Cách để phân biệt, điều trị viêm giác mạc và viêm kết mạc

Đỏ mắt, cộm xốn, chảy nước mắt - những dấu hiệu tưởng chừng đơn giản này có thể là biểu hiện của hai bệnh lý khác nhau: Viêm giác mạc và viêm kết mạc. Dù dễ nhầm lẫn, nhưng nếu không phân biệt đúng, việc điều trị sai cách có thể khiến mắt tổn thương nặng hơn. 

Viêm giác mạc và viêm kết mạc là bệnh gì?

Viêm giác mạc và viêm kết mạc có giống nhau không? Đây là câu hỏi khiến nhiều người nhầm lẫn, tuy nhiên, hai tình trạng này hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và ảnh hưởng đến thị lực.

Viêm kết mạc là hiện tượng viêm của lớp màng mỏng bao phủ lòng trắng của mắt và mặt trong của mi mắt. Bệnh thường do virus, vi khuẩn, dị ứng hoặc yếu tố kích thích từ môi trường. Triệu chứng điển hình gồm đỏ mắt, ngứa, chảy nước mắt, cảm giác cộm như có dị vật. Mặc dù gây khó chịu, viêm kết mạc ít ảnh hưởng đến thị lực nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, bệnh có khả năng lây lan cao nên cần được kiểm soát kịp thời.

Trái ngược với viêm kết mạc, viêm giác mạc là tình trạng viêm của giác mạc - lớp mô trong suốt ở phía trước nhãn cầu, giữ vai trò thiết yếu trong việc hội tụ ánh sáng và duy trì thị lực. Viêm giác mạc có thể gây tổn thương sâu, để lại sẹo giác mạc, thậm chí dẫn đến giảm hoặc mất thị lực nếu không điều trị kịp thời. Nguyên nhân thường gặp bao gồm nhiễm trùng (vi khuẩn, nấm, virus), chấn thương mắt hoặc các bệnh lý tự miễn. Người bệnh thường có biểu hiện đau mắt dữ dội, nhìn mờ, sợ ánh sáng và cảm giác khó chịu kéo dài.

Phân biệt viêm giác mạc và viêm kết mạc

Viêm kết mạc và viêm giác mạc là hai bệnh lý thường gặp ở mắt, đều liên quan đến tình trạng viêm nhưng lại ảnh hưởng đến những vị trí khác nhau và có mức độ nghiêm trọng không giống nhau. Viêm kết mạc thường gây khó chịu với các triệu chứng như đỏ mắt, ngứa, chảy nước mắt, nhưng hiếm khi gây tổn thương thị lực lâu dài. Ngược lại, viêm giác mạc có thể tiến triển nặng hơn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, thậm chí dẫn đến sẹo giác mạc hoặc suy giảm thị lực vĩnh viễn.

Chính vì vậy, việc phân biệt hai bệnh lý này là điều rất quan trọng để có thể xử lý đúng cách từ sớm. Dựa trên các yếu tố như nguyên nhân gây bệnh, biểu hiện triệu chứng và nguy cơ biến chứng, người bệnh hoàn toàn có thể nhận diện được mình đang gặp vấn đề về viêm kết mạc hay viêm giác mạc. Cùng theo dõi bảng so sánh sau đây để hiểu rõ hơn về những điểm khác biệt giữa hai tình trạng này.

Cách điều trị viêm giác mạc và viêm kết mạc

Việc phân biệt chính xác giữa viêm giác mạc và viêm kết mạc đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Mỗi bệnh lý không chỉ khác nhau về nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng lâm sàng mà còn có mức độ ảnh hưởng đến thị lực và nguy cơ biến chứng khác nhau. Do đó, nhận diện đúng bệnh không chỉ giúp bác sĩ lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp với từng loại bệnh mà còn tối ưu hóa hiệu quả điều trị theo mức độ tiến triển và tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Điều trị viêm kết mạc

Việc điều trị viêm kết mạc phụ thuộc nhiều vào nguyên nhân cụ thể gây bệnh - có thể là do virus, vi khuẩn hoặc dị ứng. Mục tiêu chính trong điều trị là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa lây lan và hạn chế nguy cơ biến chứng:

• Viêm kết mạc do virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt là do adenovirus. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh sẽ tự giới hạn sau 1 - 2 tuần. Việc điều trị chủ yếu mang tính hỗ trợ, bao gồm sử dụng nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản để làm dịu mắt và rửa sạch chất tiết. Trường hợp nặng có thể cần đến thuốc chống viêm dạng nhỏ mắt (như corticosteroid nhẹ), tuy nhiên việc này phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa để tránh nguy cơ biến chứng.
• Viêm kết mạc do vi khuẩn: Tình trạng này thường yêu cầu điều trị bằng thuốc nhỏ mắt kháng sinh như chloramphenicol, tobramycin hoặc ofloxacin. Việc sử dụng đúng kháng sinh sẽ giúp làm giảm thời gian bệnh, hạn chế lây lan và ngăn ngừa các biến chứng viêm lan rộng. Ngoài ra, giữ vệ sinh vùng mắt sạch sẽ và tránh dụi mắt là điều rất quan trọng.
• Viêm kết mạc do dị ứng: Điều trị chủ yếu là kiểm soát các yếu tố gây dị ứng như phấn hoa, bụi nhà, lông thú... Người bệnh có thể được kê các thuốc nhỏ mắt chống dị ứng (như thuốc kháng histamin hoặc ổn định tế bào mast), kết hợp nước mắt nhân tạo để làm loãng và rửa trôi dị nguyên. Trong trường hợp dị ứng nặng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng thêm corticosteroid ngắn hạn dưới sự theo dõi chặt chẽ.

Điều trị viêm giác mạc

Viêm giác mạc là tình trạng nghiêm trọng hơn viêm kết mạc, và đòi hỏi can thiệp y tế tích cực để tránh tổn thương lâu dài cho thị lực. Tùy vào tác nhân gây bệnh, hướng điều trị có thể bao gồm nội khoa hoặc phẫu thuật

Điều trị nội khoa (bằng thuốc): Bác sĩ sẽ căn cứ vào nguyên nhân cụ thể để chỉ định phác đồ điều trị:

• Do vi khuẩn: Dùng thuốc nhỏ mắt kháng sinh phổ rộng hoặc chuyên biệt (như ciprofloxacin, moxifloxacin) với tần suất cao. Trong trường hợp nhiễm khuẩn nặng, có thể cần phối hợp kháng sinh đường toàn thân.
• Do virus (đặc biệt là herpes simplex): Điều trị bằng thuốc kháng virus như acyclovir hoặc ganciclovir. Corticosteroid có thể được chỉ định đồng thời trong một số trường hợp để giảm phản ứng viêm nhưng cần giám sát chặt.
• Do nấm hoặc ký sinh trùng: Việc điều trị thường kéo dài hơn, sử dụng thuốc kháng nấm như natamycin hoặc voriconazole. Với viêm giác mạc do Acanthamoeba, điều trị rất phức tạp và kéo dài với phác đồ phối hợp nhiều thuốc.
• Do chấn thương: Cần điều trị chống nhiễm trùng kết hợp thuốc chống viêm và theo dõi chặt chẽ tiến triển giác mạc.

Can thiệp phẫu thuật (trong trường hợp nặng): Nếu tình trạng loét giác mạc không đáp ứng với điều trị nội khoa hoặc gây thủng giác mạc, phẫu thuật ghép giác mạc (ghép lớp hoặc ghép toàn phần) có thể được chỉ định. Mục tiêu là khôi phục tính toàn vẹn của nhãn cầu và cải thiện thị lực sau khi viêm ổn định.

Việc phân biệt chính xác giữa viêm giác mạc và viêm kết mạc rất quan trọng trong điều trị. Mặc dù có một số triệu chứng tương tự, nhưng viêm giác mạc thường gây đau nhức và ảnh hưởng đến thị lực, trong khi viêm kết mạc chủ yếu gây ngứa, đỏ mắt và tiết dịch. Hiểu rõ sự khác biệt này giúp các bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe mắt cho bệnh nhân hiệu quả hơn.

Tiêm vắc xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi nhiều tác nhân gây bệnh, trong đó có những loại virus có thể dẫn đến viêm kết mạc hoặc viêm giác mạc, đặc biệt ở trẻ em và người có sức đề kháng kém. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đa dạng các loại vắc xin, đảm bảo chất lượng, an toàn với đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Dịch vụ nhanh chóng, không chờ đợi, có nhắc lịch miễn phí giúp trải nghiệm tiêm chủng dễ dàng và tiện lợi. Gọi ngay 1800 6928 (miễn phí) để được tư vấn và đặt lịch hẹn.