Dấu hiệu u xơ tử cung là gì? Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

U xơ tử cung là một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ. Mặc dù tên gọi có thể khiến nhiều người lo lắng, nhưng thực chất đây là khối u lành tính, không phải ung thư. Dấu hiệu u xơ tử cung thường phụ thuộc vào vị trí và kích thước của các nhân xơ. Nếu khối u nhỏ hoặc nằm sâu trong lớp cơ tử cung, người bệnh đôi khi không cảm nhận được bất kỳ bất thường nào. Tuy vậy, việc nắm rõ các dấu hiệu u xơ tử cung dưới đây sẽ giúp phát hiện sớm, can thiệp kịp thời và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm về sau.

U xơ tử cung là gì?

U xơ tử cung, còn được gọi là nhân xơ tử cung, là một dạng khối u lành tính hình thành bên trong tử cung. Chúng được cấu tạo từ các tế bào cơ trơn và mô liên kết dạng sợi, phát triển tại nhiều vị trí khác nhau trong tử cung. Theo thống kê, có khoảng 70–80% phụ nữ sẽ xuất hiện u xơ tử cung vào một giai đoạn nào đó trong đời, tuy nhiên không phải tất cả đều có triệu chứng hay cần điều trị.

Khi chẩn đoán u xơ tử cung, bác sĩ sẽ đánh giá vị trí, kích thước, số lượng khối u cũng như các triệu chứng mà bệnh gây ra. Tùy thuộc vào những yếu tố này, người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện khác nhau.

Theo thời gian, u xơ thường tăng kích thước nhưng tốc độ phát triển khá chậm. Khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, các khối u thường có xu hướng nhỏ lại. Tuy nhiên, nếu sau mãn kinh khối u phát triển nhanh bất thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý ác tính cần được thăm khám ngay.

Dấu hiệu u xơ tử cung là gì?

Thay đổi thói quen đi vệ sinh

Đây là biểu hiện gián tiếp do các cơ quan xung quanh bị khối u xơ tử cung chèn ép. Khi khối u phát triển gần bàng quang, nó có thể gây kích thích khiến bạn buồn tiểu thường xuyên hơn so với bình thường. Ở một số phụ nữ, nếu cơ sàn chậu suy yếu, khả năng kiểm soát tiểu tiện kém đi, dẫn đến tình trạng rò rỉ nước tiểu liên tục hoặc khi có những tác động tăng áp lực ổ bụng nhẹ như ho, cười hay hắt hơi.

Tương tự, ngoài việc tạo áp lực lên bàng quang, u xơ tử cung còn có thể chèn ép trực tràng, gây khó khăn khi đi tiêu và dẫn đến táo bón. Đồng thời, sự kích thích từ khối u có thể khiến bạn thường xuyên có cảm giác mót rặn, dù thực tế không thể đi được.

Đau bụng kinh dữ dội

Khác với tình trạng ra máu tử cung bất thường, khi các khối u lớn phát triển sâu trong lớp cơ tử cung, phụ nữ có thể phải trải qua những cơn đau dữ dội trong mỗi kỳ kinh nguyệt. Nguyên nhân là do quá trình co bóp của tử cung để đẩy máu kinh ra ngoài khiến các mạch máu nuôi khối u bị chèn ép, dẫn đến thiếu máu cục bộ tạm thời. Sự thiếu oxy này làm chuyển hóa yếm khí, sinh ra các chất trung gian hóa học gây cảm giác đau đớn.

Đặc biệt, nếu khối u có kích thước quá lớn và bị hoại tử do không được cung cấp đủ dưỡng chất, người bệnh sẽ bị đau dữ dội vùng hạ vị. Tình huống này cần được xử lý như một bệnh lý ngoại khoa và đôi khi phải can thiệp phẫu thuật khẩn cấp.

Đau khi quan hệ tình dục

Các khối u xơ nằm ở cổ tử cung hoặc khu vực lân cận có thể gây đau khi quan hệ, kèm theo chảy máu sau đó với mức độ từ ít đến vừa. Ngay cả khi u xơ nằm bên trong buồng tử cung, áp lực tác động lên thành âm đạo trong lúc quan hệ cũng dễ ảnh hưởng trực tiếp đến khối u, gây cảm giác khó chịu hoặc đau nhói. Vì vậy, nếu bạn nhận thấy hiện tượng chảy máu trong hoặc sau khi giao hợp, hoặc cảm thấy đau đớn khi quan hệ, hãy thăm khám sớm để kiểm tra khả năng mắc u xơ tử cung.

Đau bụng dưới hoặc đau lưng thường xuyên

Cảm giác đau ở những vị trí này phụ thuộc nhiều vào kích thước và vị trí của khối u xơ tử cung. Khi u xơ phát triển lớn, nó có thể chèn ép lên lưng dưới, vùng chậu hoặc thành bụng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến các hoạt động hằng ngày như cúi người, vận động hay tập luyện thể thao.

Tuy nhiên, những triệu chứng này không đặc hiệu cho u xơ tử cung và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý về xương khớp. Nhiều trường hợp phải chụp X-quang hoặc cộng hưởng từ MRI, trong khi thực tế chỉ cần siêu âm bụng là có thể phát hiện được.

Vô sinh

Mặc dù u xơ tử cung là khối u lành tính và thường không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng chúng có thể tác động đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Khi mắc u xơ tử cung, việc thụ thai có thể trở nên khó khăn hơn. Ngay cả khi đã mang thai, thai kỳ cũng được xếp vào nhóm nguy cơ cao vì u xơ có thể gây sảy thai, thai lưu, sinh non hoặc băng huyết sau sinh.

Không phải tất cả phụ nữ có u xơ đều bị vô sinh, nhưng họ có thể gặp nhiều trở ngại trong quá trình mang thai. Vì vậy, nếu bạn có mong muốn sinh con, hãy trao đổi với bác sĩ để được đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng của u xơ đến khả năng sinh sản và cân nhắc các phương án điều trị phù hợp.

Dấu hiệu u xơ tử cung - xuất huyết tử cung bất thường

Một trong những dấu hiệu u xơ tử cung là tình trạng xuất huyết tử cung bất thường, có thể biểu hiện dưới dạng kinh nguyệt ra nhiều (đa kinh), rong kinh hoặc rong huyết kéo dài.

Những khối u nằm sát lớp niêm mạc tử cung thường gây chèn ép, làm biến dạng lớp nội mạc. Kết quả là nội mạc tử cung trở nên dày hơn, và khi bong tróc vào đầu chu kỳ sẽ gây ra lượng máu kinh ra nhiều bất thường. Thậm chí, một số phụ nữ có thể bị ra máu âm đạo kéo dài sau kỳ kinh (rong kinh) hoặc chảy máu ngoài kỳ kinh (rong huyết). Việc mất máu kéo dài dẫn đến thiếu máu, cơ thể xanh xao, mệt mỏi, suy giảm thể lực và khi đi khám mới phát hiện u xơ tử cung.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc u xơ tử cung

Theo nghiên cứu, có đến 70–80% phụ nữ sẽ phát triển u xơ tử cung trước tuổi 50. Việc nhận biết sớm các triệu chứng rất quan trọng để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị, nhưng thực tế chỉ khoảng 20% trường hợp được phát hiện kịp thời. Những yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ hình thành u xơ tử cung hoặc ảnh hưởng đến mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng:

• Tuổi tác: U xơ tử cung thường xuất hiện nhiều ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là giai đoạn 30–40 tuổi và trong suốt thời kỳ tiền mãn kinh. Sau khi mãn kinh, các khối u này thường có xu hướng nhỏ lại.
• Dậy thì sớm: Trẻ em gái có kinh nguyệt lần đầu trước 10 tuổi sẽ có nguy cơ mắc u xơ tử cung cao hơn so với những bé gái dậy thì muộn hơn.
• Yếu tố di truyền: Nếu mẹ từng bị u xơ tử cung, nguy cơ con gái mắc bệnh này sẽ cao gấp gần 3 lần so với người bình thường.
• Chủng tộc: Phụ nữ gốc Phi có tỷ lệ mắc u xơ tử cung cao gấp ba lần so với phụ nữ thuộc các chủng tộc khác.
• Béo phì: Trọng lượng cơ thể cũng là yếu tố nguy cơ, phụ nữ thừa cân có khả năng mắc u xơ cao hơn khoảng 3 lần so với những người có cân nặng bình thường.

Nếu bạn có một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ kể trên, hãy chủ động đi khám phụ khoa và thực hiện siêu âm tử cung. Việc này sẽ giúp phát hiện sớm và chẩn đoán chính xác tình trạng u xơ tử cung, từ đó có hướng điều trị kịp thời.

Tóm lại, u xơ tử cung là một bệnh lý phụ khoa phổ biến, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể kiểm soát hiệu quả mà không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Việc nhận biết các dấu hiệu u xơ tử cung sẽ giúp phụ nữ chủ động hơn trong việc thăm khám và chăm sóc sức khỏe. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.