Bệnh thiếu máu có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Thiếu máu là một trong những rối loạn huyết học phổ biến nhất trên thế giới, ảnh hưởng đến cả trẻ em, phụ nữ mang thai và người lớn tuổi. Hàng trăm triệu người đang sống chung với thiếu máu ở nhiều mức độ khác nhau. Tại Việt Nam, bệnh cũng ngày càng được quan tâm vì tỷ lệ mắc khá cao, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Hãy cùng Long Châu tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết dưới đây.

Bệnh thiếu máu có nguy hiểm không?

Bệnh thiếu máu có nguy hiểm. Thiếu máu không chỉ gây mệt mỏi, suy nhược mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời.

• Ở mức độ nhẹ: Người bệnh thường cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, khó tập trung, giảm hiệu suất làm việc.
• Ở mức độ trung bình đến nặng: Thiếu máu có thể ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh và làm suy giảm sức đề kháng, khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.
• Trường hợp đặc biệt: Ở phụ nữ mang thai, thiếu máu trở thành mối quan tâm lớn vì có thể gây sinh non, trẻ nhẹ cân, thậm chí tăng nguy cơ tử vong cho cả mẹ và bé.

Nguyên nhân thường gặp dẫn đến thiếu máu

Thiếu máu có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, trong đó thiếu sắt là nguyên nhân phổ biến nhất:

• Thiếu sắt: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây thiếu máu, thường gặp ở phụ nữ có kinh nguyệt nhiều, phụ nữ mang thai hoặc những người có chế độ ăn thiếu dinh dưỡng.
• Thiếu vitamin B12 và acid folic: Hai chất này cần thiết để sản xuất hồng cầu. Thiếu hụt có thể do chế độ ăn chay kéo dài hoặc rối loạn hấp thu.
• Bệnh mạn tính: Các bệnh như suy thận, viêm nhiễm lâu dài hoặc ung thư có thể làm giảm khả năng sản xuất hồng cầu.
• Mất máu: Do chấn thương, phẫu thuật, xuất huyết tiêu hóa hoặc rong kinh kéo dài.
• Di truyền: Các bệnh lý huyết học như tan máu bẩm sinh (thalassemia) hoặc thiếu máu hồng cầu liềm.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh thiếu máu

Thiếu máu không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Ảnh hưởng đến tim mạch

Khi thiếu máu, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu cung cấp oxy cho cơ thể. Điều này có thể dẫn đến:

• Phì đại tim: Tim to ra do phải hoạt động quá mức.
• Loạn nhịp tim: Nhịp tim không đều, gây hồi hộp, đánh trống ngực.
• Suy tim: Trong trường hợp nặng, tim không đủ sức bơm máu, dẫn đến suy giảm chức năng.

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh

Thiếu máu khiến não không nhận đủ oxy, gây ra các triệu chứng như:

• Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, khó tập trung.
• Giảm trí nhớ, suy giảm khả năng tư duy.
• Ngất xỉu trong trường hợp thiếu máu nặng.

Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai và trẻ em

Thiếu máu không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ mà còn để lại hậu quả nghiêm trọng cho sự phát triển của trẻ nhỏ:

• Phụ nữ mang thai: Thiếu máu có thể dẫn đến sảy thai, sinh non, băng huyết sau sinh hoặc trẻ sơ sinh nhẹ cân.
• Trẻ em: Thiếu sắt ở trẻ nhỏ có liên quan với chậm phát triển thần kinh.

Cách phòng ngừa và điều trị thiếu máu hiệu quả

Phương pháp điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, kết hợp giữa dùng thuốc và thay đổi lối sống.

Phòng ngừa thiếu máu

Thiếu máu hoàn toàn có thể phòng tránh nếu duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý và thói quen sinh hoạt khoa học:

• Chế độ ăn giàu dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm chứa sắt (thịt đỏ, gan, cá), vitamin B12 (trứng, sữa, hải sản) và acid folic (rau xanh, đậu, ngũ cốc nguyên cám).
• Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với phụ nữ mang thai, người có bệnh mạn tính hoặc tiền sử thiếu máu.
• Tẩy giun định kỳ: Nhiễm giun móc có thể gây mất máu mạn tính, đặc biệt ở trẻ em và người sống ở khu vực nông thôn.
• Hạn chế mất máu: Quản lý tốt chu kỳ kinh nguyệt, điều trị sớm các bệnh lý gây xuất huyết như loét dạ dày.

Điều trị thiếu máu

Khi đã được chẩn đoán thiếu máu, việc điều trị cần dựa trên nguyên nhân cụ thể. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ phù hợp nhằm bổ sung chất thiếu hụt và kiểm soát bệnh nền đi kèm:

• Thiếu sắt: Bổ sung viên sắt theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp với chế độ ăn giàu sắt và vitamin C (giúp tăng hấp thu sắt).
• Thiếu vitamin B12 và acid folic: Dùng thuốc bổ sung vitamin B12 hoặc acid folic, tiêm hoặc uống tùy mức độ thiếu hụt.
• Bệnh mạn tính hoặc di truyền: Điều trị bệnh nền (như suy thận, ung thư) hoặc áp dụng các phương pháp như truyền máu, ghép tủy xương trong trường hợp nặng.

Điều trị thiếu máu cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc tự ý bổ sung sắt hoặc vitamin có thể gây thừa chất, dẫn đến các vấn đề sức khỏe khác.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Người bệnh nên đến cơ sở y tế ngay khi xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi kéo dài, da xanh xao, niêm mạc nhợt (môi, mí mắt, móng tay).
• Hay chóng mặt, tim đập nhanh, khó thở khi gắng sức.
• Có tiền sử thiếu máu, bệnh mạn tính hoặc xuất huyết kéo dài.

Bệnh thiếu máu có nguy hiểm không? Câu trả lời là có, đặc biệt khi bệnh kéo dài hoặc không được điều trị đúng cách. Thiếu máu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim mạch, hệ thần kinh, thai kỳ và sự phát triển của trẻ nhỏ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và cách phòng ngừa sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe. Đừng chủ quan trước những dấu hiệu bất thường, hãy thăm khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, từ đó đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và trọn vẹn.

Sức khỏe luôn là vốn quý nhất, và chủ động tiêm chủng chính là chìa khóa để bảo vệ bạn khỏi nguy cơ bệnh tật. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, mọi quy trình đều tuân thủ chuẩn y tế quốc tế, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Với đa dạng vắc-xin và dịch vụ chăm sóc chu đáo, bạn hoàn toàn yên tâm khi lựa chọn. Hãy đăng ký lịch tiêm ngay để được ưu tiên phục vụ!