Phát hiện sớm vị trí nổi hạch bất thường có thể giúp chẩn đoán kịp thời một số bệnh lý nguy hiểm, trong đó có lao hạch, một thể lao ngoài phổi khá phổ biến. Lao hạch thường không gây đau dữ dội, nhưng lại âm thầm tiến triển và dễ bị bỏ qua. Việc hiểu rõ hạch lao thường nổi ở đâu sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe và thăm khám kịp thời.
Hạch lao thường nổi ở đâu?
Hạch lao là một trong những biểu hiện thường gặp nhất của lao hạch, một thể lao ngoài phổi. Vậy hạch lao thường nổi ở đâu? Hạch lao thường xuất hiện ở vùng cổ, đặc biệt là ở chuỗi hạch cổ trước và cổ sau. Những hạch này có thể phát triển thành từng chùm, di động dưới da, có kích thước lớn hơn 1cm, đôi khi gây đau nhẹ và có thể kèm theo hiện tượng viêm đỏ vùng da xung quanh. Khi tiến triển lâu ngày, vùng da trên hạch có thể thay đổi màu sắc, mỏng dần và cuối cùng vỡ ra tạo thành lỗ rò mạn tính, khó lành.

Ngoài vùng cổ là vị trí phổ biến nhất, hạch lao còn có thể xuất hiện ở các vị trí khác như hạch dưới hàm, hạch quanh tai, hạch trên đòn, hạch nách hoặc hạch bẹn. Tuy nhiên, các vị trí như hạch bẹn ít gặp hơn. Hạch có thể xuất hiện ở một bên hoặc cả hai bên cơ thể, và không nhất thiết phải nằm gần nhau.
Đặc biệt, lao hạch cũng có thể ảnh hưởng đến các hạch sâu bên trong cơ thể như hạch trung thất, hạch quanh khí quản, hạch rốn phổi và hạch ổ bụng, mặc dù khó nhận biết bằng mắt thường hay sờ nắn như các hạch nông.
Lao hạch có khả năng lây không?
Lao hạch tuy nghiêm trọng nhưng không có khả năng lây truyền trực tiếp từ người sang người. Điều này có nghĩa là không thể bị nhiễm lao hạch chỉ thông qua tiếp xúc thông thường với người bệnh, như bắt tay, nói chuyện hay dùng chung đồ dùng cá nhân. Tuy nhiên, nếu người mắc lao hạch đồng thời có cả lao phổi, tức là vi khuẩn lao có mặt trong đường hô hấp, thì họ vẫn có thể lây bệnh cho người khác qua các giọt bắn trong không khí khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện gần.

Các triệu chứng của lao hạch phụ thuộc vào vị trí hạch bị tổn thương. Nếu hạch ở cổ bị viêm to, người bệnh có thể thấy một khối sưng nổi rõ dưới da, kèm cảm giác đau âm ỉ hoặc căng tức vùng cổ. Trong một số trường hợp, hạch có thể hóa mủ và vỡ ra da, tạo thành lỗ rò lâu lành, gây khó chịu kéo dài.
Ngoài triệu chứng tại chỗ, khoảng 20 đến 50% người bệnh còn có các biểu hiện toàn thân như sốt nhẹ vào chiều tối, đổ mồ hôi ban đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân và mệt mỏi kéo dài. Những triệu chứng này thường khiến bệnh nhân nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác nếu không được thăm khám cẩn thận.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ lao hạch bao gồm HIV, đái tháo đường, suy dinh dưỡng, dùng thuốc ức chế miễn dịch như corticosteroid/chống thải ghép, hoặc hút thuốc lá. Những người thuộc nhóm nguy cơ cao cần được theo dõi sát và kiểm tra y tế định kỳ nếu có dấu hiệu nghi ngờ.

Tóm lại, bản thân lao hạch không có khả năng lây nhiễm, nhưng cần thận trọng nếu người bệnh đồng thời có lao ở phổi. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, hạn chế biến chứng và giảm nguy cơ lây lan nếu có tổn thương phối hợp.
Lao hạch có thể tái phát trở lại sau khi đã điều trị không?
Lao hạch có thể tái phát sau khi đã điều trị, dù không phải là điều phổ biến nếu người bệnh tuân thủ đúng phác đồ điều trị. Nguyên nhân của việc tái phát thường liên quan đến sự tồn tại của vi khuẩn lao tiềm ẩn, nghĩa là chúng vẫn còn trong cơ thể ở dạng “ngủ yên” và không gây triệu chứng, nhưng có thể hoạt động trở lại khi hệ miễn dịch bị suy yếu.
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ tái phát lao hạch bao gồm đái tháo đường, nhiễm HIV, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch như corticosteroid, thiếu máu kéo dài, suy dinh dưỡng hoặc cơ thể mệt mỏi kéo dài do làm việc quá sức, stress. Khi sức đề kháng suy giảm, vi khuẩn lao có thể nhân lên và gây bệnh trở lại.

Tái phát lao hạch thường có biểu hiện tương tự như lần đầu mắc bệnh: Sưng đau hạch, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, sụt cân, ra mồ hôi đêm,… Đặc biệt, các hạch đã từng tổn thương trước đây có thể sưng lại hoặc xuất hiện hạch mới.
Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh vẫn có thể kiểm soát tốt tình trạng tái phát. Vì vậy, sau khi điều trị khỏi lao hạch, việc tái khám định kỳ, duy trì sức khỏe tổng thể và tăng cường miễn dịch bằng chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý là rất quan trọng. Trong những trường hợp có yếu tố nguy cơ cao, người bệnh nên chủ động trao đổi với bác sĩ để có biện pháp phòng ngừa thích hợp.
Bài viết đã giải đáp câu hỏi: “Hạch lao thường nổi ở đâu?” và những thông tin liên quan đến bệnh lao hạch. Hạch lao thường nổi ở các vị trí như vùng cổ (đặc biệt là hạch cổ bên), dưới hàm, nách hoặc bẹn. Việc nhận biết vị trí hạch lao giúp phân biệt với các loại viêm hạch thông thường và phát hiện sớm bệnh lao ngoài phổi. Khi thấy cơ thể xuất hiện hạch bất thường, nhất là kèm theo các dấu hiệu toàn thân như mệt mỏi, sốt nhẹ, sụt cân, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích.