Trào ngược dạ dày gây khó thở có nguy hiểm không?

Trào ngược dạ dày là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, nhưng ít ai ngờ rằng nó có thể liên quan đến các triệu chứng hô hấp như khó thở, nghẹn cổ hay thở hụt hơi. Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản và kích thích hệ hô hấp, người bệnh có thể gặp cảm giác nặng ngực, khó hít thở sâu, đặc biệt là vào ban đêm hoặc sau bữa ăn. Cùng tìm hiểu về tình trạng trào ngược dạ dày gây khó thở qua bài viết dưới đây.

Trào ngược dạ dày gây khó thở xuất hiện khi nào?

Khó thở là một trong những triệu chứng điển hình nhưng ít được chú ý ở bệnh nhân trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Triệu chứng này thường xuất hiện khi lượng axit trong dạ dày tiết ra quá mức, trào ngược lên thực quản và gây kích ứng hệ hô hấp. Theo các nghiên cứu lâm sàng, có đến hơn 45% người bệnh trào ngược dạ dày từng ghi nhận cảm giác hụt hơi, khó hít thở sâu hoặc thở gấp, đặc biệt là sau ăn no hoặc vào ban đêm.

Tình trạng khó thở do trào ngược thường khởi phát trong các thời điểm như:

• Sau bữa ăn: Khi dạ dày căng đầy, van thực quản dưới (LES) yếu sẽ làm tăng nguy cơ trào ngược axit, gây kích thích niêm mạc thực quản và khí quản.
• Khi nằm xuống hoặc ngủ: Trọng lực không còn hỗ trợ giữ axit trong dạ dày khiến axit dễ trào lên thực quản và xâm nhập vào khí quản, gây sưng viêm và co thắt cơ hô hấp.
• Khi vận động mạnh ngay sau ăn: Làm tăng áp lực ổ bụng, đẩy axit ngược lên thực quản và gây tức ngực, khó thở.
• Cơ chế bệnh sinh bao gồm: Axit gây viêm niêm mạc thực quản dẫn đến phản xạ co thắt cơ hô hấp, axit và thức ăn đẩy lên gây tắc nghẽn đường thở; hoặc axit xâm nhập phổi gây viêm và phù nề đường thở. Đây là những phản ứng có thể gây khó chịu nghiêm trọng và cần được điều trị đúng cách.

Triệu chứng trào ngược dạ dày gây khó thở

Trào ngược dạ dày gây khó thở là biểu hiện thường gặp, đặc biệt khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, ảnh hưởng đến vùng hầu họng và đường hô hấp. Các triệu chứng đặc trưng bao gồm:

• Khó thở: Cảm giác như có vật đè nặng hoặc chèn ép ở vùng ngực. Người bệnh có thể cảm thấy hụt hơi, đặc biệt rõ ràng khi nằm hoặc sau khi ăn no.
• Ợ nóng: Cảm giác nóng rát lan từ thượng vị lên xương ức, do axit kích thích niêm mạc thực quản.
• Ợ chua: Thường kèm theo vị chua ở miệng, xuất hiện sau bữa ăn hoặc khi thay đổi tư thế đột ngột.
• Ho kéo dài: Ho khan hoặc ho có đờm, đặc biệt về đêm, do dịch axit kích thích đường thở.
• Khàn tiếng, đau họng: Do axit gây viêm dây thanh và vùng hầu họng.
• Đau ngực: Cảm giác đau thắt vùng ngực, đôi khi nhầm lẫn với cơn đau tim.
• Khó nuốt: Viêm hoặc sưng thực quản khiến việc nuốt trở nên khó khăn, gây cảm giác vướng nghẹn.

Trào ngược dạ dày gây khó thở có nguy hiểm không?

Tình trạng trào ngược dạ dày gây khó thở không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Cụ thể:

• Viêm đường hô hấp trên và dưới: Acid dịch vị trào ngược lên thực quản có thể lan sang khí quản, gây kích ứng niêm mạc hô hấp. Điều này dẫn đến các bệnh lý như viêm họng, viêm thanh quản, viêm phế quản, và đặc biệt là viêm phổi hít, một thể viêm phổi do hít phải dịch trào ngược, có nguy cơ gây suy hô hấp nếu không xử lý đúng cách.
• Viêm thực quản: Acid trào ngược liên tục làm tổn thương lớp niêm mạc thực quản, dẫn đến viêm loét và đau rát. Nếu không điều trị, có thể gây hẹp thực quản, khiến người bệnh khó nuốt, dễ sụt cân, suy dinh dưỡng và ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng sống.
• Barrett thực quản: Là tình trạng biến đổi cấu trúc biểu mô niêm mạc thực quản do tiếp xúc lâu dài với acid. Đây là tổn thương tiền ung thư, làm tăng nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tuyến thực quản gấp 30-125 lần so với người bình thường.
• Hẹp thực quản: Quá trình lành sẹo sau viêm kéo dài dẫn đến hình thành mô xơ, gây hẹp lòng thực quản. Tình trạng này làm người bệnh nuốt nghẹn, ăn uống kém và dễ mất nước, suy dinh dưỡng.
• Ung thư thực quản: Dù không phổ biến, nhưng trào ngược mạn tính, đặc biệt ở người có Barrett thực quản, có thể tiến triển thành ung thư thực quản. Đây là bệnh lý ác tính nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao nếu phát hiện muộn.

Lưu ý: Khi gặp triệu chứng khó thở kèm theo ợ chua, đau họng hoặc tức ngực kéo dài, người bệnh cần được thăm khám sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Một số biện pháp điều trị trào ngược dạ dày gây khó thở

Triệu chứng khó thở do trào ngược dạ dày là dấu hiệu cho thấy axit dịch vị đã tác động sâu đến hệ hô hấp và thực quản. Nếu không được kiểm soát kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng như viêm họng, viêm thanh quản, viêm phổi hít hoặc hẹp thực quản. Do đó, việc điều trị cần kết hợp giữa thay đổi lối sống, dùng thuốc hợp lý và hỗ trợ từ thảo dược chuyên biệt.

Các biện pháp điều trị hiệu quả gồm:

• Thay đổi thói quen sinh hoạt: Người bệnh nên ăn uống điều độ, chia nhỏ khẩu phần thành 4-6 bữa/ngày, không ăn sát giờ ngủ và hạn chế nằm ngay sau khi ăn. Người bệnh nên tránh mặc quần áo bó sát và giữ tư thế đầu cao khi ngủ nhằm giảm trào ngược ban đêm.
• Loại bỏ yếu tố kích thích: Người bệnh cần kiêng các thực phẩm và đồ uống làm tăng tiết axit hoặc làm giãn cơ thắt thực quản dưới như rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas, thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay, chua và socola.
• Duy trì cân nặng lý tưởng: Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực ổ bụng, là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây trào ngược. Giảm cân sẽ giúp cải thiện rõ rệt triệu chứng khó thở và tình trạng bệnh lý đi kèm.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế bơm proton (PPI), thuốc kháng histamin H2, thuốc điều hòa nhu động hoặc thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày.
• Hỗ trợ bằng thảo dược: Một số loại thảo dược như cam thảo, gừng, cúc la mã, nano curcumin... có tác dụng chống viêm, làm dịu niêm mạc, điều hòa axit và cải thiện khả năng hồi phục của hệ tiêu hóa.

Nếu các biện pháp trên không mang lại hiệu quả, bệnh nhân cần được nội soi thực quản dạ dày hoặc đánh giá chức năng hô hấp để có hướng điều trị chuyên sâu hơn.

Trào ngược dạ dày gây khó thở không chỉ đơn thuần là cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Việc thăm khám sớm, tuân thủ phác đồ điều trị từ bác sĩ kết hợp thay đổi lối sống lành mạnh sẽ giúp kiểm soát tốt triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các rủi ro về sau. Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng khó thở đi kèm ợ nóng, ho, khàn tiếng… đừng chủ quan mà hãy đến cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị đúng cách.