Dấu hiệu viêm não siêu vi ở trẻ em và cách phòng ngừa

Không phải mọi cơn sốt ở trẻ đều đơn giản như ta nghĩ. Có những lúc, bệnh diễn tiến âm thầm nhưng rất nhanh, khiến cha mẹ không kịp trở tay. Nhận biết sớm triệu chứng và hiểu cách chăm sóc đúng cách khi đối mặt với viêm não siêu vi ở trẻ em sẽ giúp gia đình chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe và sự phát triển lâu dài của con.

Viêm não siêu vi ở trẻ em có nguy hiểm không? 

Viêm não siêu vi là trình trạng rất nguy hiểm ở mô não do virus gây ra. Ở trẻ nhỏ, hệ miễn dịch còn non yếu khiến nguy cơ diễn tiến nặng nhanh hơn so với người lớn. Một số trường hợp có thể dẫn đến biến chứng như co giật, hôn mê hoặc di chứng thần kinh lâu dài nếu không được xử trí sớm.

Không chỉ gây sốt cao kéo dài, bệnh còn có khả năng ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh như nhận thức, vận động, thậm chí cả trí tuệ của trẻ trong tương lai. Nhiều trẻ sau khi khỏi vẫn cần phục hồi lâu dài và theo dõi đặc biệt để tránh tái phát.

Viêm não siêu vi ở trẻ em cần được điều trị sớm để tránh biến chứng nặng nề. Chính vì mức độ nghiêm trọng này, việc hiểu đúng và xử lý kịp thời là điều cha mẹ không thể lơ là. 

Dấu hiệu nhận biết viêm não siêu vi ở trẻ

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu của viêm não siêu vi đóng vai trò then chốt trong việc điều trị kịp thời và hạn chế tối đa nguy cơ để lại biến chứng cho trẻ. Tuy nhiên, những triệu chứng ban đầu của bệnh thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường như sốt siêu vi hoặc cảm cúm, khiến cha mẹ dễ chủ quan.

Dưới đây là những biểu hiện thường gặp cha mẹ cần đặc biệt lưu ý:

• Sốt cao liên tục: Trẻ có thể sốt trên 38.5 độ C trong nhiều ngày liền và không đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt thông thường. Cơn sốt thường kèm theo cảm giác mệt mỏi, đau nhức mình mẩy, khiến trẻ uể oải hơn bình thường.

• Lừ đừ, ngủ nhiều bất thường: Một biểu hiện quan trọng nhưng dễ bị bỏ qua. Trẻ có thể trở nên ít linh hoạt, kém tỉnh táo, ngủ li bì hoặc khó đánh thức. Đây là dấu hiệu cho thấy não có thể đang bị ảnh hưởng.

• Quấy khóc kéo dài: Trẻ nhỏ có thể quấy không dứt, khó dỗ, dễ bị kích động, hoặc ngược lại là trở nên trầm lặng, thờ ơ với môi trường xung quanh. Đây là những thay đổi về hành vi cần đặc biệt lưu ý.

• Nôn ói, phát ban: Một số trường hợp trẻ có biểu hiện nôn trớ, rối loạn tiêu hóa hoặc nổi ban đỏ trên da. Tuy không đặc hiệu, nhưng khi xuất hiện cùng sốt cao và thay đổi tri giác, cần nghĩ đến khả năng viêm não.

• Co giật: Dấu hiệu nghiêm trọng cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay. Co giật thường xảy ra trong cơn sốt cao hoặc khi trẻ đang ngủ. Một số trẻ có thể co giật nhẹ, mắt trợn ngược hoặc giật tay chân thoáng qua.

• Đau đầu, cổ cứng, sợ ánh sáng: Ở trẻ lớn, có thể nghe trẻ than đau đầu dữ dội, không muốn quay cổ hoặc giữ cổ cứng ở một tư thế. Trẻ có thể che mắt, khó chịu với ánh sáng mạnh hoặc âm thanh lớn, đây là biểu hiện của tình trạng tăng áp lực nội sọ.

• Thóp phồng: Với trẻ dưới 2 tuổi, cha mẹ có thể quan sát thấy vùng thóp (vùng mềm trên đỉnh đầu) bị phồng, căng hơn bình thường. Đây là dấu hiệu cảnh báo áp lực trong não tăng, cần được can thiệp y tế ngay.

Khi thấy trẻ có dấu hiệu sốt kèm co giật, ngủ li bì, phản xạ chậm, cha mẹ nên nhanh chóng đưa con đến cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp kịp thời. Việc phát hiện kịp thời sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh và giảm nguy cơ để lại di chứng về thần kinh.

Nguyên nhân và con đường lây lan viêm não siêu vi ở trẻ em

Viêm não siêu vi thường do một số loại virus phổ biến gây ra như Enterovirus, virus Herpes, virus gây viêm não Nhật Bản. Trong đó, trẻ nhỏ từ 2 đến 8 tuổi là nhóm dễ mắc bệnh nhất.

Bệnh có thể lây qua nhiều con đường như:

• Lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc với người nhiễm bệnh.

• Lây qua trung gian như muỗi, đặc biệt với virus viêm não Nhật Bản.

• Lây qua tiếp xúc dịch tiết (nước bọt, nước mũi) hoặc qua tay chân không vệ sinh.

Việc sinh hoạt trong môi trường đông người, vệ sinh cá nhân chưa đảm bảo và thời tiết nóng ẩm là những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Trẻ có thể bị lây viêm não siêu vi khi tiếp xúc gần với người bệnh hoặc qua trung gian như muỗi. Khi hiểu được con đường lây lan giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc bảo vệ con mình khỏi các tác nhân gây bệnh.

Cách điều trị và chăm sóc trẻ bị viêm não siêu vi tại nhà

Khi trẻ không may mắc viêm não siêu vi, bên cạnh việc điều trị y tế, sự chăm sóc đúng cách tại nhà đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Dưới đây là những điều cha mẹ cần lưu ý để hỗ trợ con một cách hiệu quả và an toàn.

Điều trị viêm não siêu vi

Khi trẻ được chẩn đoán viêm não siêu vi, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị tùy theo mức độ. Hầu hết các trường hợp cần điều trị tại bệnh viện với:

• Thuốc hạ sốt, giảm đau: Giúp trẻ hạ thân nhiệt và bớt khó chịu.

• Chống co giật nếu có: Trường hợp trẻ bị co giật, cần dùng thuốc chuyên biệt để kiểm soát.

• Truyền dịch và theo dõi chỉ số sinh tồn: Đảm bảo cung cấp đủ nước và điện giải cho cơ thể.

• Thuốc kháng virus: Được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt do bác sĩ quyết định.

Việc điều trị cần được theo dõi sát sao vì bệnh có thể chuyển biến nhanh chỉ trong vài giờ.

Phòng ngừa viêm não siêu vi

Phòng bệnh vẫn luôn là biện pháp quan trọng nhất:

• Cho trẻ tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản đúng lịch.

• Vệ sinh tay chân, vật dụng đồ chơi sạch sẽ.

• Mặc quần áo dài tay, tránh muỗi cắn.

• Tránh để trẻ tiếp xúc với người đang nghi ngờ mắc bệnh.

• Tăng cường đề kháng cho trẻ bằng dinh dưỡng và ngủ đủ giấc.

Viêm não siêu vi ở trẻ em là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Cha mẹ nên chú ý các dấu hiệu bất thường như sốt cao kéo dài, lừ đừ hay co giật để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế.