Cúm A/H7N9 có lây sang người không? Cách phòng ngừa bệnh

Trong những năm gần đây, cúm A/H7N9 được nhắc đến nhiều do khả năng gây tổn thương đường hô hấp nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao khi bùng phát. Dù không phổ biến như các chủng cúm mùa, A/H7N9 vẫn là vấn đề y tế cần quan tâm, đặc biệt với người tiếp xúc gia cầm. Hiểu rõ cúm A/H7N9 có lây sang người không, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa giúp bạn chăm sóc bản thân tốt hơn.

Cúm A/H7N9 có lây sang người không? Con đường lây truyền cúm A/H7N9

Với câu hỏi cúm A/H7N9 có lây sang người không, các chuyên gia cho biết, cúm A/H7N9 có khả năng lây nhiễm sang người. Tuy nhiên cơ chế lây lan không dễ dàng và liên tục như các loại cúm thông thường. Sự lây truyền chủ yếu diễn ra theo con đường từ động vật sang người.

Hầu hết các trường hợp nhiễm H7N9 ở người đều liên quan đến việc tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị nhiễm bệnh hoặc môi trường đã bị virus làm ô nhiễm. Cụ thể:

• Tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bệnh: Con người có thể bị lây nhiễm khi chạm vào lông, thịt sống hoặc hít phải bụi từ lông của gia cầm mang virus, ngay cả khi chúng chưa có triệu chứng rõ rệt. Những người làm nghề chăn nuôi hoặc giết mổ gia cầm thủ công là nhóm có nguy cơ cao nhất.
• Tiếp xúc với chất thải hoặc dịch tiết: Virus tồn tại với nồng độ cao trong phân, nước bọt hoặc dịch mũi của gia cầm. Việc chạm vào các chất này rồi đưa tay lên mặt, mắt, mũi, miệng mà chưa rửa sạch là con đường lây truyền phổ biến.
• Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: Đặc biệt tại các chợ gia cầm sống, không khí ẩm ướt và sàn nhà dính chất thải là điều kiện lý tưởng để virus tồn tại lâu. Việc hít phải không khí bị nhiễm hoặc chạm vào bề mặt ô nhiễm rồi đưa tay lên mặt có thể dẫn đến nhiễm bệnh.

Thời gian ủ bệnh cúm A/H7N9

Thời gian ủ bệnh định nghĩa là khoảng thời gian từ khi một người phơi nhiễm với virus cho đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Thời gian ủ bệnh là yếu tố then chốt trong kiểm soát dịch bệnh. Việc xác định và theo dõi khoảng thời gian này cho phép các cơ quan y tế thực hiện cách ly những người có nguy cơ cao, từ đó phát hiện sớm các ca nhiễm và ngăn chặn khả năng lây lan virus ra cộng đồng. Vậy thời gian ủ bệnh cúm A/H7N9 là bao lâu?

Theo các tổ chức y tế, thời gian ủ bệnh trung bình của cúm A/H7N9 là từ 3 đến 7 ngày. Thời gian trung bình được ghi nhận là khoảng 6 ngày. Thời gian này có thể dao động, đôi khi ngắn chỉ 2 ngày hoặc kéo dài lên đến 10 ngày, tùy thuộc vào các yếu tố như lượng virus mà cơ thể tiếp xúc và hệ miễn dịch của từng người.

Trong thời gian ủ bệnh, virus xâm nhập qua đường hô hấp và nhân lên trong tế bào phổi một cách âm thầm, trước khi các triệu chứng như sốt bắt đầu xuất hiện và kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể.

Triệu chứng khi nhiễm cúm A/H7N9 ở người

Khi nhiễm cúm A/H7N9, triệu chứng ở người thường tiến triển nhanh, đòi hỏi theo dõi chặt chẽ để can thiệp kịp thời.

Dấu hiệu ban đầu

Các triệu chứng khởi phát của cúm A/H7N9 thường giống với cúm mùa thông thường bao gồm:

• Sốt cao: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, thường trên 38 độ C đi kèm với cảm giác ớn lạnh.
• Các vấn đề hô hấp: Xuất hiện sớm là ho khan hoặc ho có đờm, đôi khi kèm theo đau họng nhẹ.
• Mệt mỏi toàn thân: Người bệnh cảm thấy đau cơ và mệt mỏi, uể oải.

Các triệu chứng này thường xuất hiện trong vòng 3 - 5 ngày sau khi phơi nhiễm virus.

Dấu hiệu nặng hơn (cần cảnh giác)

Khi bệnh tiến triển, các dấu hiệu sau đây là báo động đỏ và cần được cấp cứu ngay lập tức:

• Khó thở: Đây là dấu hiệu nguy hiểm nhất. Phổi bị viêm và tích tụ dịch khiến người bệnh cảm thấy ngộp thở ngay cả khi nghỉ ngơi.
• Viêm phổi cấp tính: Triệu chứng nặng bao gồm thở khò khè và đau ngực dữ dội.
• Suy hô hấp: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất, đòi hỏi sự can thiệp y tế khẩn cấp, thậm chí cần hỗ trợ thở máy.

Cách phòng ngừa lây nhiễm cúm A/H7N9

Phòng ngừa cúm A/H7N9 tập trung vào việc cắt đứt nguồn lây từ động vật kết hợp với thói quen hàng ngày để bảo vệ sức khỏe. Các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cúm A/H7N9 bao gồm:

Biện pháp phòng ngừa chung

Đây là những thói quen hàng ngày cần thiết để bảo vệ sức khỏe:

• Hạn chế tiếp xúc gia cầm sống: Tránh nuôi hoặc mua bán gia cầm sống nếu không cần thiết.
• Vệ sinh tay: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch ngay sau khi tiếp xúc với bất kỳ loài động vật nào, đặc biệt là gia cầm, để loại bỏ virus bám trên da.
• An toàn thực phẩm: Luôn nấu chín kỹ thịt gia cầm ở nhiệt độ trên 70 độ C. Tuyệt đối không ăn tiết canh hoặc thịt gia cầm còn tái.
• Vệ sinh môi trường: Thường xuyên dọn dẹp và khử trùng chuồng trại, xử lý phân gia cầm định kỳ để giảm thiểu rủi ro ô nhiễm.

Phòng ngừa trong khu vực có nguy cơ cao

Đối với những người sống gần chợ hoặc trang trại gia cầm:

• Tránh chợ gia cầm sống: Đây là nơi có nguy cơ ô nhiễm cao nhất. Nên chuyển sang mua thịt đã được kiểm dịch và đóng gói tại siêu thị.
• Đeo khẩu trang: Sử dụng khẩu trang khi đến nơi đông người, đặc biệt là trong mùa dịch để lọc không khí có thể chứa virus.
• Báo cáo y tế sớm: Ngay lập tức báo cho cơ quan y tế khi có tiếp xúc nguy cơ (ví dụ: chạm vào gia cầm bệnh) để được theo dõi và xét nghiệm kịp thời.

Tiêm vắc xin

Mặc dù hiện chưa có vắc xin riêng dành cho H7N9 được sử dụng rộng rãi, việc tiêm vắc xin cúm mùa hằng năm vẫn mang lại lợi ích lớn như giảm nguy cơ nhiễm bệnh, tăng khả năng phục hồi nếu không may nhiễm bệnh. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo, hãy chủ động tiêm phòng cúm định kỳ mỗi năm tại các cơ sở y tế uy tín để giảm nguy cơ mắc các bệnh hô hấp và tăng cường sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Cúm A/H7N9 có lây sang người không? Như đã trình bày phía trên, căn bệnh này chủ yếu từ gia cầm hoặc môi trường nhiễm virus, không lây mạnh giữa người với nhau. Bệnh có diễn tiến nặng nên cần nhận biết sớm triệu chứng để điều trị kịp thời. Chủ động phòng ngừa bằng vệ sinh cá nhân, hạn chế tiếp xúc gia cầm và tiêm vắc xin cúm hàng năm là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe. Hãy đến và trải nghiệm dịch vụ tiêm phòng tại Tiêm Chủng ngay hôm nay.