Khối u ác tính có chữa được không? Cách điều trị khối u ác tính

Hiểu đúng về khối u ác tính không chỉ giúp người bệnh và gia đình bớt lo lắng, mà còn định hướng việc theo dõi và chăm sóc một cách phù hợp. Khi được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp, khả năng cải thiện sức khỏe và kéo dài tiên lượng sống sẽ cao hơn đáng kể. Việc nắm rõ các triệu chứng cảnh báo, phương pháp chẩn đoán và các lựa chọn điều trị sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe, đồng thời phối hợp hiệu quả với bác sĩ để có quyết định điều trị phù hợp.

Triệu chứng khối u ác tính

Khối u ác tính thường không gây triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, chính vì vậy nhiều người chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển. Một số dấu hiệu phổ biến cần chú ý:

• Xuất hiện khối bất thường dưới da hoặc trong cơ thể, tăng kích thước theo thời gian.
• Mệt mỏi kéo dài không rõ nguyên nhân.
• Sụt cân không chủ ý (thường giảm 5 - 10% cân nặng trong 6 tháng).
• Chán ăn, ăn không ngon miệng.
• Đau hoặc khó chịu tại vị trí có khối u.
• Da thay đổi màu sắc, xuất hiện vết loét lâu lành, chảy máu.
• Ho kéo dài, khó thở, khàn tiếng hoặc thay đổi thói quen đi tiêu/đi tiểu (tùy vị trí khối u).

Nếu có vài dấu hiệu bất thường kéo dài từ 2 - 3 tuần trở lên, hoặc có yếu tố nguy cơ cao (hút thuốc, viêm gan B/C, tiền sử gia đình ung thư, nhiễm HPV…), nên khám sớm để được đánh giá.

Khối u ác tính có nguy hiểm không?

Khối u ác tính thường được coi là nguy hiểm vì chúng có khả năng xâm lấn mô xung quanh và di căn sang các cơ quan khác (phổi, gan, xương, não…). Khi đã di căn, việc điều trị trở nên phức tạp hơn rất nhiều và tỷ lệ sống giảm đáng kể.

Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm không giống nhau ở mọi người. Nó phụ thuộc vào:

• Loại tế bào ác tính;
• Vị trí khởi phát;
• Giai đoạn phát hiện;
• Tốc độ phát triển;
• Tuổi tác và sức khỏe nền của người bệnh.

Nhiều người vẫn sống khỏe mạnh hơn 5 - 10 năm tùy loại ung thư và giai đoạn, nếu được phát hiện sớm.

Khối u ác tính có chữa được không?

Câu trả lời là: Có, khối u ác tính có thể chữa được, đặc biệt khi phát hiện ở giai đoạn sớm (giai đoạn I - II). Khả năng chữa khỏi hoàn toàn hoặc kiểm soát bệnh lâu dài phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

• Giai đoạn bệnh (I, II, III hay IV);
• Vị trí và loại khối u;
• Tốc độ phát triển và mức độ xâm lấn;
• Tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh;
• Khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị hiện đại.

Hiện nay, nhờ sự phát triển của y học, tỷ lệ sống sau 5 năm ở nhiều loại khối u ác tính đã tăng đáng kể so với 10 - 20 năm trước. Theo dữ liệu SEER (Hoa Kỳ), tỷ lệ sống sau 5 năm của ung thư vú giai đoạn sớm có thể trên 90%.

Thời gian phát triển của khối u ác tính là bao lâu?

Không có con số chính xác chung cho mọi trường hợp. Tốc độ phát triển của khối u ác tính rất khác nhau:

• Một số loại tiến triển rất nhanh: Chỉ vài tuần đến vài tháng đã di căn (ví dụ: Ung thư tụy, ung thư phổi tế bào nhỏ).
• Một số loại phát triển chậm: Có thể mất nhiều năm mới gây triệu chứng rõ ràng (ung thư tuyến giáp, ung thư tuyến tiền liệt ở người lớn tuổi).

Chính vì sự khác biệt này mà việc tầm soát định kỳ rất quan trọng. Trong tầm soát ung thư phổi, X-quang phổi không được khuyến cáo sử dụng, thay vào đó, sàng lọc chuẩn cho người nguy cơ cao là CT liều thấp (LDCT).

Những cách điều trị khối u ác tính

Hiện nay có rất nhiều phương pháp điều trị hiện đại, thường được kết hợp với nhau để đạt hiệu quả cao nhất.

Phẫu thuật

Đây vẫn là phương pháp quan trọng nhất khi khối u còn khu trú. Mục tiêu là cắt bỏ hoàn toàn khối u và một phần mô lành xung quanh để giảm nguy cơ tái phát. Phẫu thuật nội soi, robot… giúp giảm đau và hồi phục nhanh hơn.

Xạ trị

Sử dụng tia năng lượng cao (tia X, proton…) để tiêu diệt tế bào ác tính còn sót lại sau phẫu thuật hoặc thu nhỏ khối u trước khi mổ. Xạ trị hiện đại (IMRT, SBRT) có độ chính xác cao, ít ảnh hưởng đến mô lành.

Hóa trị

Dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ác tính toàn thân, đặc biệt hữu ích khi đã có di căn hoặc nguy cơ di căn cao. Có thể dùng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch, thường theo chu kỳ.

Điều trị nhắm trúng đích

Sử dụng các thuốc đặc hiệu chỉ tấn công vào những bất thường di truyền của tế bào ác tính (ví dụ: Thuốc ức chế EGFR, ALK, BRAF…). Phương pháp này hiệu quả cao và ít tác dụng phụ hơn hóa trị truyền thống.

Điều trị miễn dịch

Kích thích hệ miễn dịch của chính cơ thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ác tính. Các thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch (anti-PD-1, anti-PD-L1, anti-CTLA-4) đã mang lại kết quả ngoạn mục ở nhiều bệnh nhân từng được tiên lượng rất xấu (ung thư phổi, melanoma, ung thư thận…).

Những câu hỏi thường gặp về khối u ác tính

Các câu hỏi thường gặp dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khối u ác tính, từ bản chất, tiên lượng sống, khả năng phẫu thuật đến các triệu chứng thường gặp, để có thể chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe và phối hợp với bác sĩ.

Khối u ác tính có phải là ung thư không?

Khối u ác tính thường tương đương với ung thư, vì các tế bào có khả năng xâm lấn và/hoặc di căn. Tuy nhiên, một số tổn thương hiếm gặp có thể xâm lấn tại chỗ mạnh nhưng ít hoặc không di căn. Việc phân loại cuối cùng cần dựa trên kết quả giải phẫu bệnh và đánh giá của bác sĩ chuyên khoa.

U ác tính sống được bao lâu?

Không có câu trả lời chung. Có người sống vài tháng, nhưng cũng rất nhiều người sống 10 - 20 năm hoặc khỏi hẳn. Tỷ lệ sống sau 5 năm ở Việt Nam hiện nay với một số loại phổ biến:

• Ung thư vú: 70 - 90% (tùy giai đoạn);
• Ung thư đại trực tràng: 65 - 90%;
• Ung thư phổi: 15 - 60%;
• Ung thư gan: 10 - 30%.

Khối u ác tính có mổ được không?

Hoàn toàn có thể nếu khối u chưa di căn xa và người bệnh đủ sức khỏe để phẫu thuật. Quyết định mổ hay không sẽ do hội đồng bác sĩ (ngoại, ung thư, chẩn đoán hình ảnh…) đánh giá.

U ác tính có đau không?

Giai đoạn đầu thường không đau hoặc đau rất nhẹ. Đau rõ rệt thường xuất hiện khi khối u lớn chèn ép dây thần kinh, xương hoặc nội tạng.

Khối u ác tính có chữa được không? Khối u ác tính hoàn toàn có khả năng chữa được, đặc biệt khi được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ. Nhờ tiến bộ y học hiện đại, nhiều người bệnh trên thế giới và tại Việt Nam đã có cơ hội hồi phục và kéo dài tuổi thọ. Đừng để nỗi sợ làm chậm trễ việc thăm khám. Hãy chủ động theo dõi sức khỏe, lắng nghe cơ thể và đến các cơ sở y tế uy tín khi có bất thường. Hành động sớm hôm nay chính là cách bảo vệ sức khỏe và tương lai cho bạn và gia đình.