Nhịn ăn có bị tụt huyết áp không? Triệu chứng tụt huyết áp khi nhịn ăn

Huyết áp thấp có thể gây chóng mặt, ngất xỉu, thậm chí nguy hiểm nếu không xử trí kịp thời. Với những người áp dụng nhịn ăn gián đoạn (intermittent fasting) hay kiêng ăn dài ngày, việc hiểu rõ mối liên hệ giữa nhịn ăn và huyết áp sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về vấn đề nhịn ăn có bị tụt huyết áp không qua các phân tích khoa học và lời khuyên từ chuyên gia.

Nhịn ăn có bị tụt huyết áp không?

Có, nhịn ăn có thể dẫn đến tụt huyết áp ở một số người, đặc biệt khi cơ thể bị thiếu hụt đường huyết, mất nước hoặc thiếu năng lượng. Mất nước và thiếu điện giải có thể gây tụt huyết áp, đặc biệt khi thay đổi chế độ ăn/uống hoặc nhịn ăn không đúng cách. Vì vậy, người nhịn ăn cần đảm bảo uống đủ nước và điện giải.

Khi nhịn ăn, nguy cơ tụt huyết áp chủ yếu liên quan mất nước/thiếu điện giải (giảm thể tích tuần hoàn) và hạ huyết áp tư thế; hạ đường huyết có thể gây choáng váng, mệt, nhưng cơ chế chính của tụt huyết áp vẫn là giảm thể tích tuần hoàn.

Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng của việc nhịn ăn đến huyết áp phụ thuộc vào từng đối tượng. Người khỏe mạnh có thể thích nghi tốt hơn, trong khi những người mắc bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc người cao tuổi dễ gặp biến chứng. Vì vậy, câu hỏi nhịn ăn có bị tụt huyết áp không không chỉ có đáp án “có” mà còn cần xem xét tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người.

Nguyên nhân nhịn ăn gây tụt huyết áp ở một số người

Để hiểu rõ hơn tại sao nhịn ăn có bị tụt huyết áp không, chúng ta cần xem xét các nguyên nhân chính sau:

Giảm đường huyết đột ngột

Khi không ăn uống trong nhiều giờ, lượng glucose trong máu giảm mạnh. Glucose là nguồn năng lượng chính giúp duy trì hoạt động của các cơ quan, bao gồm cả tim và mạch máu. Khi đường huyết giảm, áp lực máu cũng giảm theo, gây ra tình trạng huyết áp thấp. Đây là lý do nhiều người cảm thấy chóng mặt hoặc mệt mỏi khi nhịn ăn quá lâu.

Mất nước và điện giải

Nhịn ăn kèm theo việc uống ít nước hoặc không bổ sung điện giải (natri, kali, magiê) có thể làm mất cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Mất nước làm giảm thể tích máu, dẫn đến huyết áp giảm. Tình trạng này thường gặp ở những người nhịn ăn tuyệt đối (không uống nước) hoặc nhịn ăn trong thời gian dài mà không chuẩn bị kỹ.

Ảnh hưởng đến hệ thần kinh tự chủ

Hệ thần kinh tự chủ đóng vai trò điều hòa huyết áp và nhịp tim. Nhịn ăn kéo dài có thể gây rối loạn hệ thần kinh giao cảm, làm huyết áp giảm bất thường. Điều này giải thích tại sao một số người cảm thấy choáng váng khi đứng dậy đột ngột trong thời gian nhịn ăn.

Triệu chứng cảnh báo tụt huyết áp khi nhịn ăn

Khi nhịn ăn, nếu huyết áp giảm, bạn có thể gặp các triệu chứng sau:

• Chóng mặt, hoa mắt, choáng váng: Thường xảy ra khi đứng lên đột ngột hoặc thay đổi tư thế.
• Đau đầu, nhìn mờ, khó tập trung: Do thiếu máu lên não.
• Da tái nhợt, toát mồ hôi lạnh: Dấu hiệu cơ thể đang cố gắng điều chỉnh huyết áp.
• Ngất xỉu, mệt kiệt sức: Đây là dấu hiệu nghiêm trọng, cần được xử lý ngay.

Nếu huyết áp tụt dưới 90/60 mmHg hoặc bạn bị ngất khi nhịn ăn, hãy ngừng ngay và đến cơ sở y tế để kiểm tra. Việc bỏ qua các triệu chứng này có thể dẫn đến nguy cơ suy giảm tưới máu não, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Đối tượng dễ bị tụt huyết áp khi nhịn ăn

Không phải ai cũng gặp rủi ro khi nhịn ăn, nhưng một số nhóm người dễ bị ảnh hưởng hơn, bao gồm:

• Người có huyết áp thấp sẵn: Những người thường xuyên có huyết áp dưới 90/60 mmHg dễ bị tụt huyết áp hơn khi nhịn ăn.
• Bệnh nhân tim mạch, rối loạn nhịp tim: Nhịn ăn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
• Bệnh nhân đái tháo đường: Đặc biệt là những người đang dùng thuốc hạ đường huyết, vì nhịn ăn có thể làm đường huyết giảm quá mức.
• Người cao tuổi: Hệ tuần hoàn và khả năng điều chỉnh huyết áp của người cao tuổi kém hơn, dễ dẫn đến tụt huyết áp.
• Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú: Nhóm này cần nhiều năng lượng và dinh dưỡng, nhịn ăn có thể gây nguy hiểm.
• Người lao động nặng: Công việc tiêu tốn nhiều năng lượng làm tăng nguy cơ tụt huyết áp khi nhịn ăn.

Cách nhịn ăn an toàn, giảm nguy cơ tụt huyết áp

Để nhịn ăn mà không lo nhịn ăn có bị tụt huyết áp không, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

Chọn phương pháp nhịn ăn phù hợp

Có nhiều cách nhịn ăn khác nhau, nhưng việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ giúp bạn dễ dàng duy trì và đạt hiệu quả tốt hơn:  

• Trong đó, nhịn ăn gián đoạn là phương pháp phổ biến, an toàn hơn so với nhịn ăn tuyệt đối. Ví dụ, bạn có thể bắt đầu với phương pháp 12:12 (12 giờ nhịn, 12 giờ ăn) hoặc 16:8 (16 giờ nhịn, 8 giờ ăn).
• Không nên nhịn ăn quá lâu ngay từ đầu. Bắt đầu với 12 – 14 giờ và tăng dần khi cơ thể đã thích nghi.

Bổ sung nước và điện giải

Uống đủ nước (khoảng 2 – 2,5 lít/ngày) trong thời gian nhịn ăn để tránh mất nước. Sử dụng nước khoáng hoặc nước điện giải để bổ sung natri, kali, giúp duy trì cân bằng điện giải và ổn định huyết áp.

Ăn uống khoa học sau khi nhịn

Sau khi nhịn ăn, việc lựa chọn thực phẩm đúng cách không chỉ giúp cơ thể dễ dàng thích nghi mà còn tránh được các tác động xấu đến sức khỏe:

• Khi kết thúc nhịn ăn, ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa như súp, cháo, rau củ luộc hoặc trái cây giàu dinh dưỡng.
• Tránh tiêu thụ ngay thực phẩm nhiều chất béo hoặc đường, vì có thể gây dao động huyết áp hoặc đường huyết đột ngột.

Theo dõi sức khỏe định kỳ

Đo huyết áp thường xuyên, đặc biệt nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao. Nếu xuất hiện triệu chứng bất thường như chóng mặt kéo dài, ngất xỉu, hãy đến bác sĩ ngay để được tư vấn.

Nhịn ăn có bị tụt huyết áp không? Câu trả lời là có, đặc biệt ở những người có bệnh lý nền hoặc không thực hiện nhịn ăn đúng cách. Để hạn chế rủi ro, bạn nên uống đủ nước, bổ sung điện giải, chọn phương pháp nhịn ăn phù hợp và theo dõi sức khỏe định kỳ. Quan trọng nhất, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu để đảm bảo an toàn và duy trì hiệu quả lâu dài.

Bảo vệ sức khỏe bạn và gia đình ngay hôm nay cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, nguồn vắc xin chính hãng, an toàn và đa dạng, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng chất lượng và tận tâm. Đặt lịch tiêm ngay để an tâm phòng ngừa bệnh tật!