Enterovirus là gì? Những điều cần biết về Enterovirus

Mỗi năm, hàng triệu ca nhiễm Enterovirus được ghi nhận trên toàn thế giới. Với khả năng lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa và hô hấp, Enterovirus không chỉ gây nên các triệu chứng thông thường như sốt, đau họng, phát ban mà còn liên quan đến một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bệnh tay chân miệng, viêm màng não vô khuẩn hay bại liệt. Vậy Enterovirus là gì và cần lưu ý những điều gì để nhận biết và phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!

Enterovirus là gì?

Enterovirus là gì? Enterovirus là một nhóm virus thuộc họ Picornaviridae, bao gồm nhiều loại virus như coxsackievirus, rhinovirus, poliovirus và echovirus. Những virus này gây ra một loạt các bệnh từ cảm lạnh thông thường đến các bệnh nghiêm trọng như bại liệt và viêm màng não vô khuẩn. Chúng là một trong những tác nhân gây bệnh phổ biến nhất trên toàn thế giới.

Enterovirus được phân loại thành 15 loài theo ICTV, bao gồm Enterovirus A đến L và Rhinovirus A đến C. Hơn 300 kiểu gen khác nhau của Enterovirus và Rhinovirus đã được xác định, với nhiều chủng có khả năng gây bệnh trên người thông qua đường tiêu hóa và hô hấp. Tuy nhiên, tác động của chúng không chỉ dừng lại ở hệ tiêu hóa, mà còn có thể gây ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

Mặc dù được gọi là Enterovirus vì liên quan đến đường tiêu hóa, các loại virus này lại có sự đa dạng về bệnh lý mà chúng gây ra và trong một số trường hợp, cơ chế hoạt động của chúng vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Các bệnh do Enterovirus gây ra thường tự giới hạn và có thể khỏi mà không cần điều trị đặc biệt, tuy nhiên, chúng vẫn có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và tác động tiêu cực đến kinh tế xã hội.

Hiện nay, ngoại trừ vắc xin bại liệt, chưa có vắc xin hay phương pháp điều trị đặc hiệu cho các bệnh do nhóm virus này gây ra.

Triệu chứng do Enterovirus gây ra biểu hiện như thế nào?

Triệu chứng do Enterovirus gây ra thường thay đổi tùy theo loại virus và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các biểu hiện phổ biến có thể xuất hiện theo từng giai đoạn khác nhau của bệnh. Rhinovirus, một loại trong nhóm Enterovirus, thường gây ra các triệu chứng như sốt, ho, hắt hơi, chảy nước mũi, viêm họng, đau tai, nghẹt mũi và áp lực xoang. Đặc biệt, nó cũng có thể khiến người bệnh thở khò khè hoặc khó thở.

Các loại Enterovirus khác ngoài rhinovirus có thể gây ra một loạt triệu chứng bao gồm sốt, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, phát ban, nổi hạch và suy nhược cơ thể. Bên cạnh đó, người bệnh còn có thể gặp phải các triệu chứng như ho, hắt hơi, đau họng, đau ngực và thay đổi trạng thái tinh thần.

Chẩn đoán bệnh do Enterovirus thường được thực hiện thông qua thăm khám lâm sàng. Các bác sĩ sẽ dựa vào diễn biến bệnh, mức độ nghiêm trọng của triệu chứng và các yếu tố nguy cơ như bệnh sử, tình trạng tiêm chủng và khả năng tiếp xúc với virus. Các yếu tố như sinh non, bệnh phổi mãn tính, suy giảm miễn dịch, bệnh lý huyết học hoặc tiểu đường có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng, mặc dù hiếm gặp.

Việc thăm khám cần được thực hiện cẩn thận, dựa trên bệnh sử của người bệnh. Các bác sĩ có thể phát hiện các dấu hiệu liên quan đến bệnh đường hô hấp, triệu chứng màng não, giảm sức cơ hoặc giảm phản xạ gân cơ, thiếu oxy hoặc thay đổi trạng thái tâm lý.

Cách điều trị và phòng ngừa bệnh liên quan đến Enterovirus

Điều trị bệnh do Enterovirus

Điều trị nhiễm trùng do Enterovirus chủ yếu là điều trị triệu chứng và hỗ trợ, vì bệnh thường tự khỏi theo thời gian. Các loại thuốc không kê đơn như thuốc giảm đau, thuốc chống viêm không steroid (NSAID), acetaminophen, siro ho và thuốc thông mũi có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng cho người bệnh. Nếu người bệnh gặp phải các triệu chứng hô hấp nghiêm trọng như thở khò khè, co thắt phế quản hoặc đợt hen suyễn, cần phải áp dụng các phác đồ điều trị tiêu chuẩn. 

Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có thể cần bổ sung oxy và sử dụng thở máy áp lực dương để hỗ trợ hô hấp. Bệnh nhân bị liệt hoặc các triệu chứng thần kinh trung ương cần được theo dõi chặt chẽ.

Hiện nay, chưa có thuốc kháng vi-rút được FDA phê duyệt để điều trị nhiễm trùng do vi-rút Enterovirus. Mặc dù Pleconaril là một thuốc kháng vi-rút được nghiên cứu nhằm điều trị nhiễm Enterovirus, từng cho kết quả khả quan trong thử nghiệm lâm sàng, tuy nhiên chưa được FDA phê duyệt do lo ngại về tương tác thuốc và hồ sơ an toàn. Fluoxetine là một thuốc chống trầm cảm đã được FDA phê duyệt cho điều trị rối loạn trầm cảm, và từng cho thấy tác dụng kháng Enterovirus D68 trong nghiên cứu in vitro; tuy nhiên, chưa có bằng chứng lâm sàng đủ mạnh và không được FDA phê duyệt cho điều trị nhiễm Enterovirus. Bên cạnh đó, liệu pháp immunoglobulin tiêm tĩnh mạch (IVIG), sử dụng immunoglobulin trung hòa (IgG), đang được nghiên cứu để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng do Enterovirus.

Ngoài ra, một số tổng quan hệ thống cho thấy bổ sung vitamin C và kẽm có thể giúp rút ngắn thời gian bị cảm lạnh nhẹ do rhinovirus nếu dùng sớm, nhưng chưa có đủ bằng chứng để khuyến nghị rộng rãi trong phòng hoặc điều trị. Bổ sung kẽm trong vòng 24 giờ đầu khi có triệu chứng cảm lạnh cũng có thể giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Nhiễm trùng đồng thời với các tác nhân gây bệnh khác như vi khuẩn hoặc nấm cần được điều trị bằng kháng sinh phù hợp, và các bệnh lý đi kèm như tiểu đường cần được kiểm soát tốt để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Phòng ngừa bệnh do Enterovirus

Việc phòng ngừa bệnh do Enterovirus gặp nhiều khó khăn vì có quá nhiều loại virus khác nhau trong nhóm này và việc phát triển vắc xin toàn diện cho tất cả các loại virus là một thách thức. Đến nay, vắc xin phòng ngừa bại liệt (do poliovirus, một loại Enterovirus) là vắc xin duy nhất có hiệu quả.

Để phòng ngừa bệnh bại liệt, trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin 6 trong 1, bao gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, Hib và viêm gan B. Đây là một lựa chọn tiện lợi và hiệu quả giúp bảo vệ trẻ em khỏi các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, bao gồm bại liệt do Enterovirus. Mức giá tham khảo cho vắc xin HEXAXIM (Pháp) và INFANRIX HEXA (Bỉ). Để đặt lịch tiêm hoặc nhận thêm thông tin, vui lòng liên hệ Hotline 1800 6928.

Bài viết trên đã giải đáp cho câu hỏi: “Enterovirus là gì?”. Enterovirus là một nhóm virus có sức ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và những người có hệ miễn dịch yếu. Dù đa số các trường hợp nhiễm đều diễn tiến nhẹ và tự khỏi, một số chủng có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Việc nâng cao nhận thức, theo dõi triệu chứng và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn.