Xơ gan cổ trướng là gì? Tại sao lại bị xơ gan cổ trướng?

Xơ gan cổ trướng là một biến chứng nặng của bệnh xơ gan, gây ra nhiều triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, đau tức vùng bụng và suy giảm sức khỏe nghiêm trọng. Nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, bệnh có thể diễn tiến thành ung thư gan, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Chính vì thế, việc khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng là điều cần thiết để phát hiện sớm và bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như người thân trong gia đình.

Xơ gan cổ trướng là gì?

Xơ gan cổ trướng là một thể bệnh gan mạn tính nghiêm trọng, phát sinh khi gan bị tổn thương nặng nề, dẫn đến suy giảm đáng kể chức năng gan. Đây là tình trạng khá phổ biến hiện nay, với tỷ lệ mắc bệnh rất cao trong nhóm bệnh lý về gan (khoảng 8/10 người có vấn đề về gan được chẩn đoán mắc xơ gan cổ trướng). Điều đáng lo ngại là hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt để căn bệnh này, khiến người bệnh phải đối mặt với nguy cơ tử vong cao.

Cổ trướng là hiện tượng dịch màu vàng tích tụ trong khoang bụng, còn gọi là dịch ổ bụng. Tình trạng này xảy ra khi gan mất chức năng, kết hợp với sự xơ hóa khiến áp lực tĩnh mạch cửa gia tăng, từ đó đẩy dịch thấm vào khoang bụng.

Tóm lại, xơ gan cổ trướng là hậu quả của quá trình gan bị xơ hóa, hình thành sẹo và tổn thương mô, làm xuất hiện dịch cổ trướng và dẫn đến sự hủy hoại dần của các tế bào gan. Khi số lượng tế bào chết tăng lên, gan không còn đủ khả năng đảm nhiệm những chức năng sống còn như thải độc, sản sinh protein, lọc máu và bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.

Tại sao lại bị xơ gan cổ trướng?

Một số nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng này bao gồm:

Viêm gan virus mãn tính

Các loại virus gây viêm gan B và C nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể khiến gan dần bị tổn thương, dẫn đến tình trạng xơ hóa. Theo thời gian, xơ gan tiến triển thành xơ gan cổ trướng. Đây là một biến chứng nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được kiểm soát kịp thời.

Nhiễm trùng huyết 

Khi cơ thể bị nhiễm trùng huyết, hệ miễn dịch suy yếu nghiêm trọng. Nếu đồng thời gan đang bị tổn thương hoặc hoạt động kém, tình trạng này có thể thúc đẩy nhanh quá trình xơ hóa gan, dẫn đến xơ gan cổ trướng.

Nhiễm độc từ hóa chất

Cơ thể tiếp xúc hoặc hấp thu các hóa chất độc hại như thạch tín, asen hoặc gặp phải các vấn đề gây tắc mật có thể làm gan quá tải, giảm khả năng đào thải độc tố. Hậu quả là các tổn thương mô gan tăng nhanh, dẫn đến xơ gan và cổ trướng. Những chất độc này còn khiến bệnh diễn tiến nặng hơn, làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được xử lý kịp thời.

Lạm dụng bia rượu

Việc uống rượu bia thường xuyên và quá mức là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến gan bị suy giảm chức năng. Người nghiện rượu có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về gan, đặc biệt là xơ gan và biến chứng cổ trướng do gan liên tục bị tổn thương mà không có thời gian hồi phục.

Xơ gan cổ trướng có những triệu chứng gì?

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh, thời điểm xuất hiện triệu chứng xơ gan ở mỗi người có thể rất khác nhau. Với xơ gan cổ trướng, triệu chứng thường phát triển âm thầm, khó nhận biết. Nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh khi đã chuyển sang giai đoạn muộn, làm giảm đáng kể hiệu quả điều trị. Vì vậy, các bác sĩ chuyên khoa khuyến nghị những người có yếu tố nguy cơ như viêm gan virus B hoặc C, người thường xuyên sử dụng rượu bia,… nên tầm soát gan định kỳ mỗi 6 tháng/lần. Điều này giúp phát hiện sớm các tổn thương gan để can thiệp kịp thời.

Một số dấu hiệu cảnh báo sớm xơ gan cổ trướng mà người bệnh cần lưu ý gồm:

• Gan to, thường gặp ở người bị xơ gan do rượu hoặc do bệnh lý tim mạch.
• Bụng phình to bất thường (chướng bụng).
• Thay đổi cân nặng đột ngột, đặc biệt là tăng cân do phù nề hoặc tích tụ dịch trong ổ bụng.

Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp phải các triệu chứng sau:

• Đau bụng âm ỉ, cảm giác buồn nôn, khó thở, do dịch tích tụ chèn ép cơ quan nội tạng.
• Mất cảm giác ngon miệng hoặc bỏ ăn.
• Phù ở tay và chân.
• Lòng bàn tay và bàn chân đỏ bất thường.
• Đau vùng lưng dưới, nhất là khi ngồi lâu.
• Rối loạn tiêu hóa như đầy bụng, táo bón, khó tiêu,…
• Biểu hiện xuất huyết tiêu hóa như nôn ra máu, đi ngoài phân đen.

Khi bệnh đã tiến triển nặng, có thể xuất hiện các biểu hiện nghiêm trọng sau:

• Lá lách sưng to.
• Mạch máu nổi rõ trên ngực và cổ.
• Da dễ bầm tím, dễ chảy máu.
• Vàng da, vàng mắt do bilirubin tăng cao.
• Choáng váng, mất phương hướng hoặc hôn mê.

Chẩn đoán xơ gan cổ trướng như thế nào?

Để xác định bạn có mắc xơ gan cổ trướng hay không, ngoài việc theo dõi những thay đổi bất thường của cơ thể, việc thăm khám chuyên khoa và thực hiện các xét nghiệm là điều cần thiết. Nếu bạn nhận thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu tương tự với triệu chứng của bệnh, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và tiến hành các bước kiểm tra chuyên sâu.

Một số kỹ thuật chẩn đoán lâm sàng và cận lâm sàng thường được sử dụng bao gồm:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp này giúp bác sĩ nhận diện các chỉ số bất thường liên quan đến chức năng gan như men gan tăng, giảm albumin huyết thanh hoặc rối loạn đông máu. Từ đó đưa ra kết luận về tình trạng xơ gan cổ trướng.
• Chụp CT (cắt lớp vi tính): Đây là phương pháp hiện đại cho phép thu được hình ảnh chi tiết về cấu trúc gan và sự tích tụ dịch trong ổ bụng, hỗ trợ bác sĩ đánh giá rõ hơn mức độ tổn thương gan và giai đoạn bệnh.
• Chụp X-quang: Dù không cho hình ảnh chi tiết như CT, X-quang vẫn được sử dụng để quan sát kích thước gan và sự thay đổi về hình dạng của gan. Ưu điểm của kỹ thuật này là chi phí thấp hơn và dễ tiếp cận hơn ở các cơ sở y tế tuyến dưới.
• Sinh thiết gan: Đây là phương pháp đánh giá trực tiếp mức độ tổn thương mô gan bằng cách lấy mẫu mô và quan sát dưới kính hiển vi. Tuy nhiên, sinh thiết có thể gây đau và khó chịu vì cần sử dụng kim để chọc hút mô gan, do đó thường chỉ được chỉ định trong các trường hợp cần thiết.

Xơ gan cổ trướng là một trong những bệnh lý gan nghiêm trọng, khiến nhiều người không khỏi lo lắng. Việc chủ động tìm hiểu đầy đủ và chính xác về căn bệnh này sẽ giúp bạn có những biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Đồng thời, xây dựng lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ mắc bệnh ngay từ sớm.

Tiêm vắc xin viêm gan giúp phòng ngừa hiệu quả virus viêm gan, giảm nguy cơ xơ gan, ung thư gan và bảo vệ sức khỏe gan lâu dài. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện là địa chỉ đáng tin cậy được nhiều khách hàng lựa chọn với cam kết cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản chuẩn GSP, cùng đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao từ các bệnh viện lớn. Mời bạn liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn chi tiết!