Nội soi đại tràng gây mê: Quy trình thực hiện và biến chứng có thể gặp

Nội soi đại tràng gây mê là kỹ thuật y khoa hiện đại hỗ trợ bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong đại tràng để phát hiện sớm các bất thường, đồng thời giúp người bệnh trải qua thủ thuật một cách nhẹ nhàng, không đau và không lo sợ. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn về quy trình thực hiện cũng như những rủi ro có thể gặp phải khi nội soi đại tràng có gây mê. Vậy phương pháp này diễn ra như thế nào và có an toàn không?

Nội soi đại tràng gây mê là gì?

Nội soi đại tràng gây mê là kỹ thuật thăm dò và chẩn đoán hình ảnh tiên tiến, sử dụng ống nội soi mềm dẻo để quan sát toàn bộ bên trong trực tràng, đại tràng và phần cuối ruột non. Trong quá trình thực hiện, người bệnh được gây mê nhẹ, rơi vào trạng thái ngủ sâu hoặc gần như vô thức, thường kéo dài khoảng 30 – 45 phút. Nhờ vậy, bệnh nhân không cảm thấy đau đớn, khó chịu hay lo lắng trong suốt quá trình nội soi.

So với nội soi đại tràng thông thường, nội soi đại tràng có gây mê mang lại trải nghiệm nhẹ nhàng, dễ chịu hơn, đặc biệt phù hợp với những người có ngưỡng chịu đau kém hoặc từng gặp khó khăn khi nội soi trước đó. Phương pháp này giúp bác sĩ quan sát chi tiết niêm mạc đại tràng, đồng thời phát hiện và xử lý kịp thời các tổn thương như viêm loét, polyp, khối u hoặc tình trạng chảy máu một cách thuận tiện hơn.

Trong quá trình nội soi đại tràng gây mê, bác sĩ cũng có thể thực hiện sinh thiết – lấy mẫu mô nhỏ để xét nghiệm, qua đó đánh giá nguy cơ ung thư hoặc các bệnh lý liên quan. Đây là phương pháp quan trọng trong tầm soát và theo dõi ung thư đại tràng, giúp phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Ưu nhược điểm nội soi đại tràng gây mê

Ưu điểm:

• Người bệnh không cảm thấy đau đớn hay khó chịu trong suốt quá trình nội soi.

• Giúp bác sĩ thao tác thuận lợi và chính xác hơn do bệnh nhân không cử động hay gồng cơ bụng.

• Đặc biệt phù hợp với những người sợ đau, dễ căng thẳng hoặc cần thực hiện các kỹ thuật can thiệp phức tạp như cắt bỏ polyp kích thước lớn.

Hạn chế:

• Cần chuẩn bị kỹ lưỡng hơn trước khi thực hiện, bao gồm xét nghiệm máu, đo điện tim, siêu âm tim nếu có chỉ định.

• Có nguy cơ nhỏ gặp tác dụng phụ của thuốc mê như tụt huyết áp, ức chế hô hấp…

• Chi phí thực hiện cao hơn so với nội soi đại tràng không gây mê.

• Người bệnh cần thời gian nghỉ ngơi để hồi tỉnh và nên có người thân đi cùng hỗ trợ sau thủ thuật.

Quy trình nội soi đại tràng gây mê

Quy trình nội soi đại tràng có gây mê thường trải qua các bước sau:

Chuẩn bị trước khi nội soi đại tràng gây mê

Khám và đánh giá sức khỏe tổng quát: Trước khi tiến hành, bác sĩ sẽ thăm khám, kiểm tra tình trạng sức khỏe để đảm bảo bệnh nhân đủ điều kiện. Những người có tiền sử bệnh lý tim mạch, phổi, tăng huyết áp hoặc đang mang thai cần thông báo trước để bác sĩ chỉ định xét nghiệm bổ sung và đưa ra phương án xử lý phù hợp.

Thực hiện xét nghiệm cần thiết: Bệnh nhân có thể được yêu cầu xét nghiệm máu, chức năng gan – thận, kiểm tra chất điện giải, đông máu, điện tim, siêu âm tim… để đảm bảo an toàn khi gây mê.

Làm sạch đại tràng: Bệnh nhân sẽ uống thuốc nhuận tràng theo hướng dẫn để làm sạch hoàn toàn phân trong ruột, giúp hình ảnh nội soi rõ ràng.

Nhịn ăn: Thông thường, người bệnh cần nhịn ăn tối thiểu 6 – 8 giờ trước khi nội soi.

Giải thích quy trình: Bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết về các bước thực hiện và những cảm giác có thể gặp để bệnh nhân an tâm hơn.

Tiến hành nội soi đại tràng gây mê

Đặt tư thế: Người bệnh sẽ nằm nghiêng về một bên, chân co lại để thuận tiện cho việc đưa ống nội soi vào và giúp bác sĩ thao tác chính xác.

Gây mê: Sau khi ổn định tư thế, bác sĩ sẽ tiêm hoặc truyền thuốc mê qua tĩnh mạch. Thuốc giúp bệnh nhân ngủ sâu, không cảm thấy đau hay khó chịu trong quá trình thực hiện.

Thực hiện nội soi: Bác sĩ đưa ống nội soi mềm qua hậu môn vào bên trong đại tràng. Camera gắn ở đầu ống sẽ truyền hình ảnh chi tiết lên màn hình để quan sát niêm mạc ruột.

Chẩn đoán và xử lý bất thường: Nếu phát hiện polyp hoặc tổn thương, bác sĩ có thể tiến hành cắt bỏ polyp hoặc lấy mẫu mô sinh thiết để xét nghiệm.

Kết thúc thủ thuật: Sau khi kiểm tra xong, bác sĩ rút ống nội soi ra ngoài. Thời gian nội soi thường từ 30 – 60 phút, tùy tình trạng của từng bệnh nhân.

Mặc dù nội soi đại tràng gây mê khá an toàn, nhưng vẫn có thể gặp một số rủi ro hiếm gặp. Nếu sau nội soi xuất hiện triệu chứng bất thường, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Lưu ý: Sau khi thực hiện nội soi đại tràng với thuốc gây mê, người bệnh sẽ được bố trí nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe tại bệnh viện trong khoảng 1 – 2 giờ để đảm bảo các chỉ số ổn định. Quá trình hồi tỉnh sau gây mê thường diễn ra nhanh, tuy nhiên bệnh nhân vẫn nên nằm nghỉ tại phòng theo dõi thêm khoảng 20–30 phút để cơ thể hoàn toàn phục hồi và tránh cảm giác choáng váng. Khi đã tỉnh táo, không còn mệt mỏi hay khó chịu, người bệnh có thể được bác sĩ cho xuất viện.

Biến chứng có thể gặp sau nội soi đại tràng gây mê

Biến chứng liên quan đến thủ thuật nội soi:

• Thủng đại tràng: Rất hiếm gặp (tỷ lệ dưới 0,1%), thường xảy ra do ống nội soi vô tình làm rách thành ruột, đặc biệt ở những trường hợp niêm mạc ruột yếu hoặc khi cắt bỏ polyp kích thước lớn.
• Chảy máu: Có thể xuất hiện sau khi sinh thiết hoặc cắt polyp; phần lớn các trường hợp sẽ tự cầm máu hoặc được xử lý ngay trong quá trình nội soi.
• Nhiễm trùng: Hiếm gặp, chủ yếu sau các thủ thuật lấy mẫu mô hoặc cắt polyp.
• Đau bụng, đầy hơi: Thường do khí được bơm vào đại tràng để hỗ trợ quan sát, triệu chứng này thường nhẹ và tự hết sau vài giờ.

Biến chứng liên quan đến thuốc gây mê/an thần:

• Hạ huyết áp: Xảy ra do tác dụng giãn mạch của thuốc an thần.
• Khó thở hoặc ức chế hô hấp: Dễ gặp hơn ở người có bệnh lý hô hấp mạn tính như hen suyễn hoặc COPD.
• Dị ứng thuốc gây mê: Hiếm gặp nhưng cần được phát hiện và xử trí kịp thời.
• Buồn nôn, nôn ói: Sau khi tỉnh, một số người có thể cảm giác buồn nôn nhẹ, thường không kéo dài.
• Mệt mỏi, chóng mặt: Là tác dụng phụ thường gặp của thuốc mê, nhưng chỉ thoáng qua trong vài giờ.

Những biến chứng cực hiếm nhưng nguy hiểm:

• Ngừng thở, rối loạn nhịp tim: Chủ yếu xảy ra ở người có bệnh lý tim mạch hoặc hô hấp nặng từ trước.
• Sốc phản vệ: Phản ứng dị ứng nghiêm trọng với thuốc, rất hiếm nhưng có thể đe dọa tính mạng.

Tóm lại, nội soi đại tràng gây mê là phương pháp hiện đại, giúp bệnh nhân thoải mái, không đau và hỗ trợ bác sĩ phát hiện sớm các bất thường ở đường ruột. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, đội ngũ bác sĩ có chuyên môn và tuân thủ hướng dẫn trước – sau nội soi để hạn chế tối đa biến chứng. Việc chủ động thăm khám định kỳ sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe đường ruột và ngăn ngừa hiệu quả các bệnh lý nguy hiểm.