Một số dấu hiệu sảy thai và những điều bạn cần biết

Sảy thai xảy ra ở khoảng 10 - 20% các thai kỳ được ghi nhận, phần lớn trước tuần thứ 12. Việc nắm rõ các dấu hiệu sảy thai không chỉ giúp phát hiện sớm nguy cơ mà còn hỗ trợ giảm thiểu biến chứng và chăm sóc sức khỏe thể chất lẫn tinh thần sau đó. Hiểu biết về hiện tượng này giúp phụ nữ giảm bớt lo lắng và chuẩn bị tốt hơn cho hành trình mang thai.

Một số dấu hiệu sảy thai

Sảy thai là một biến cố đáng lo ngại trong thai kỳ, có thể xảy ra trong giai đoạn đầu hoặc giữa thai kỳ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ sảy thai là vô cùng quan trọng để can thiệp kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp:

Chảy máu âm đạo

Chảy máu âm đạo là dấu hiệu phổ biến nhất khi có nguy cơ sảy thai. Lượng máu có thể ít, chỉ như vài vết máu nhỏ (gọi là spotting), nhưng cũng có thể nhiều và liên tục, giống với chảy máu trong chu kỳ kinh nguyệt. Máu có thể kèm theo màu đỏ tươi hoặc nâu sẫm. Nếu chảy máu đi kèm với đau bụng, cần được đánh giá y khoa ngay lập tức.

Đau quặn bụng dưới hoặc lưng

Cơn đau có thể xuất hiện ở vùng bụng dưới hoặc thắt lưng, thường có tính chất quặn từng cơn, mạnh hơn so với đau bụng kinh thông thường. Đôi khi, cảm giác đau kèm theo hiện tượng co thắt tử cung, làm tăng nguy cơ đẩy thai ra ngoài.

Ra dịch hoặc mô từ âm đạo

Phụ nữ có thể quan sát thấy máu cục, dịch nhầy màu hồng trắng, hoặc mô xám có hình dạng không rõ ràng - đây có thể là phần mô của thai đã bị tống xuất khỏi tử cung. Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu này, cần mang mẫu dịch hoặc mô đó đến cơ sở y tế để được đánh giá.

Mất đột ngột các triệu chứng thai kỳ

Một số thai phụ có thể nhận thấy các biểu hiện thai nghén như buồn nôn, căng tức ngực, chóng mặt hay mệt mỏi đột ngột biến mất. Việc mất nhanh chóng các triệu chứng này, đặc biệt trong ba tháng đầu, có thể là dấu hiệu cho thấy thai đang ngừng phát triển.

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa để được thăm khám, siêu âm và xử trí kịp thời. Việc chẩn đoán và can thiệp sớm có thể giúp cải thiện tiên lượng và bảo vệ sức khỏe sinh sản về lâu dài.

Vì sao những dấu hiệu này lại xuất hiện? 

Hiểu rõ cơ chế sinh lý đằng sau các dấu hiệu sảy thai giúp bạn nhận diện chúng chính xác hơn. Dưới đây là giải thích chi tiết về nguyên nhân các triệu chứng này xuất hiện.

Chảy máu và co bóp tử cung

Sảy thai thường xảy ra khi phôi hoặc nhau thai không phát triển bình thường, dẫn đến bong nhau hoặc tử cung co bóp để trục xuất mô thai. Theo American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), chảy máu âm đạo là dấu hiệu sảy thai phổ biến nhất, xuất hiện ở khoảng 20 - 30% trường hợp, dù không phải mọi trường hợp chảy máu đều dẫn đến mất thai. Co bóp tử cung gây đau bụng hoặc đau lưng, thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi thai không còn khả năng phát triển.

Mất triệu chứng thai kỳ

Khi thai ngừng phát triển, nồng độ hormone thai kỳ như hCG (human chorionic gonadotropin) giảm mạnh. Điều này làm biến mất các triệu chứng như buồn nôn, căng ngực, hoặc mệt mỏi. Sự sụt giảm hCG là một trong những dấu hiệu sảy thai sớm, đặc biệt trong tam cá nguyệt đầu tiên.

Nguyên nhân sinh học chủ yếu

Hơn 50% trường hợp sảy thai trong tam cá nguyệt đầu tiên là do bất thường nhiễm sắc thể ở phôi, khiến thai không thể phát triển. Ngoài ra, các yếu tố khác như rối loạn nội tiết (ví dụ, thiếu progesterone), nhiễm khuẩn âm đạo, hoặc bệnh lý mãn tính (tiểu đường, lupus) cũng góp phần làm tăng nguy cơ. Các yếu tố này có thể kết hợp với nhau, khiến việc xác định nguyên nhân chính xác trở nên phức tạp.

Tỷ lệ và những con số nên biết về sảy thai

Hiểu về tỷ lệ sảy thai giúp bạn có cái nhìn thực tế hơn về hiện tượng này. Theo American Pregnancy Association:

• Khoảng 10 - 20% thai kỳ được ghi nhận kết thúc bằng sảy thai, nhưng con số thực tế có thể cao hơn (30 - 50%) nếu tính cả các trường hợp mất thai rất sớm trước khi phát hiện mang thai. 80% trường hợp sảy thai xảy ra trước tuần thứ 12, và dưới 5% xảy ra trong tam cá nguyệt thứ hai.
• Tỷ lệ sảy thai tăng theo tuổi: Khoảng 10 - 12% ở phụ nữ dưới 35 tuổi, 18% ở nhóm 35 - 39 tuổi, 37% ở nhóm 40 - 44 tuổi, và trên 60% ở phụ nữ trên 45 tuổi.
• Tại Việt Nam, dữ liệu từ các nghiên cứu lâm sàng cho thấy khoảng 13% phụ nữ từng trải qua ít nhất một lần sảy thai. Trong đó, sảy thai liên tiếp (≥ 2 lần) chiếm khoảng 1 - 2% và cần được đánh giá chuyên sâu để tìm nguyên nhân.

Các yếu tố nguy cơ sảy thai và nên nhận biết

Nhiều yếu tố có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, và việc nhận biết chúng giúp bạn chủ động phòng ngừa.

Tuổi tác và tiền sử sảy thai

Phụ nữ lớn tuổi có nguy cơ sảy thai cao hơn do chất lượng trứng giảm và nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể tăng. Theo Obstetrics & Gynecology, phụ nữ từng sảy thai một lần có nguy cơ tái diễn khoảng 20%, và con số này tăng lên 28% nếu đã sảy thai ≥ 2 lần.

Bệnh lý và lối sống

Các bệnh lý như tiểu đường không kiểm soát, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), rối loạn tuyến giáp, hoặc lupus làm tăng nguy cơ sảy thai. Ngoài ra, lối sống không lành mạnh như hút thuốc, uống rượu, sử dụng chất kích thích, béo phì, hoặc thiếu dinh dưỡng cũng góp phần làm tăng nguy cơ sảy thai.

Yếu tố môi trường và nhiễm khuẩn

Nhiễm virus như rubella, cytomegalovirus (CMV), hoặc nhiễm khuẩn âm đạo (như viêm âm đạo do vi khuẩn) có thể gây ảnh hưởng đến thai kỳ. Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ khác cũng có thể gây sảy thai như tiếp xúc với hóa chất độc hại, phóng xạ, hoặc môi trường ô nhiễm,...

Nên làm gì khi xuất hiện các dấu hiệu sảy thai?

Nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu sảy thai nào như chảy máu âm đạo, đau bụng dữ dội, hoặc mất triệu chứng thai kỳ, hãy liên hệ bác sĩ sản phụ khoa ngay. Chảy máu nhẹ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu sảy thai, nhưng cần được đánh giá để loại trừ nguy cơ.

Bác sĩ có thể tiến hành:

• Siêu âm: Để kiểm tra tim thai, kích thước túi thai, hoặc phát hiện dấu hiệu bong nhau.
• Xét nghiệm máu: Đo nồng độ hCG theo thời gian để đánh giá sự phát triển của thai.
• Khám lâm sàng: Kiểm tra cổ tử cung và các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc biến chứng.

Trong một số trường hợp, nếu sảy thai đã xảy ra, bác sĩ có thể đề xuất theo dõi tự nhiên, dùng thuốc để hỗ trợ trục xuất mô, hoặc thực hiện thủ thuật nạo hút (D&C) nếu cần.

Sảy thai không chỉ ảnh hưởng đến thể chất mà còn gây tổn thương tinh thần. Theo Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, khoảng 10 - 20% phụ nữ trải qua trầm cảm hoặc lo âu sau sảy thai. Do đó, việc tư vấn tâm lý, tham gia các nhóm hỗ trợ, hoặc chia sẻ với người thân là rất quan trọng để phục hồi toàn diện.

Dấu hiệu sảy thai như chảy máu âm đạo, đau quặn bụng, ra mô từ âm đạo, hoặc mất triệu chứng thai kỳ là những cảnh báo quan trọng không thể bỏ qua. Sảy thai là hiện tượng phổ biến, chiếm khoảng 10 - 20% thai kỳ, với 80% xảy ra trước tuần thứ 12, chủ yếu do bất thường nhiễm sắc thể hoặc các yếu tố bệnh lý, lối sống, môi trường. Khi nhận thấy các dấu hiệu sảy thai, bạn cần liên hệ bác sĩ ngay để được đánh giá và xử lý kịp thời. Sau sảy thai, chăm sóc cả thể chất lẫn tâm lý là cần thiết để phục hồi và chuẩn bị cho những thai kỳ tiếp theo. Hiểu biết và chủ động sẽ giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách an toàn và lành mạnh.