Khạc đờm màu trắng đục​ nghĩa là gì? Cách phòng ngừa ho có đờm

Khi ho kèm khạc đờm màu trắng đục, nhiều người thường chủ quan vì nghĩ đó chỉ là biểu hiện nhẹ, sẽ tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, sự thay đổi màu sắc của đờm có thể là tín hiệu cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề ở đường hô hấp, từ cảm lạnh, viêm phế quản cho đến các bệnh mạn tính hơn. 

Ho có đờm là gì?

Ho có đờm, hay còn gọi là ho có chất nhầy, là phản xạ có lợi giúp cơ thể loại bỏ dịch tiết và dị vật ra khỏi đường hô hấp, góp phần làm sạch khí quản và duy trì chức năng hô hấp bình thường. Tuy nhiên, đây không phải lúc nào chỉ đơn thuần là hiện tượng sinh lý. Theo American Lung Association, ho kèm đờm (“productive cough”) có thể là cảnh báo của các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm phổi, viêm phế quản hoặc cúm. 

Dịch nhầy được sản xuất bởi các tuyến nhầy nằm ở niêm mạc đường hô hấp, chịu trách nhiệm giữ ẩm, bẫy bụi bẩn và vi khuẩn. Khi các tác nhân gây bệnh như vi rút, vi khuẩn hoặc khói bụi kích thích quá mức - tuyến nhầy tăng tiết và trở nên đặc hơn - dịch tích tụ trong phổi hoặc khí quản, cơ thể kích hoạt phản xạ ho để đào thải. Trong nhiều trường hợp, ho có đờm có thể liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp, bệnh phổi hoặc các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn khác. 

Bên cạnh ho có đờm, người bệnh có thể gặp thêm một số triệu chứng đi kèm như:

• Khó thở: Xảy ra khi lượng đờm lớn gây tắc nghẽn một phần đường thở.
• Thở khò khè: Khi niêm mạc hoặc đường thở bị viêm khiến không khí qua kém thoát.
• Sốt: Thường gặp nếu nguyên nhân là nhiễm trùng.
• Cảm giác nặng ngực: Do đờm tích tụ ở phổi hoặc khí quản.
• Mệt mỏi: Các bệnh lý nền hoặc ho kéo dài khiến cơ thể suy nhược.

Việc nhận biết sớm và thăm khám kịp thời khi ho có đờm kèm triệu chứng lạ sẽ giúp phát hiện và điều trị nguyên nhân một cách hiệu quả.

Khạc đờm màu trắng đục nghĩa là gì?

Khạc đờm có màu trắng đục là hiện tượng khá phổ biến, thường xuất hiện khi đường hô hấp bị viêm nhẹ hoặc có sự kích thích kéo dài. Màu sắc trắng đục của đờm phản ánh sự thay đổi về thành phần dịch tiết - khi các tế bào miễn dịch, protein và chất nhầy tập trung nhiều hơn bình thường để chống lại tác nhân gây viêm, khiến đờm trở nên đặc và đục hơn.

Ở mức độ nhẹ, đờm trắng đục có thể chỉ là phản ứng của cơ thể trước các yếu tố như thời tiết lạnh, hít phải khói bụi, hoặc nhiễm trùng đường hô hấp trên (viêm họng, viêm mũi xoang...). Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, đặc biệt khi đi kèm ho nhiều, khó thở hoặc tức ngực, đó có thể là dấu hiệu của viêm phế quản mạn tính, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc các rối loạn hô hấp mạn tính khác.

Ngoài nguyên nhân hô hấp, một số người khạc ra đờm trắng đục do trào ngược dạ dày - thực quản (GERD). Khi dịch acid trào ngược lên vùng họng, niêm mạc bị kích thích liên tục dẫn đến tăng tiết chất nhầy bảo vệ, khiến đờm có màu trắng đục và đặc dính hơn bình thường.

Việc theo dõi màu sắc và tính chất của đờm có thể giúp nhận diện sớm các bệnh lý đường hô hấp tiềm ẩn. Nếu đờm trắng đục xuất hiện trong thời gian dài hoặc có xu hướng đặc, dính, khó khạc ra, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị phù hợp, tránh để tiến triển sang giai đoạn nặng hơn.

Cách phòng ngừa ho có đờm hiệu quả

Để hạn chế tình trạng ho có đờm, cần chủ động bảo vệ hệ hô hấp bằng lối sống lành mạnh và môi trường sống trong lành:

• Tránh khói thuốc và ô nhiễm: Khói thuốc lá, bụi và hóa chất gây kích ứng niêm mạc, làm tăng tiết đờm. Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố này giúp giảm nguy cơ viêm đường hô hấp.
• Tiêm vắc xin phòng bệnh: Tiêm vắc xin cúm và phế cầu định kỳ giúp giảm nguy cơ mắc viêm phổi, viêm phế quản - nguyên nhân phổ biến gây ho có đờm. WHO cũng khuyến nghị tiêm nhắc hằng năm cho người lớn tuổi và người có bệnh nền.
• Giữ vệ sinh và dinh dưỡng hợp lý: Rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho và giữ không khí thông thoáng giúp ngăn lây nhiễm vi khuẩn, virus. Bên cạnh đó, bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, kẽm và uống đủ nước mỗi ngày giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ làm loãng dịch đờm.
• Tập thể dục và nghỉ ngơi hợp lý: Vận động đều đặn giúp tăng cường chức năng phổi, trong khi nghỉ ngơi đủ giúp cơ thể hồi phục và chống lại tác nhân gây bệnh.

Tóm lại, khạc đờm màu trắng đục có thể là phản ứng tạm thời của cơ thể trước các tác nhân gây kích ứng, nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý hô hấp mạn tính như viêm phế quản hay trào ngược dạ dày - thực quản. Việc theo dõi tình trạng đờm, kết hợp với chăm sóc sức khỏe đúng cách và thăm khám y khoa khi cần thiết sẽ giúp phát hiện sớm nguyên nhân, điều trị hiệu quả và phòng ngừa biến chứng. Duy trì lối sống lành mạnh chính là chìa khóa để bảo vệ hệ hô hấp và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tiêm phòng đầy đủ giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ tái phát các bệnh hô hấp gây khạc đờm màu trắng đục​ và bảo vệ phổi khỏe mạnh hơn. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản đạt chuẩn GSP cùng đội ngũ y tế tận tâm, đảm bảo quy trình tiêm an toàn và hiệu quả. Liên hệ tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm.