Sức khỏe tiêu hóa của trẻ nhỏ luôn là mối quan tâm hàng đầu của các bậc phụ huynh, đặc biệt là trong những năm tháng đầu đời. Một trong những dấu hiệu thường gặp khiến cha mẹ hoang mang chính là việc trẻ đi phân nhầy. Không chỉ đơn thuần là thay đổi nhất thời trong thói quen đi tiêu, hiện tượng này còn có thể là lời cảnh báo sớm về tình trạng nhiễm khuẩn, dị ứng hoặc rối loạn hệ tiêu hóa. Hiểu đúng để xử lý kịp thời sẽ giúp bảo vệ bé yêu khỏi những biến chứng nguy hiểm.
Nhận biết tình trạng trẻ đi phân nhầy
Phân nhầy ở trẻ thường có dạng sệt như gel hoặc là những vệt rõ rệt xuất hiện trong phân. Khi lượng nhầy nhiều hơn bình thường, cha mẹ có thể nhận ra tã của bé có vẻ trơn ướt, dính dính. Màu phân có thể chuyển sang xanh lục, kèm theo những vệt sáng bóng, đôi khi giống như thạch chứ không còn giống dạng sợi thông thường.
Tình trạng này khá phổ biến ở trẻ bú mẹ. Nguyên nhân là do lớp niêm mạc ruột tiết ra chất nhầy tự nhiên, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và giúp phân di chuyển dễ dàng hơn. Với trẻ sơ sinh, phần lớn lượng sữa mẹ được hấp thu nên phân thường mềm và chứa khá nhiều chất nhầy.
Trẻ bú sữa công thức cũng có thể đi ngoài ra phân nhầy, nhất là khi chế độ ăn bị thay đổi đột ngột. Tuy nhiên, nếu cha mẹ nhận thấy lượng chất nhầy quá nhiều, kèm theo máu trong phân hoặc bé có dấu hiệu khó chịu, tốt nhất nên đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra nguyên nhân.

Vì sao trẻ đi phân nhầy?
Khi thấy phân trẻ sơ sinh có nhầy, điều quan trọng là ba mẹ cần xác định nguyên nhân cụ thể để có hướng chăm sóc phù hợp.
Phản ứng sinh lý bình thường
Ở trẻ sơ sinh bú mẹ hoàn toàn, việc đi ngoài có nhầy là hiện tượng khá phổ biến. Lúc này, lớp niêm mạc ruột sẽ tiết ra nhiều chất nhầy giúp hỗ trợ tiêu hóa và hạn chế chất thải. Do đó, phân bé có thể chủ yếu là chất nhầy thay vì chất rắn.
Thay đổi loại sữa
Hệ tiêu hóa non nớt của bé khó thích nghi với sữa mới. Khi ba mẹ đổi sữa công thức đột ngột, bé dễ bị rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy và xuất hiện nhầy trong phân. Đây là nguyên nhân thường gặp ở nhiều trẻ.

Dị ứng đạm sữa bò
Một số trẻ không dung nạp đạm sữa, đặc biệt là protein từ sữa bò. Bé có thể đi ngoài phân nhầy kèm mùi chua, tanh, thậm chí có máu. Kèm theo đó là tình trạng nôn trớ, quấy khóc và khó chịu. Ba mẹ nên theo dõi để có hướng xử lý sớm.
Rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hóa có thể khiến bé bị táo bón hoặc tiêu chảy. Với táo bón, phân có thể trắng, kèm nhầy và vệt máu. Với tiêu chảy, phân lỏng, có dịch nhầy, đi nhiều lần trong ngày.
Ở trẻ bú mẹ, táo bón có thể xuất phát từ chế độ ăn thiếu chất xơ của mẹ. Với trẻ uống sữa công thức, nguyên nhân thường do sữa nhiều đạm, ít xơ. Còn tiêu chảy thường liên quan đến nhiễm khuẩn đường ruột, kèm sốt, đầy bụng và nôn. Trẻ cũng có thể bị tiêu hóa kém nếu bú quá nhiều, vượt quá khả năng xử lý của hệ tiêu hóa còn yếu, khiến phân có bọt, nhầy do chưa tiêu hóa hết.
Nhiễm khuẩn đường ruột
Các loại vi khuẩn như E.coli, Salmonella, Shigella hoặc virus như Rotavirus có thể gây nhiễm trùng đường ruột ở trẻ. Triệu chứng bao gồm tiêu chảy, phân lỏng có nhầy, bọt, có thể lẫn máu, kèm theo sốt cao và nôn ói.

Lồng ruột
Lồng ruột là tình trạng nghiêm trọng, xảy ra khi một đoạn ruột lồng vào đoạn ruột kế bên, gây cản trở tuần hoàn máu và sưng viêm. Dấu hiệu gồm phân nhầy có máu, bé đau quặn từng cơn, bụng chướng, nôn ói và bỏ bú. Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được can thiệp kịp thời.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài ra, trẻ có thể đi ngoài có nhầy do các lý do khác như:
- Tuyến tụy hoạt động kém, làm giảm khả năng hấp thụ chất béo, dẫn đến phân nhạt màu, có dịch nhầy.
- Bệnh gan hoặc xơ nang gây kém hấp thu dinh dưỡng, khiến trẻ chậm tăng cân và đi ngoài có nhầy.

Xử lý thế nào khi trẻ sơ sinh đi ngoài có lẫn chất nhầy?
Nếu bé có những biểu hiện dưới đây, ba mẹ nên đưa con đi khám sớm:
- Bé sinh non hoặc dưới 3 tháng tuổi đi ngoài có nhầy kèm theo lượng nhầy nhiều bất thường.
- Phân có nhầy lẫn máu hoặc các tia máu.
- Phân nhầy kèm màu bất thường như trắng đục, xám nhạt.
- Bé sốt, nôn trớ, bỏ bú, hay quấy và có vẻ mệt mỏi.
- Có dấu hiệu mất nước như khô môi, trũng mắt, tiểu ít.
- Bắt đầu bị rối loạn tiêu hóa sau khi dùng thuốc.

Ba mẹ nên quan sát kỹ các dấu hiệu trẻ đi phân nhầy kèm theo. Nếu bé đi ngoài có nhầy nhưng vẫn bú tốt, ngủ ngon và lên cân đều, nguyên nhân có thể đến từ chế độ ăn uống của mẹ hoặc do loại sữa công thức đang dùng. Trong trường hợp này, mẹ chỉ cần điều chỉnh khẩu phần ăn, bổ sung thêm rau xanh, trái cây tươi hoặc cân nhắc chuyển sang loại sữa công thức dễ tiêu hóa, chứa đạm tự nhiên, ít biến tính để hỗ trợ hệ tiêu hóa non nớt của bé. Việc này có thể giúp cải thiện tình trạng đi ngoài có nhầy ở trẻ.
Trẻ đi phân nhầy có thể là biểu hiện tạm thời do thay đổi chế độ ăn hoặc hệ tiêu hóa chưa ổn định, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn. Ba mẹ không nên chủ quan khi thấy dấu hiệu này lặp lại nhiều lần hoặc kèm triệu chứng nguy hiểm. Phòng bệnh bằng cách tiêm vắc xin đầy đủ, duy trì vệ sinh và chăm sóc dinh dưỡng khoa học sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh, tránh xa các rối loạn tiêu hóa thường gặp.
Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang triển khai các gói vắc xin cho trẻ sơ sinh, giúp bảo vệ bé khỏi nhiều bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm có thể gây triệu chứng như trẻ đi phân nhầy. Các vắc xin nổi bật gồm vắc xin viêm gan B, vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván, vắc xin Rota, vắc xin cúm... Tại đây, bé được thăm khám bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, tư vấn kỹ lưỡng trước tiêm, cùng hệ thống lưu trữ lịch sử tiêm an toàn, chính xác.