Bệnh zona thần kinh có thể gây ra những cơn đau rát kéo dài, thậm chí dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa kịp thời. Tiêm vắc xin là cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể, nhưng một câu hỏi thường gặp là: Tiêm zona 1 mũi có được không? Có loại vắc xin nào chỉ cần tiêm 1 lần mà vẫn mang lại hiệu quả bảo vệ lâu dài? Cùng tìm hiểu câu trả lời ngay sau đây.
Cơ chế phòng bệnh của vắc xin zona
Vắc xin zona thần kinh là một chế phẩm sinh học có khả năng kích thích hệ miễn dịch sản sinh kháng thể chủ động chống lại virus Varicella Zoster (VZV) – tác nhân gây bệnh thủy đậu và zona thần kinh. Nhờ cơ chế này, vắc xin giúp phòng ngừa hiệu quả bệnh zona thần kinh, giảm nguy cơ bùng phát và tái phát bệnh.
Sau khi mắc bệnh thủy đậu, virus VZV không bị hệ miễn dịch đào thải hoàn toàn mà vẫn tồn tại trong cơ thể dưới dạng tiềm ẩn, trú ngụ tại các hạch thần kinh cảm giác. Khi hệ miễn dịch suy yếu do tuổi tác, căng thẳng, suy nhược cơ thể hoặc bệnh lý nền, virus có thể bị kích hoạt trở lại. Khi đó, VZV sẽ di chuyển dọc theo dây thần kinh và bùng phát thành bệnh zona thần kinh, gây ra các triệu chứng đau rát, phát ban và có thể để lại biến chứng kéo dài.
/tiem_zona_1_mui_co_duoc_khong_vac_xin_zona_tiem_may_mui_4_3bb9d78fdf.png)
Vắc xin zona đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể nhận diện VZV trong vắc xin (dạng virus bất hoạt không có khả năng gây bệnh). Nhờ đó, cơ thể sản sinh ra kháng thể đặc hiệu, tạo hàng rào bảo vệ nhằm ngăn chặn sự tái hoạt động của virus. Điều này giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc zona thần kinh cũng như hạn chế mức độ nghiêm trọng nếu chẳng may bị nhiễm bệnh.
Tiêm vắc xin giúp cơ thể chủ động phòng tránh bệnh ngay cả khi đã từng nhiễm VZV trước đó. Nếu VZV tái hoạt động, người đã tiêm vắc xin thường có triệu chứng nhẹ hơn, thời gian mắc bệnh ngắn hơn. Đặc biệt, vắc xin giúp phòng tránh nguy cơ đau dây thần kinh sau zona – một biến chứng phổ biến gây đau đớn kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm.
Nhờ những lợi ích này, vắc xin zona thần kinh là biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Tiêm zona 1 mũi có được không?
Câu trả lời phụ thuộc vào loại vắc xin được sử dụng. Hiện nay, có hai loại vắc xin chính phòng bệnh zona là Shingrix và Zostavax, mỗi loại có phác đồ tiêm khác nhau:
Vắc xin Shingrix (Mỹ) – Tiêm 2 mũi
Đây là vắc xin thế hệ mới, không chứa virus sống, giúp tạo miễn dịch mạnh và lâu dài.
Lịch tiêm gồm 2 mũi:
- Mũi 1: Tiêm lần đầu.
- Mũi 2: Từ 02 - 06 tháng sau mũi 1.
Lưu ý: Người suy giảm miễn dịch, ức chế miễn dịch hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch thì có thể tiêm mũi 2 sau 01 - 02 tháng.
Nếu chỉ tiêm 1 mũi Shingrix, hiệu quả bảo vệ không đạt mức tối ưu, vì vậy bắt buộc phải tiêm đủ 2 mũi.
/tiem_zona_1_mui_co_duoc_khong_vac_xin_zona_tiem_may_mui_2_082d3e95a0.png)
Vắc xin Zostavax (Mỹ) – Tiêm 1 mũi
Đây là vắc xin thế hệ cũ, chứa virus sống giảm độc lực và đã ngưng sử dụng tại Mỹ từ tháng 11/2020. Vì là vắc xin sống giảm độc lực, nên vắc xin Zostavax không phù hợp cho những người suy giảm miễn dịch hoặc mắc các bệnh làm suy yếu hệ miễn dịch.
Chỉ cần tiêm 1 mũi duy nhất.
Tuy nhiên, hiệu quả phòng bệnh của Zostavax thấp hơn Shingrix và giảm dần theo thời gian.
Vì vậy, hiện nay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu chỉ sử dụng vắc xin Shingrix và bắt buộc phải tiêm đủ 2 mũi để đảm bảo hiệu quả bảo vệ tối ưu.
Vắc xin zona tiêm mấy mũi?
Tiêm phòng vắc xin zona là biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh zona và các biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc về số mũi tiêm cần thiết để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh. Điều này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của từng người, bao gồm những ai chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu và những ai đã từng mắc bệnh thủy đậu trước đó.
Người chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu
Đối với những người chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc chưa có miễn dịch với virus Varicella Zoster (VZV), tiêm phòng vắc xin thủy đậu là bước đầu tiên cần thiết. Việc này giúp giảm nguy cơ mắc thủy đậu và gián tiếp hạn chế nguy cơ phát triển bệnh zona sau này. Các loại vắc xin thủy đậu phổ biến tại Việt Nam bao gồm:
Lịch tiêm cho trẻ ≥ 12 tháng tuổi đến 12 tuổi:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: 03 tháng sau mũi 1.
Từ ≥ 13 tuổi, thanh thiếu niên và người lớn:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1.
/tiem_zona_1_mui_co_duoc_khong_vac_xin_zona_tiem_may_mui_1_84fd614fbc.png)
Lịch tiêm cho trẻ ≥ 9 tháng đến 12 tuổi:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: 3 tháng sau mũi 1.
Lịch tiêm cho người từ ≥ 13 tuổi:
- Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: 1 tháng sau mũi 1.
Mặc dù vắc xin thủy đậu giúp tạo miễn dịch, nhưng vẫn có khả năng virus VZV tồn tại trong cơ thể và tái hoạt động dưới dạng zona khi hệ miễn dịch suy yếu. Vì vậy, những người trưởng thành, đặc biệt là người lớn tuổi, vẫn được khuyến cáo tiêm thêm vắc xin zona để bảo vệ tối ưu.
Người đã từng mắc bệnh thủy đậu
Những người đã từng mắc thủy đậu vẫn có nguy cơ bị zona thần kinh khi VZV tái hoạt động. Tiêm vắc xin zona giúp giảm nguy cơ tái phát và hạn chế biến chứng. Hiện nay,
Vắc xin Shingrix (Mỹ) – vắc xin thế hệ mới, không chứa virus sống, hiệu quả lên đến 97%.
Lịch tiêm:
- Mũi 1: Tiêm lần đầu.
- Mũi 2: Từ 02 - 06 tháng sau mũi 1.
Lưu ý: Người suy giảm miễn dịch, ức chế miễn dịch hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch thì có thể tiêm mũi 2 sau 01 - 02 tháng.
Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về tiêm zona 1 mũi có được không? Việc tiêm 1 mũi vắc xin zona có thể được nếu sử dụng Zostavax, nhưng nếu tiêm vắc xin Shingrix, bắt buộc phải tiêm đủ 2 mũi để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
/tiem_zona_1_mui_co_duoc_khong_vac_xin_zona_tiem_may_mui_3_99897fe192.png)
Trung tâm tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin Shingrix phòng bệnh zona thần kinh thế hệ mới, được khuyến cáo bởi CDC Hoa Kỳ. Vắc xin được bảo quản theo tiêu chuẩn GSP (Good Storage Practices), đảm bảo chất lượng và hiệu quả cao. Khách hàng sẽ được tư vấn kỹ lưỡng về đối tượng tiêm, lịch tiêm, liều lượng và các phản ứng có thể gặp. Quy trình tiêm chủng đảm bảo an toàn với sự hỗ trợ của các bác sĩ và điều dưỡng chuyên nghiệp. Để lựa chọn loại vắc xin phù hợp và tuân thủ đúng phác đồ tiêm, bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 để tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu giúp bạn bảo vệ sức khỏe của mình khỏi bệnh zona và những biến chứng khó lường!