Bệnh zona thần kinh có lây không? Lây qua đường nào?

Zona thần kinh là căn bệnh do cùng một loại virus thủy đậu gây ra, có tên gọi là Varicella zoster. Điều này khiến nhiều người băn khoăn về nguy cơ lây nhiễm và cách phòng tránh. Vậy bệnh zona thần kinh có lây không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

Tìm hiểu tổng quan về bệnh zona thần kinh

Zona hay bệnh giời leo là một dạng nhiễm trùng do virus Varicella-zoster (VZV) gây ra. Sau khi phát bệnh, một số trường hợp vẫn có thể gặp di chứng về thần kinh kéo dài trong nhiều năm dù đã khỏi hoàn toàn, vì vậy bệnh còn được gọi là zona thần kinh.

Virus VZV chính là tác nhân gây bệnh thủy đậu khi xâm nhập vào cơ thể lần đầu tiên. Sau khi người bệnh khỏi thủy đậu, virus này không bị loại bỏ hoàn toàn mà vẫn tồn tại âm thầm trong các hạch thần kinh. Trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm sau đó, virus có thể tái hoạt động trở lại khi hệ miễn dịch suy yếu, cơ thể căng thẳng, mệt mỏi hoặc gặp các yếu tố thuận lợi khác. Lúc này, nó di chuyển theo đường dây thần kinh ra ngoài da, gây ra bệnh zona với những tổn thương trên da và dây thần kinh.

Bệnh zona thường chỉ ảnh hưởng đến một vùng da nhỏ trên cơ thể. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Cảm giác đau, nóng rát hoặc ngứa ở vùng da bị ảnh hưởng.

• Da trở nên nhạy cảm hơn.

• Xuất hiện phát ban đỏ sau vài ngày có cảm giác đau.

• Mụn nước chứa dịch hình thành, sau đó vỡ ra và đóng vảy.

• Ngứa ngáy khó chịu.

• Sưng đau, nổi hạch ở khu vực xung quanh.

Ngoài ra, một số người bệnh còn có các triệu chứng toàn thân như sốt, đau đầu, nhạy cảm với ánh sáng và mệt mỏi. Triệu chứng đầu tiên và phổ biến nhất của zona chính là đau, thậm chí có người còn bị đau dữ dội. Tùy theo vị trí cơn đau, bệnh có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề về tim, phổi hoặc thận, đặc biệt trong trường hợp đau xuất hiện trước khi phát ban.

Zona thường phát triển thành từng dải mụn nước đỏ, phân bố theo đường dây thần kinh trên một bên cơ thể. Vùng bị ảnh hưởng phổ biến nhất là một bên mặt, cổ, ngực hoặc mông đùi.

Bệnh zona thần kinh có lây không?

Nhiều người thắc mắc liệu bệnh zona thần kinh có lây không, thì câu trả lời là có thể. Mặc dù bệnh không có khả năng lây trực tiếp từ người này sang người khác, nhưng virus gây bệnh có thể lây truyền trong một số trường hợp. Cụ thể, nếu một người chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc xin phòng bệnh tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước của người bị zona, họ có thể bị nhiễm virus Varicella zoster (VZV). Khi đó, thay vì mắc zona ngay lập tức, người nhiễm sẽ phát bệnh thủy đậu trước. Sau khi khỏi thủy đậu, virus vẫn tồn tại âm thầm trong cơ thể và có thể tái hoạt động sau nhiều năm, dẫn đến bệnh zona thần kinh.

Vì vậy, những người có hệ miễn dịch yếu hoặc chưa từng mắc thủy đậu nên tránh tiếp xúc trực tiếp với người đang bị zona, vì nguy cơ nhiễm VZV là khá cao. Một khi đã nhiễm virus, dù không phát bệnh ngay lập tức thì VZV vẫn cư trú lâu dài trong các hạch thần kinh. Khi gặp điều kiện thuận lợi như suy giảm miễn dịch, căng thẳng hay mệt mỏi, virus có thể tái kích hoạt dưới dạng Herpes Zoster (zona thần kinh). Chính vì thế, bất kỳ ai từng mắc thủy đậu trước đây đều có khả năng bị zona về sau, ngay cả trẻ em cũng không ngoại lệ.

Bệnh zona lây lan như thế nào?

Sau khi tìm giải đáp cho câu hỏi zona thần kinh có lây không dễ thấy rằng, đây không phải là bệnh truyền nhiễm, nên không thể lây trực tiếp từ người này sang người khác. Tuy nhiên, người mắc zona vẫn có thể truyền virus VZV cho những người chưa từng bị thủy đậu.

Virus VZV từ bệnh nhân zona thần kinh có thể lây lan theo các giai đoạn sau:

• Virus này tồn tại trong các mụn nước xuất hiện trên vùng da bị tổn thương của người bệnh. Những mụn nước này chứa lượng lớn virus và thường xuất hiện ở khu vực chịu ảnh hưởng của bệnh.

• Theo thời gian, các mụn nước dần chuyển sang màu đục rồi vỡ ra, giải phóng dịch chứa virus ra môi trường bên ngoài.

• Nếu một người chưa từng mắc thủy đậu tiếp xúc trực tiếp với dịch từ mụn nước, họ có nguy cơ nhiễm virus và sẽ phát bệnh thủy đậu trước. Sau khi khỏi bệnh, virus VZV vẫn tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác gần cột sống. Đến một thời điểm nào đó, virus có thể tái hoạt động, gây ra bệnh zona thần kinh.

Những lưu ý khi mắc bệnh zona thần kinh

Khi bị zona thần kinh, người bệnh cần chú ý thực hiện các biện pháp để hạn chế lây lan cũng như tránh những biến chứng nguy hiểm. Cụ thể như sau:

• Tuyệt đối không gãi, chà xát hay để vùng da tổn thương tiếp xúc với xà phòng hoặc nước bẩn. Điều này có thể khiến các mụn nước bị vỡ, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng.

• Giữ vùng da bị tổn thương luôn sạch sẽ bằng cách rửa nhẹ nhàng với nước muối sinh lý hoặc dung dịch sát khuẩn theo chỉ định của bác sĩ.

• Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc vết thương để hạn chế vi khuẩn lây lan. Đồng thời, lựa chọn trang phục rộng rãi, thoáng mát để tránh cọ xát vào vùng da bị tổn thương.

• Hạn chế tiếp xúc với phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, trẻ sinh non, người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc những ai chưa từng mắc thủy đậu hay chưa tiêm vắc xin phòng bệnh. Việc này giúp ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm.

• Không tự ý sử dụng thuốc mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Cách phòng ngừa zona thần kinh hiệu quả

Tiêm vắc xin là phương pháp phòng ngừa zona thần kinh tốt nhất hiện nay. Hiện tại, Việt Nam đã có vắc xin phòng bệnh zona – vắc xin Shingrix do hãng dược phẩm GSK (Bỉ) sản xuất. Loại vắc xin này được khuyến nghị cho người từ 50 tuổi trở lên có sức khỏe bình thường và người từ 18 tuổi trở lên thuộc nhóm nguy cơ cao. Hiệu quả bảo vệ của vắc xin lên đến 97%.

Ngoài ra, zona thần kinh có liên quan đến virus gây bệnh thủy đậu nên việc tiêm vắc xin phòng thủy đậu đầy đủ và đúng lịch cũng là biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh. Đây là cách phòng bệnh nhanh chóng, hiệu quả và tiết kiệm nhất được các chuyên gia y tế khuyến cáo.

Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe ngay hôm nay bằng cách tiêm vắc xin Shingrix – loại vắc xin zona thần kinh tiên tiến nhất hiện nay, giúp tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ tái phát bệnh. Đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm phòng sớm, đảm bảo lá chắn bảo vệ tối ưu cho bạn và gia đình!

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn đọc giải đáp được cho câu hỏi bệnh zona thần kinh có lây không. Bệnh zona không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Cách tốt nhất là tiêm vắc xin phòng bệnh để bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ mắc zona cũng như những biến chứng do virus VZV gây ra.