Sốt xuất huyết lây qua đường nào? Thời điểm muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết

Muỗi vằn Aedes aegypti là tác nhân chính truyền virus Dengue, khiến nhiều người thắc mắc sốt xuất huyết lây qua đường nào? Không giống như cảm cúm hay các bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp, sốt xuất huyết không lây trực tiếp từ người sang người. Bệnh chỉ truyền qua trung gian là muỗi nhiễm virus khi hút máu người bệnh, sau đó tiếp tục đốt và lây bệnh cho người khỏe mạnh. Do đó, việc kiểm soát muỗi và phòng chống muỗi đốt là biện pháp quan trọng để ngăn chặn dịch bệnh.

Sốt xuất huyết lây qua đường nào?

Sốt xuất huyết lây qua đường nào là lo lắng của nhiều người. Sốt xuất huyết chủ yếu lây qua các con đường sau đây:

Lây qua muỗi vằn - con đường lây truyền phổ biến nhất

Muỗi Aedes, hay còn gọi là muỗi vằn, là trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết. Khi muỗi vằn đốt và hút máu từ người mắc sốt xuất huyết hoặc người mang virus Dengue nhưng không có triệu chứng (người lành mang bệnh), virus sẽ được truyền sang người khỏe mạnh qua vết đốt.

Đặc điểm của muỗi Aedes:

• Gồm hai loài chính: Aedes aegypti (tác nhân chính gây bệnh) và Aedes albopictus.
• Có màu đen, trên thân và chân có các đốm trắng nên còn gọi là muỗi vằn.
• Hoạt động và đốt người chủ yếu vào ban ngày, mạnh nhất vào sáng sớm và chiều tối.
• Thường trú ẩn trong góc tối trong nhà, trên quần áo và đồ dùng gia đình.
• Sinh sản ở những nơi có nước đọng như ao, hồ, dụng cụ chứa nước.
• Phát triển mạnh vào mùa mưa khi nhiệt độ trung bình trên 20°C, nhiệt độ càng cao, khả năng sinh sản của muỗi càng tăng.

Quá trình phát triển của virus Dengue trong muỗi vằn: Khi muỗi vằn cái hút máu từ người nhiễm virus Dengue, virus sẽ trải qua thời gian ủ bệnh trong cơ thể muỗi từ 8 đến 11 ngày. Sau đó, virus di chuyển đến tuyến nước bọt, khiến muỗi có khả năng truyền bệnh suốt quãng đời còn lại. Chỉ cần một con muỗi mang mầm bệnh, virus có thể lây lan sang nhiều người khỏe mạnh.

Sốt xuất huyết chủ yếu lây truyền qua muỗi vằn, do đó, loại trừ trung gian truyền bệnh là biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Lây qua đường máu

Sốt xuất huyết có thể lây truyền qua đường lấy máu hoặc dùng chung bơm kim tiêm, mặc dù con đường này ít phổ biến hơn so với lây qua muỗi đốt. Nếu lấy máu từ người mang mầm bệnh truyền cho người lành hoặc khi cả hai dùng chung bơm kim tiêm, virus Dengue có thể xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh. Do đó, cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn trong truyền máu và sử dụng dụng cụ y tế để phòng tránh nguy cơ lây nhiễm.

Đường lấy truyền ít gặp khác

Ngoài ra, bệnh sốt xuất huyết còn có thể lây truyền qua:

• Lây truyền trong bệnh viện: Virus Dengue có thể lây qua các chế phẩm máu, phơi nhiễm do kim tiêm hoặc tổn thương niêm mạc. Người hiến máu không có triệu chứng vẫn có thể mang virus trong máu, làm tăng nguy cơ lây nhiễm.

• Lây truyền từ mẹ sang con: Nếu người mẹ nhiễm virus Dengue trong vòng 10 ngày trước sinh, virus có thể truyền sang con trong quá trình sinh nở. Trẻ sơ sinh có thể xuất hiện triệu chứng sốt xuất huyết trong khoảng 4-11 ngày sau khi chào đời.

Thời điểm muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết

Muỗi vằn chủ yếu đốt người vào ban ngày, đặc biệt là vào sáng sớm và chiều tà. Nếu chưa hút đủ máu, chúng có thể đốt nhiều lần trong ngày. Do thói quen chỉ mắc màn khi ngủ ban đêm, nhiều người vẫn bị muỗi đốt vào ban ngày và có nguy cơ mắc sốt xuất huyết. Vì vậy, việc ngủ màn cả ban ngày là biện pháp hiệu quả để phòng bệnh.

Muỗi vằn thường trú ẩn ở những góc tối trong nhà và sinh sản mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình trên 20°C, đặc biệt trong các tháng 7, 8, 9, 10. Chúng đẻ trứng vào các vật chứa nước sạch như bể nước, thùng, lu vại, chai lọ, lốp xe hỏng có nước đọng. Những khu vực đông dân cư, công trình xây dựng và nơi có nhiều phế thải chứa nước mưa là môi trường thuận lợi cho muỗi sinh sôi, làm gia tăng nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết.

Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết như thế nào?

Biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết hiện nay chủ yếu là diệt muỗi và phòng ngừa muỗi đốt như:

• Cần loại bỏ những nơi muỗi sinh sản và đậy kín các vật dụng chứa nước.
• Thả cá vào dụng cụ chứa nước để tiêu diệt loăng quăng, bọ gậy.
• Thay rửa thường xuyên các dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ.
• Thu gom, hủy bỏ vật dụng phế thải có thể gây đọng nước như chai lọ, lốp xe, vỏ dừa, hốc tre, bẹ lá…
• Dọn dẹp vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, lật úp các vật dụng chứa nước không sử dụng.
• Thay nước bình hoa thường xuyên để ngăn muỗi đẻ trứng.
• Mặc quần áo dài tay.
• Ngủ màn cả ban ngày lẫn ban đêm.
• Sử dụng các biện pháp xua muỗi như hương muỗi, kem chống muỗi, vợt điện.
• Dùng màn tẩm hóa chất diệt muỗi.
• Để người mắc sốt xuất huyết ngủ trong màn, tránh muỗi đốt lây lan bệnh.
• Hợp tác với chính quyền trong các chiến dịch phun hóa chất diệt muỗi để phòng chống dịch.

Việc hiểu rõ sốt xuất huyết lây qua đường nào giúp mỗi người chủ động phòng tránh và bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như gia đình. Vì bệnh chủ yếu lây qua muỗi vằn, các biện pháp kiểm soát muỗi và tiêm vắc xin phòng bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm. Hãy thực hiện các biện pháp phòng bệnh ngay hôm nay để ngăn chặn dịch sốt xuất huyết bùng phát.

Tiêm vắc xin là biện pháp chủ động và hiệu quả trong việc phòng ngừa sốt xuất huyết, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như biến chứng nghiêm trọng. Hiện nay, một số vắc xin phòng sốt xuất huyết như Qdenga đã được sử dụng để bảo vệ cộng đồng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ tiêm chủng với vắc xin chất lượng, đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao và quy trình an toàn, chuyên nghiệp. Để đặt lịch hẹn và được tư vấn miễn phí, hãy liên hệ hotline 18006928.