Vì sao sốt xuất huyết gây suy thận? Phòng ngừa sốt xuất huyết như thế nào?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, phổ biến tại các quốc gia nhiệt đới như Việt Nam. Tuy đa phần các ca bệnh có thể hồi phục sau vài ngày, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý đúng cách, sốt xuất huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Một trong những biến chứng hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm chính là sốt xuất huyết gây suy thận. 

Vì sao sốt xuất huyết gây suy thận?

Nguyên nhân khiến bệnh sốt xuất huyết gây suy thận khá phức tạp và hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tình trạng suy thận ở người mắc sốt xuất huyết có thể là hậu quả của nhiều yếu tố sau:

Ảnh hưởng trực tiếp từ virus đến mô thận

Virus Dengue có thể xâm nhập và gây hại trực tiếp cho mô thận. Khi đó, hệ miễn dịch phản ứng bằng cách tạo ra các kháng thể và các chất trung gian viêm, vô tình gây tổn thương mô thận.

Huyết động không ổn định

Trong sốt xuất huyết nặng, phản ứng viêm toàn thân làm tụt huyết áp và giảm lượng máu đến thận (cơ quan vốn cần lưu lượng máu ổn định để hoạt động bình thường). Hậu quả là thận dễ bị thiếu máu cục bộ, dẫn đến hoại tử ống thận cấp và làm giảm khả năng lọc độc tố ra khỏi cơ thể.

Phản ứng miễn dịch gây viêm cầu thận

Cơ thể phản ứng với virus bằng cách sản sinh các cytokine gây viêm mạnh. Những chất này có thể ảnh hưởng đến cầu thận hoặc mao mạch thận, làm xuất hiện tiểu máu hoặc tiểu đạm, dấu hiệu cho thấy chức năng thận bị suy giảm.

Biến chứng do tiêu cơ vân

Virus có thể làm tổn thương cơ, khiến các chất độc hại như myoglobin và kali được giải phóng vào máu. Những chất này có thể tích tụ, làm tắc nghẽn ống thận và gây suy thận cấp tính.

Rối loạn đông máu và hình thành cục máu đông

Giảm tiểu cầu và tổn thương nội mạc mạch máu trong sốt xuất huyết dễ gây xuất huyết và hình thành các cục máu đông nhỏ ở thận. Những cục máu đông này làm giảm lưu lượng máu nuôi thận, có thể dẫn đến hoại tử mô thận.

Viêm cầu thận

Việc virus làm tổn thương trực tiếp cầu thận có thể gây protein niệu và giảm tiểu cầu. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, tổn thương có thể chuyển thành suy thận cấp, thậm chí tiến triển mạn tính.

Suy thận cấp tính

Đây là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất ở người bị sốt xuất huyết nặng hoặc có hội chứng sốc Dengue. Khi thận không lọc được độc tố, các chất như ure và creatinin tích tụ, có thể gây tổn thương thêm cho nhiều cơ quan khác và đe dọa tính mạng.

Rối loạn dịch và điện giải

Rò rỉ huyết tương và mất cân bằng nội môi dẫn đến ứ dịch trong cơ thể nhưng lại giảm tưới máu cho thận, làm thận hoạt động quá sức. Tình trạng tăng kali hoặc giảm natri trong máu dễ dẫn đến các biến chứng như rối loạn nhịp tim hoặc phù phổi.

Tổn thương do thuốc hoặc truyền dịch sai cách

Một số thuốc như NSAIDs hoặc truyền dịch không đúng chỉ định có thể làm trầm trọng thêm tổn thương thận. Việc điều trị không phù hợp cũng làm tăng nguy cơ suy thận cấp.

Biến chứng suy thận sau sốt xuất huyết

Biến chứng sốt xuất huyết gây suy thận là một trong những tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra ở bệnh nhân mắc sốt xuất huyết nặng. Virus gây bệnh có thể làm tổn thương trực tiếp đến thận cũng như các cơ quan quan trọng khác như tim và gan, dẫn đến nguy cơ tử vong. Theo dữ liệu từ Thư viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ, khoảng 3,3 - 4,8% người bị sốt xuất huyết nặng có thể gặp phải tình trạng suy thận cấp, trong đó có đến 14,1% cần lọc máu. Đặc biệt, tại các khoa hồi sức tích cực (ICU), tỷ lệ bệnh nhân phải lọc máu có thể lên đến 70%.

Khi chức năng thận bị suy giảm, bệnh nhân cần được điều trị bằng phương pháp lọc máu để loại bỏ độc tố và cân bằng môi trường nội môi. Việc điều trị này được bác sĩ chỉ định dựa trên mức độ tổn thương thận. Chi phí trung bình cho mỗi lần chạy thận khoảng 600.000 đồng, với tần suất lọc máu ba lần mỗi tuần, người bệnh có thể phải chi khoảng 1,8 triệu đồng/tuần cho quá trình điều trị.

Phòng ngừa sốt xuất huyết để tránh biến chứng suy thận

Để hạn chế nguy cơ suy thận do biến chứng sốt xuất huyết, việc phòng bệnh là yếu tố quan trọng. Sốt xuất huyết lây truyền qua muỗi Aedes aegypti, vì vậy cần kiểm soát và loại bỏ môi trường sinh sản của muỗi.

• Dọn sạch nơi muỗi sinh sản: Loại bỏ các vật dụng chứa nước như chậu, lọ hoa, vỏ hộp hoặc bể nước không đậy nắp để ngăn muỗi đẻ trứng.
• Bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt: Mặc quần áo dài tay, ngủ màn, dùng kem chống muỗi và các thiết bị diệt muỗi để giảm tiếp xúc với muỗi.
• Phun hóa chất diệt muỗi: Phối hợp với cơ quan y tế phun thuốc tại những khu vực có nguy cơ bùng dịch và giữ vệ sinh môi trường sạch sẽ, khô thoáng.

Bên cạnh diệt muỗi, tiêm vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp chủ động và hiệu quả. Vắc xin Qdenga được phát triển bởi Takeda (Nhật Bản), đã được phê duyệt tại hơn 40 quốc gia kể từ khi ra mắt năm 2018. Đây là vắc xin sống giảm độc lực, có khả năng bảo vệ trước cả 4 chủng virus dengue (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4). Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi và người lớn, với hiệu quả phòng bệnh trên 80% và giảm hơn 90% nguy cơ sốt xuất huyết nặng, bao gồm biến chứng suy thận. Lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng.

Để giảm thiểu nguy cơ sốt xuất huyết gây suy thận, biện pháp hiệu quả và bền vững nhất vẫn là chủ động phòng bệnh từ sớm. Việc ngăn ngừa muỗi đốt, kết hợp với tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết cho trẻ em từ 4 tuổi trở lên và người lớn, sẽ góp phần quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ mắc bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như tổn thương thận.

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp cơ thể chủ động tạo miễn dịch, giảm nguy cơ mắc sốt xuất huyết và hạn chế biến chứng nặng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều người lựa chọn, cung cấp đa dạng vắc xin chính hãng, bảo quản đúng chuẩn GSP. Với đội ngũ nhân viên y tế được đào tạo bài bản, không gian tiêm chủng sạch sẽ, thoáng mát, quy trình nhanh chóng và khoa học, Long Châu mang lại trải nghiệm an toàn và thoải mái cho khách hàng ở mọi độ tuổi. Gọi ngay tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm sớm nhất!