Viêm họng xung huyết: Triệu chứng và cách điều trị

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về viêm họng xung huyết từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá ngay để chủ động bảo vệ sức khỏe đường hô hấp và có hướng xử trí phù hợp khi gặp phải tình trạng này.

Tổng quan về tình trạng viêm họng xung huyết

Viêm họng xung huyết là gì?

Viêm họng xung huyết, hay còn gọi là viêm họng cấp, là tình trạng lớp niêm mạc họng bị viêm đỏ, sưng tấy và đau rát do tác động của yếu tố kích thích hoặc virus, vi khuẩn. Bệnh có thể xuất hiện quanh năm nhưng thường gia tăng vào mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường.

Viêm họng xung huyết phổ biến ở cả trẻ em, người lớn và đôi khi đi kèm với các bệnh đường hô hấp khác như viêm mũi, viêm xoang, viêm VA hoặc viêm amidan. Mặc dù không phải là bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe người bệnh.

Viêm họng xung huyết do nguyên nhân nào gây ra?

Viêm họng xung huyết thường xuất phát từ hai nhóm nguyên nhân chính là virus và vi khuẩn. Trong đó, virus chiếm >90% (rhinovirus, adenovirus, cúm, parainfluenza); Coxsackie hiếm gặp. Trong khi đó, vi khuẩn gây bệnh thường là do bội nhiễm sau nhiễm virus, điển hình như liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A, B, C, G; phế cầu, H. influenzae và tụ cầu vàng. Nguồn lây nhiễm có thể đến từ môi trường không khí, nước bẩn, thực phẩm ô nhiễm hoặc tiếp xúc với người đang mắc các bệnh lây truyền như cảm cúm, bạch hầu, thủy đậu hoặc quai bị. Điều này khiến viêm họng xung huyết có thể lan rộng nhanh chóng nếu không được kiểm soát tốt.

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc viêm họng xung huyết như thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là vào các thời điểm giao mùa khiến cơ thể không kịp thích nghi từ đó làm suy giảm hệ miễn dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus tấn công vùng hầu họng.

Những người có hệ miễn dịch suy yếu như bệnh nhân HIV/AIDS, tiểu đường, ung thư hoặc suy dinh dưỡng cũng dễ mắc viêm họng xung huyết hơn do sức đề kháng kém. Bên cạnh đó, trào ngược dạ dày – thực quản có thể làm tổn thương niêm mạc họng và tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, hóa chất độc hại hay khói thuốc lá cũng là yếu tố dễ khiến vùng hầu họng bị kích ứng và dẫn đến viêm. Việc hút thuốc lá chủ động hoặc thụ động đều làm tăng nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp, trong đó có viêm họng xung huyết.

Chế độ ăn uống không khoa học, thường xuyên tiêu thụ đồ cay nóng, thực phẩm cứng hoặc lạm dụng rượu bia cũng có thể gây tổn thương niêm mạc họng. Ngoài ra, yếu tố tâm lý như stress kéo dài, thức khuya hay làm việc quá sức cũng khiến cơ thể suy nhược và dễ bị tấn công bởi virus, vi khuẩn gây bệnh.

Một số nghề nghiệp đặc thù như giáo viên, ca sĩ, người dẫn chương trình... do thường xuyên sử dụng giọng nói cũng khiến niêm mạc họng bị quá tải, dẫn đến nguy cơ viêm họng xung huyết cao hơn so với người bình thường.

Phương pháp điều trị viêm họng xung huyết

Triệu chứng bệnh viêm họng xung huyết là gì?

Viêm họng xung huyết là một dạng viêm cấp tính với triệu chứng khởi phát đột ngột. Người bệnh thường bị sốt cao trên 38 độ C, đau đầu, ớn lạnh, đau rát họng, nuốt vướng và ho kéo dài, nhất là về đêm. Trẻ nhỏ có thể quấy khóc, biếng ăn, trong khi người lớn cảm thấy mệt mỏi và chán ăn. Ngoài ra, bệnh có thể kèm theo tình trạng nghẹt mũi, sổ mũi và nổi hạch ở vùng góc hàm. 

Viêm họng xung huyết không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh có nguy cơ bị viêm áp xe thành sau họng hoặc biến chứng hoại tử vùng cổ, dù hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng. Ngoài ra, các cơ quan lân cận như tai, mũi, xoang, phế quản, phổi cũng có thể bị viêm nhiễm. Đặc biệt, nếu niêm họng xung huyết nguyên nhân do liên cầu khuẩn nhóm A có thể dẫn đến biến chứng xa như viêm cầu thận cấp, thấp tim hoặc viêm màng trong tim làm tăng nguy cơ tổn thương đa cơ quan.

Điều trị viêm họng xung huyết như thế nào?

Khi nghi ngờ viêm họng xung huyết, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và chỉ định xét nghiệm để xác định nguyên nhân do virus hay vi khuẩn. Với các trường hợp không xét nghiệm, bệnh nhân từ 3 tuổi trở lên sẽ được điều trị theo phác đồ viêm họng cấp do liên cầu khuẩn. Phác đồ điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Với những trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc như kháng viêm, giảm đau hoặc kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn. Người bệnh cần tuân thủ đúng hướng dẫn, uống đủ liều ngay cả khi triệu chứng đã thuyên giảm. Ngoài ra, có thể kết hợp một số biện pháp hỗ trợ tại nhà bằng thảo dược như ngải cứu, rau diếp cá hay mật ong để làm dịu họng, giảm ho và kháng viêm. Tuy nhiên, các phương pháp dân gian chỉ nên áp dụng khi bệnh ở thể nhẹ.

Trong trường hợp triệu chứng nặng, sốt cao kéo dài hoặc có dấu hiệu biến chứng, bệnh nhân cần được nhập viện để theo dõi và điều trị chuyên sâu. Việc thăm khám sớm sẽ giúp xác định đúng nguyên nhân và có hướng điều trị hiệu quả, ngăn ngừa nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe.

Phòng ngừa viêm họng xung huyết

Để phòng ngừa viêm họng xung huyết hiệu quả, bạn nên giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng họng, tai và mũi khi thời tiết thay đổi. Hạn chế dùng nước lạnh, đồ uống có đá, đồng thời duy trì vệ sinh răng miệng sạch sẽ và súc miệng bằng nước muối sinh lý hằng ngày. 

Bên cạnh đó, cần tăng cường sức đề kháng bằng chế độ ăn uống giàu vitamin và khoáng chất, uống đủ nước, tránh thực phẩm cay nóng, đồ uống có ga. Hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá và chủ động bảo vệ cơ thể khi sống hoặc làm việc trong môi trường ô nhiễm. 

Ngoài ra, hãy nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm lý thoải mái và luyện tập thể dục đều đặn để nâng cao sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm họng xung huyết và cách phòng ngừa hiệu quả. Đừng chủ quan trước các triệu chứng ban đầu, hãy thăm khám sớm và tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.