩm giàu sắt, đặc biệt là sắt heme: Loại sắt dễ hấp thu vào cơ thể, rất phù hợp cho người đang bị thiếu máu. Ngoài ra, hải sản còn cung cấp vitamin B12 và kẽm, hỗ trợ quá trình tái tạo hồng cầu và tăng cường miễn dịch. Trong đó, sò huyết là lựa chọn nổi bật nhờ hàm lượng sắt cao. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, bạn nên chọn hải sản tươi, chế biến chín kỹ và tránh ăn sống để phòng ngừa rủi ro nhiễm khuẩn.

Rau xanh đậm

Các loại rau lá xanh đậm như rau bina (rau chân vịt), cải bó xôi, cải xoăn (kale), rau ngót, rau dền chứa nhiều sắt, folate và vitamin C. Đây là nhóm thực phẩm không thể thiếu trong thực đơn bổ máu hằng ngày. Bạn nên chế biến rau xanh dưới dạng luộc, xào nhẹ hoặc nấu canh để giữ lại tối đa dưỡng chất. Hạn chế đun nấu quá lâu vì sẽ làm mất lượng lớn vitamin có trong rau.

Bổ sung thực phẩm bổ máu hằng ngày sao cho khoa học?

Biết thiếu máu nên ăn gì là một chuyện, nhưng ăn như thế nào để hấp thu tốt và không gây tác dụng ngược lại là điều quan trọng không kém. Dưới đây là một số nguyên tắc bạn cần lưu ý để xây dựng chế độ ăn uống hợp lý:

• Kết hợp thực phẩm giàu sắt với vitamin C: Vitamin C có vai trò quan trọng giúp tăng cường khả năng hấp thu sắt từ thực phẩm. Bạn có thể vắt thêm chanh vào món ăn, ăn thêm trái cây như cam, kiwi, dâu tây sau bữa ăn giàu sắt.
• Tránh dùng trà và cà phê ngay sau bữa ăn: Trong trà và cà phê có chứa tannin, chất có thể ức chế hấp thu sắt trong ruột. Nếu bạn là người yêu thích trà, hãy uống cách xa bữa ăn khoảng 1 - 2 tiếng.
• Chia nhỏ bữa ăn, không ăn quá nhiều trong một lần: Cơ thể hấp thu sắt tốt hơn khi được cung cấp đều đặn thay vì dồn vào một bữa. Hãy ăn nhiều bữa nhỏ, bổ sung thực phẩm giàu sắt trải đều trong ngày.
• Hạn chế thực phẩm giàu canxi trong bữa giàu sắt: Canxi có thể cạnh tranh hấp thu với sắt vì vậy bạn nên tránh ăn phô mai, sữa hoặc uống viên canxi cùng lúc với bữa ăn nhiều sắt.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc, tập thể dục đều đặn, giảm căng thẳng cũng góp phần hỗ trợ cơ thể sản sinh và lưu thông máu tốt hơn.

Lưu ý gì khi ăn thực phẩm bổ máu

Việc ăn đúng thực phẩm là chưa đủ, bạn còn cần ghi nhớ một số điều sau để đảm bảo chế độ ăn uống thực sự hiệu quả cho việc cải thiện thiếu máu:

• Không lạm dụng thực phẩm bổ máu: Mặc dù các thực phẩm như thịt đỏ hay hải sản rất tốt, nhưng nếu ăn quá nhiều có thể gây thừa sắt, dẫn đến các vấn đề về gan, tim mạch. Bạn nên ăn đa dạng và cân bằng giữa động vật và thực vật.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu dùng viên sắt bổ sung: Nếu chế độ ăn không cung cấp đủ hoặc bạn bị thiếu máu nặng, bác sĩ có thể kê toa viên sắt hoặc vitamin B12. Việc tự ý uống có thể gây hại nếu không đúng liều lượng.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Việc xét nghiệm máu định kỳ sẽ giúp bạn biết rõ mức độ thiếu máu và hiệu quả của chế độ ăn uống đang thực hiện. Đừng chỉ dựa vào cảm giác mệt mỏi để đánh giá.
• Chú ý đến các dấu hiệu bất thường: Nếu bạn đã điều chỉnh ăn uống nhưng vẫn thấy chóng mặt, tim đập nhanh, khó thở, hãy đi khám ngay. Thiếu máu đôi khi là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng như thiếu máu ác tính, xuất huyết tiêu hóa.

Ngoài việc ăn uống đủ chất, người thiếu máu nên thăm khám bác sĩ định kỳ để kiểm tra trạng thái sức khỏe tổng quát, theo dõi chỉ số máu và phát hiện sớm các vấn đề liên quan. Bên cạnh đó, bạn cũng nên chủ động tìm hiểu và tiêm phòng vắc xin nếu cần thiết, đặc biệt là các loại vắc xin hỗ trợ hệ miễn dịch và phòng bệnh truyền nhiễm. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong những địa chỉ uy tín, cung cấp đa dạng loại vắc xin chất lượng, môi trường tiêm chủng an toàn và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, thân thiện.

Tóm lại, nếu bạn đang thắc mắc thiếu máu nên ăn gì, thì câu trả lời là: Hãy tập trung vào những thực phẩm giàu sắt, vitamin B12, folate và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh. Không cần phải tìm kiếm đâu xa, bữa ăn hàng ngày của bạn đều có thể hỗ trợ bạn bổ máu nếu biết lựa chọn đúng cách.