Phù phổi là gì? Nguyên nhân gây phù phổi

Phù phổi gây ra tình trạng bệnh nhân đột nhiên thở dốc, ho ra bọt hồng, cảm giác như “chết ngạt”, đây là một tình trạng y khoa cực kỳ nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời. Phù phổi không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hô hấp mà còn có thể đe dọa tính mạng trong thời gian rất ngắn. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn phù phổi là gì, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?

Phù phổi là gì?

Phù phổi là một tình trạng y khoa nghiêm trọng, xảy ra khi có quá nhiều dịch tích tụ trong phổi. Cụ thể, lượng dịch này thấm vào các túi khí nhỏ trong phổi, gọi là phế nang khiến cho quá trình trao đổi khí bị cản trở, dẫn đến khó thở và thiếu oxy trong máu. Đây là một tình trạng không thể xem nhẹ, vì có thể diễn tiến nhanh và đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.

Khi bệnh nhân bị phù phổi cấp, tức là tình trạng xảy ra đột ngột, với biểu hiện thở dốc, ho ra bọt hồng, tím tái, hạ huyết áp cần được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức để được xử trí kịp thời. Đây là một trường hợp cấp cứu nội khoa đòi hỏi can thiệp khẩn cấp để bảo toàn tính mạng. Phù phổi là một biến chứng nguy hiểm, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có cơ hội phục hồi tốt.

Nguyên nhân gây phù phổi

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng phù phổi:

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của phù phổi là tăng áp lực trong hệ mạch máu phổi, thường gặp ở những bệnh nhân bị suy tim. Khi tim không bơm máu hiệu quả, máu bị ứ lại trong phổi, gây tăng áp lực trong các mao mạch phổi. Áp lực này khiến dịch bị đẩy vào các túi khí (phế nang), cản trở oxy đi vào máu, khiến người bệnh cảm thấy khó thở, mệt mỏi, thậm chí ho khạc bọt hồng.

Ngoài ra, phù phổi còn có thể xuất hiện khi các mao mạch trong phổi bị tổn thương, làm cho thành mạch trở nên “rò rỉ” và dễ dàng để dịch thấm vào mô phổi. Tình trạng này thường gặp trong các trường hợp như viêm phổi nặng, hít phải khói độc, khí độc hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng.

Một nguyên nhân khác ít được nhắc đến nhưng cũng rất quan trọng là suy giảm chức năng hệ bạch huyết, hệ thống giúp loại bỏ dịch thừa khỏi mô phổi. Khi hệ thống này hoạt động không hiệu quả, dịch sẽ bị tích tụ lại và gây phù.

Các nguyên nhân tim mạch gây suy tim dẫn đến phù phổi bao gồm:

• Nhồi máu cơ tim (đột ngột mất máu nuôi tim);
• Các bệnh lý về cơ tim như bệnh cơ tim giãn, cơ tim phì đại;
• Hẹp hoặc hở các van tim, đặc biệt là van hai lá và van động mạch chủ;
• Rối loạn nhịp tim kéo dài;
• Tăng huyết áp đột ngột và không kiểm soát.

Ngoài nguyên nhân từ tim, phù phổi còn có thể do:

• Leo núi cao (gây phù phổi do độ cao);
• Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS);
• Suy thận cấp hoặc bệnh thận mạn giai đoạn cuối;
• Hít phải khí độc, tổn thương do hóa chất;
• Chấn thương nặng sau tai nạn.

Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bệnh nhân phối hợp với bác sĩ tuân thủ phác đồ điều trị phù phổi hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tái phát trong tương lai.

Biến chứng nguy hiểm của phù phổi nếu không được điều trị kịp thời

Phù phổi là một tình trạng nghiêm trọng cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt. Nếu để kéo dài hoặc không xử lý đúng cách, phù phổi không chỉ gây khó thở, mệt mỏi mà còn có thể dẫn đến hàng loạt biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe toàn thân, đặc biệt là hệ tim mạch.

Một trong những biến chứng thường gặp nhất là tăng áp lực lên tim phải. Khi dịch tích tụ trong phổi làm tăng áp lực trong hệ thống mạch máu phổi, tim phải phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu qua phổi. Về lâu dài, điều này gây quá tải cho tim phải, dẫn đến suy tim phải một tình trạng khiến chức năng bơm máu về phổi bị suy giảm nghiêm trọng.

Hậu quả của suy tim phải là máu bị ứ lại ở các cơ quan và chi dưới, gây ra một số biểu hiện điển hình như:

• Phù chân: Người bệnh sẽ thấy chân sưng to, nặng nề, đặc biệt rõ vào cuối ngày hoặc khi đứng lâu.
• Báng bụng: Đây là tình trạng dịch ứ đọng trong khoang bụng khiến bụng phình to, cảm giác căng tức, khó chịu và ăn uống kém.
• Gan to: Gan bị ứ máu kéo dài sẽ sưng to, dễ gây đau tức dưới sườn phải và có thể ảnh hưởng đến chức năng gan nếu không kiểm soát tốt.
• Sung huyết toàn thân: Khi hệ tuần hoàn bị rối loạn do tim không bơm máu hiệu quả, nhiều cơ quan trong cơ thể sẽ bị ứ máu, khiến da xanh tái, cảm giác mệt mỏi kéo dài, đau đầu, chóng mặt và khó thở ngày càng nặng.

Ngoài ra, phù phổi nếu diễn tiến nghiêm trọng còn có thể gây thiếu oxy máu mạn tính, khiến các cơ quan quan trọng như não, thận, tim bị tổn thương kéo dài, làm giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ tử vong.

Phù phổi là một tình trạng nguy hiểm, có thể tiến triển nhanh chóng và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời. Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến phù phổi là các bệnh nhiễm trùng hô hấp, đặc biệt là do vi khuẩn phế cầu thủ phạm chính gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết…

Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm do vi khuẩn phế cầu bằng cách chủ động tiêm vắc xin phế cầu. Vắc xin phế cầu giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nặng ở phổi và nhiễm trùng toàn thân từ đó giảm nguy cơ dẫn đến phù phổi. Đây là một biện pháp phòng bệnh rất hiệu quả, nhất là với người dễ bị biến chứng hô hấp.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phế cầu phù hợp cho từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe, với quy trình tiêm an toàn, đội ngũ nhân viên tận tâm và môi trường sạch sẽ, hiện đại. Đặc biệt, chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn kỹ lưỡng để giúp bạn lựa chọn được loại vắc xin phù hợp nhất cho bản thân và người thân yêu. Bạn có thể đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu gần nhất hoặc liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn rõ hơn về vắc xin phế cầu.