Sốt xuất huyết sốt cao không hạ có nguy hiểm không và nên xử trí thế nào?

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt tại các nước nhiệt đới như Việt Nam. Một trong những dấu hiệu đáng chú ý và nguy hiểm nhất của bệnh là sốt cao kéo dài, khó hạ, thường xuất hiện từ 2 đến 7 ngày đầu tiên.

Sốt xuất huyết sốt cao không hạ có nguy hiểm không?

Sốt xuất huyết sốt cao không hạ có thể là cảnh báo cho những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được theo dõi và can thiệp y tế kịp thời.

Một trong những nguy cơ trực tiếp của sốt cao kéo dài là tình trạng mất nước và rối loạn điện giải. Khi sốt, cơ thể tăng quá trình bốc hơi nước qua da và hô hấp, trong khi người bệnh thường giảm uống nước do mệt mỏi, buồn nôn hoặc đau bụng. Hậu quả là cơ thể nhanh chóng bị mất nước, dẫn đến khô môi, khát nước, tiểu ít và suy giảm tuần hoàn. Mất cân bằng điện giải, đặc biệt hạ natri và kali máu, có thể gây mệt mỏi, yếu cơ, rối loạn nhịp tim, và trong những trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến co giật hoặc ngừng tim.

Trẻ em, người già hoặc những người có bệnh nền là những đối tượng dễ bị biến chứng nặng nhất. Việc bù nước kịp thời qua uống dung dịch oresol, nước trái cây giàu khoáng chất hoặc truyền dịch tĩnh mạch dưới sự theo dõi y tế là cực kỳ quan trọng để duy trì cân bằng cơ thể và tránh sốc, tử vong.

Sốt cao kéo dài cũng có thể dẫn đến tổn thương nội tạng nghiêm trọng. Gan, thận, phổi và tim là những cơ quan dễ bị ảnh hưởng. Viêm gan cấp do virus Dengue làm tăng men gan, giảm chức năng chuyển hóa và có thể dẫn đến suy gan cấp. Mất nước kéo dài và giảm tưới máu thận có nguy cơ gây suy thận cấp với biểu hiện giảm tiểu, tăng creatinine máu và rối loạn kiềm toan. Phổi có thể bị tràn dịch màng phổi hoặc phù phổi cấp, làm giảm oxy máu và gây khó thở. Tim mạch có nguy cơ viêm cơ tim, rối loạn nhịp và suy tim cấp. Trong một số trường hợp, sốt cao kéo dài kèm rối loạn đông máu có thể dẫn đến xuất huyết não hoặc tổn thương thần kinh trung ương, gây co giật, mê sảng hoặc hôn mê.

Biến chứng nguy hiểm nhất là sốc sốt xuất huyết, thường xuất hiện khi bệnh nhân bắt đầu hạ sốt nhưng huyết áp tụt nhanh do thoát huyết tương. Dấu hiệu cảnh báo gồm da lạnh, bông tím, nhịp tim nhanh, mạch yếu, tiểu ít, lừ đừ hoặc hôn mê. Nếu không được xử lý kịp thời, sốc Dengue có thể dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong. Ngoài ra, tình trạng sốt cao kéo dài còn làm suy yếu hệ miễn dịch, gia tăng nguy cơ nhiễm trùng thứ phát như viêm phổi, nhiễm trùng máu, hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu, làm bệnh thêm nặng.

Cuối cùng, sốt cao không hạ còn có thể dẫn đến toan máu do tích tụ axit trong máu từ quá trình chuyển hóa rối loạn, làm cản trở trao đổi oxy và gây nguy cơ hôn mê. Chính vì vậy, việc theo dõi sát sao, bù nước và điện giải đầy đủ, điều trị triệu chứng đúng hướng dẫn và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bất thường là hết sức quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng, bảo vệ sức khỏe và tính mạng người bệnh.

Sốt xuất huyết sốt cao không hạ phải làm sao?

Sốt cao không hạ là một trong những triệu chứng điển hình và đáng lo ngại nhất của bệnh sốt xuất huyết, đặc biệt khi thân nhiệt của người bệnh có thể tăng lên 39 đến 40°C và kéo dài nhiều ngày liên tục. Mặc dù sốt là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm chống lại virus Dengue, tình trạng sốt cao dai dẳng có thể là dấu hiệu cảnh báo các biến chứng nguy hiểm, đe dọa sức khỏe và tính mạng nếu không được xử lý kịp thời. Do đó, người bệnh và gia đình cần nắm rõ những biện pháp khoa học để kiểm soát sốt, hạn chế nguy cơ biến chứng nặng.

Theo dõi triệu chứng

Theo dõi và kiểm soát nhiệt độ tại nhà là bước đầu tiên trong xử lý sốt cao. Người nhà cần đo nhiệt độ cơ thể thường xuyên, ít nhất mỗi 2 đến 4 giờ, để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Bên cạnh đó, môi trường xung quanh người bệnh nên thoáng mát, tránh nóng bức, và đảm bảo người bệnh được nghỉ ngơi, uống đủ nước để phòng mất nước. Thay quần áo thường xuyên, sử dụng khăn mát chườm lên trán, nách, bẹn hoặc cổ cũng giúp hạ nhiệt hiệu quả. Nếu sốt kéo dài hơn 24 đến 48 giờ hoặc đi kèm các triệu chứng như mệt mỏi, đau bụng, chảy máu, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Uống thuốc hạ sốt

Sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách là rất quan trọng. Paracetamol là lựa chọn an toàn để giảm nhiệt độ cơ thể, dùng cách nhau 4 đến 6 giờ, tối đa 4 lần/24 giờ. Tuyệt đối tránh các thuốc như aspirin hoặc ibuprofen vì chúng có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết trong sốt xuất huyết. Bên cạnh thuốc, các biện pháp hạ nhiệt không dùng thuốc như chườm ấm cũng nên được áp dụng. Tuy nhiên, tránh dùng nước quá lạnh hoặc quá nóng để không gây sốc nhiệt hoặc co mạch. Khi sốt không giảm sau khi dùng thuốc hoặc xuất hiện các dấu hiệu nghiêm trọng như nôn ói nhiều, lừ đừ, xuất huyết bất thường, người bệnh cần nhập viện ngay để được theo dõi và điều trị chuyên sâu.

Bù nước và điện giải

Bù nước và điện giải đầy đủ là yếu tố không thể thiếu trong xử lý sốt cao. Sốt kéo dài khiến cơ thể mất nhiều nước và điện giải, làm trầm trọng hơn tình trạng bệnh. Bệnh nhân cần uống đủ nước, dung dịch bù điện giải như oresol theo đúng hướng dẫn, hoặc nước ép trái cây giàu vitamin C. Tránh nước ngọt quá nhiều đường hoặc nước có ga vì có thể gây kích thích dạ dày.

Đến ngay cơ sở y tế

Nhập viện khi xuất hiện dấu hiệu nguy hiểm là bắt buộc. Những dấu hiệu cần lưu ý gồm đau bụng dữ dội, nôn ói nhiều lần, chảy máu cam, chân răng, xuất huyết dưới da, đi tiêu ra máu, chân tay lạnh, da nổi bông tím, tiểu ít hoặc không tiểu, khó thở hoặc tím tái, lừ đừ, vật vã hoặc mất ý thức. Trẻ em là đối tượng dễ diễn tiến nặng, vì vậy việc nhận biết sớm và đưa trẻ đến cơ sở y tế có đầy đủ điều kiện điều trị là rất quan trọng để giảm nguy cơ tử vong.

Phòng ngừa sốt xuất huyết sốt cao không hạ

Việc phòng ngừa sốt cao không hạ trong sốt xuất huyết đóng vai trò quan trọng, không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

Phát hiện sớm triệu chứng

Để phòng ngừa hiệu quả, người bệnh cần phát hiện sớm các triệu chứng ban đầu của sốt xuất huyết. Thông thường, bệnh khởi phát với sốt cao 39 đến 40°C, kèm theo đau đầu, đau cơ, phát ban hoặc xuất huyết dưới da. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu này, việc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị là điều cần thiết. Tự ý điều trị tại nhà mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ có thể khiến sốt kéo dài và tăng nguy cơ biến chứng nặng.

Sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ

Sử dụng thuốc hạ sốt an toàn và đúng cách là bước cơ bản trong kiểm soát thân nhiệt. Paracetamol là lựa chọn phù hợp để giảm sốt, sử dụng theo liều lượng khuyến cáo, cách nhau 4 đến 6 giờ, tối đa 4 lần trong 24 giờ. Tuyệt đối tránh nhóm thuốc hạ sốt như aspirin hoặc ibuprofen vì có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết nghiêm trọng. Song song với việc dùng thuốc, các biện pháp hạ nhiệt không dùng thuốc như chườm mát bằng khăn ấm ở trán, nách, bẹn, mặc quần áo thoáng mát và giữ môi trường xung quanh mát mẻ cũng cần được áp dụng.

Bù nước và điện giải

Bù nước và điện giải đầy đủ là yếu tố then chốt để ngăn ngừa sốt cao kéo dài. Sốt làm cơ thể mất nước nhanh, gây rối loạn điện giải, làm giảm khả năng tự điều hòa nhiệt độ. Bệnh nhân cần uống nhiều nước, dung dịch điện giải như oresol, hoặc nước ép trái cây giàu khoáng chất và vitamin C. Tránh nước ngọt nhiều đường hoặc nước có ga, vì chúng không giúp bù nước mà còn gây khó tiêu.

Theo dõi sát sao nhiệt độ

Theo dõi sát sao nhiệt độ cơ thể và các dấu hiệu lâm sàng là cần thiết để phát hiện sớm các diễn tiến xấu. Người nhà cần lưu ý các triệu chứng đi kèm như mệt lừ đừ, nôn ói nhiều, chảy máu hoặc dấu hiệu mất nước. Khi sốt không giảm sau 1 – 2 liều Paracetamol hoặc xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo, bệnh nhân cần được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Phòng muỗi đốt

Ngoài các biện pháp kiểm soát triệu chứng, phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết từ gốc là quan trọng. Việc diệt lăng quăng (bọ gậy), hạn chế muỗi đốt và kiểm soát môi trường sống sẽ giảm nguy cơ mắc bệnh, từ đó hạn chế tình trạng sốt cao kéo dài và biến chứng.

Tiêm vắc xin

Hiện nay đã có vắc xin sốt xuất huyết Qdenga thế hệ mới, được triển khai tại hàng trăm Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Tiêm đủ 2 mũi cách nhau 3 tháng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nặng, kết hợp cùng các biện pháp hạn chế muỗi là chiến lược phòng ngừa toàn diện, hiệu quả.

Sốt xuất huyết sốt cao không hạ là một tình trạng nguy hiểm, không nên xem nhẹ. Việc theo dõi nhiệt độ cơ thể, bổ sung nước và điện giải, sử dụng thuốc hạ sốt an toàn, đồng thời nhận biết các dấu hiệu cảnh báo biến chứng là vô cùng quan trọng. Người bệnh cần chủ động đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu nguy hiểm để được can thiệp kịp thời. Bên cạnh đó, phòng bệnh từ gốc bằng các biện pháp diệt muỗi, kiểm soát môi trường sống và tiêm vắc xin sốt xuất huyết là cách hiệu quả nhất để hạn chế tình trạng sốt cao kéo dài và các rủi ro đe dọa sức khỏe.