Trẻ sốt mấy ngày thì xét nghiệm máu? Phụ huynh nên lưu ý những chỉ số nào?

Sốt là triệu chứng thường gặp ở trẻ nhỏ và gây không ít lo lắng cho phụ huynh. Khi trẻ sốt kéo dài, xét nghiệm máu là phương pháp quan trọng để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh còn thắc mắc trẻ sốt mấy ngày thì xét nghiệm máu. Việc theo dõi và hiểu rõ các chỉ số xét nghiệm máu là bước quan trọng để đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ và lựa chọn các phương pháp điều trị phù hợp.

Trẻ sốt mấy ngày thì xét nghiệm máu?

Việc xác định thời điểm xét nghiệm máu khi trẻ bị sốt đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán nguyên nhân và hướng dẫn điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp sốt đều cần thực hiện xét nghiệm này. Trẻ sốt mấy ngày thì xét nghiệm máu còn phụ thuộc vào các yếu tố như độ tuổi, triệu chứng đi kèm và mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Trẻ có nguy cơ nhiễm sốt xuất huyết

Khi nghi ngờ trẻ bị sốt xuất huyết, việc xét nghiệm máu nên được thực hiện từ ngày thứ 3 của bệnh để kiểm tra các chỉ số NS1, IgM/IgG và công thức máu. Trong mùa dịch, bác sĩ có thể chỉ định làm xét nghiệm sớm hơn, từ 48 giờ sau khi trẻ sốt, nếu xuất hiện các dấu hiệu đặc trưng của bệnh. Tuy nhiên, việc xét nghiệm nên được thực hiện quá sớm nhằm giảm thiểu nguy cơ kết quả âm tính giả.

Sốt kèm theo các triệu chứng nặng

Với trẻ sốt cao từ 39°C trở lên, kèm theo các triệu chứng như phát ban, co giật, li bì, bú kém, khó thở hoặc nôn nhiều cần được đưa đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm. Việc xét nghiệm trong trường hợp này nhằm phát hiện và loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng như viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết ở trẻ.

Sốt kéo dài trên 72 giờ không rõ nguyên nhân

Trẻ sốt kéo dài trên 3 ngày cần được làm xét nghiệm công thức máu, CRP hoặc Procalcitonin để đánh giá nguy cơ nhiễm khuẩn. Đặc biệt, nhóm trẻ từ 3 - 36 tháng tuổi cần được theo dõi và thực hiện các xét nghiệm khác theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Sốt tái phát nhiều lần hoặc kéo dài

Trong trường hợp trẻ sốt kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường tái diễn, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm máu. Việc này nhằm giúp loại trừ các nguyên nhân bệnh lý mạn tính hoặc nhiễm trùng tiềm ẩn.

Việc chỉ định xét nghiệm máu cần dựa trên đánh giá lâm sàng toàn diện của bác sĩ chuyên khoa. Phụ huynh không nên tự ý cho trẻ làm xét nghiệm khi chưa có chỉ định, tránh gây lo lắng hoặc bỏ sót các dấu hiệu bệnh lý quan trọng. Khi tình trạng sốt kéo dài hoặc xuất hiện dấu hiệu bất thường, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám, chỉ định xét nghiệm phù hợp và xử trí kịp thời.

Các chỉ số xét nghiệm máu khi trẻ bị sốt

Khi trẻ bị sốt và được chỉ định thực hiện xét nghiệm máu, bác sĩ sẽ dựa trên các chỉ số xét nghiệm để đánh giá chính xác tình trạng sức khỏe của trẻ. Dưới đây là một số chỉ số quan trọng trong kết quả xét nghiệm mà phụ huynh cần lưu ý:

Tổng bạch cầu (White Blood Cell - WBC)

Số lượng bạch cầu là một trong những chỉ số huyết học phản ánh mức độ đáp ứng miễn dịch của cơ thể đối với tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng. Khi trẻ bị nhiễm khuẩn hoặc viêm nặng, tổng bạch cầu thường tăng cao, còn gọi là tăng bạch cầu. Ngược lại, với các bệnh do virus như cúm hoặc sốt xuất huyết thường gây giảm số lượng bạch cầu, dẫn đến hiện tượng giảm bạch cầu.

Số lượng hồng cầu (RBC - Red Blood Cell)

Khi số lượng hồng cầu giảm, trẻ có thể xuất hiện các biểu hiện như mệt mỏi, da nhợt nhạt, giảm khả năng vận động và chậm phát triển thể chất. Ngược lại, tăng hồng cầu bất thường có thể liên quan đến tình trạng mất nước, do huyết tương giảm làm nồng độ tế bào máu tương đối tăng. Trong một vài trường hợp, tăng RBC có thể bắt nguồn từ các bệnh lý tăng sản xuất hồng cầu như đa hồng cầu nguyên phát hoặc thứ phát.

Nồng độ Hemoglobin (HGB)

Nồng độ hemoglobin phản ánh khả năng vận chuyển oxy của máu đến các mô trong cơ thể. Nếu HGB giảm, đây có thể là dấu hiệu của thiếu máu, đi kèm mệt mỏi, da nhợt nhạt hoặc tim đập nhanh. Ngược lại, HGB tăng nhẹ có thể xuất hiện trong trường hợp mất nước nhẹ hoặc do phản ứng viêm nhẹ.

Tiểu cầu (PLT - Platelet)

Đây là thành phần quan trọng trong máu, giữ vai trò thiết yếu trong quá trình đông máu. Chỉ số PLT phản ánh số lượng tiểu cầu có trong máu ngoại vi. Khi số lượng tiểu cầu giảm, trẻ có thể xuất hiện các triệu chứng như chảy máu như chảy máu cam, xuất huyết dưới da hoặc bầm tím dễ dàng. Ngược lại, nếu số lượng tiểu cầu tăng cao, tình trạng này có thể liên quan đến nhiễm trùng, viêm, mất máu cấp hoặc một số rối loạn tăng sinh tủy. Khi chỉ số PLT ở mức bất thường, bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá và xem xét các bệnh lý tiềm ẩn bao gồm nhiễm trùng huyết, sốt xuất huyết, rối loạn tủy xương hoặc các bệnh lý miễn dịch.

Phụ huynh cần làm gì để hạ sốt cho trẻ?

Khi trẻ bị sốt, phụ huynh có thể áp dụng một số phương pháp sau để kiểm soát thân nhiệt và hạn chế biến chứng ở trẻ:

Uống đủ nước

Phụ huynh nên bổ sung nước cho trẻ bằng cách cho trẻ uống nước lọc, sữa hoặc dung dịch bù điện giải như Oresol hoặc Pedialyte theo đúng chỉ dẫn từ bác sĩ để hạn chế nguy cơ mất nước. Ngoài ra, các loại đồ uống có hàm lượng đường cao nên được hạn chế vì có thể làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa và mất nước ở trẻ.

Chế độ nghỉ ngơi hợp lý

Trong quá trình chăm sóc, phụ huynh nên cho trẻ nghỉ ngơi hợp lý, tránh các hoạt động thể lực gắng sức. Việc ngủ đủ giấc sẽ góp phần quan trọng vào quá trình hồi phục và giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Lau người bằng khăn ấm

Phụ huynh có thể sử dụng khăn mềm thấm nước ấm để lau nhẹ nhàng các vùng như trán, nách và bẹn nhằm hỗ trợ hạ sốt cho trẻ. Bên cạnh đó, bạn cần tránh dùng nước lạnh hoặc đá, vì có thể gây co mạch ngoại vi và làm cản trở quá trình tỏa nhiệt của cơ thể. Ngoài ra, trẻ nên được mặc quần áo mỏng, thoáng để hỗ trợ quá trình tỏa nhiệt. Trong trường hợp trẻ run nhiều do sốt, có thể đắp thêm một lớp khăn mỏng tạm thời, nhưng cần theo dõi thân nhiệt thường xuyên để tránh gây tăng sốt do ủ ấm quá mức.

Sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách

Khi thân nhiệt của trẻ đạt từ 38,5 °C trở lên và kèm theo biểu hiện khó chịu, phụ huynh có thể tham khao ý kiến bác sĩ để sử dụng thuốc hạ sốt như Paracetamol hoặc Ibuprofen, theo liều lượng và chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, bạn không nên tự ý cho trẻ uống thuốc Aspirin nếu không có hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ, để hạn chế nguy cơ gây ra hội chứng Reye.

Việc xác định đúng thời điểm trẻ sốt mấy ngày thì xét nghiệm máu là yếu tố quan trọng trong việc phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn. Trong quá trình chăm sóc, phụ huynh cần theo dõi sát sao diễn tiến của sốt và các triệu chứng đi kèm để đưa trẻ đi khám kịp thời. Dựa vào kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ có thể đánh giá nguyên nhân gây sốt và đưa ra phác đồ điều trị kịp thời để hạn chế biến chứng.