Da bị ngứa gãi nổi hột​ là do đâu? Có cách nào khắc phục không?

Để hiểu rõ hơn về tình trạng da bị ngứa và gãi nổi hột, trước tiên cần xác định đây là phản ứng da phổ biến nhưng không nên xem nhẹ. Tùy vào nguyên nhân gây ra, triệu chứng có thể chỉ là kích ứng nhẹ hoặc dấu hiệu cảnh báo bệnh lý tiềm ẩn. Vì vậy, việc tìm hiểu cụ thể nguyên nhân và cách khắc phục là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe làn da và tránh tái phát về sau.

Da bị ngứa gãi nổi hột​ là do đâu?

Tình trạng da bị mẩn ngứa, gãi nổi hột không phải là một bệnh riêng biệt, mà là biểu hiện ngoài da khi cơ thể phản ứng với nhiều yếu tố khác nhau. Hiện tượng này mô tả việc da bị ngứa, nổi mẩn đỏ và xuất hiện các hột nhỏ với kích thước đa dạng. Một số nguyên nhân phổ biến có thể kể đến:

Bệnh ghẻ

Theo CDC, bệnh ghẻ là tình trạng da ngứa dữ dội do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra, kèm theo phát ban giống mụn li ti. Ghẻ dễ lây và có thể gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt nếu không điều trị sớm.

Mề đay, mẩn ngứa

Nổi mề đay, mẩn ngứa là tình trạng dị ứng ngoài da thường gặp, có thể do thời tiết, thực phẩm, môi trường hoặc cơ địa nhạy cảm. Da thường nổi hột đỏ, hơi cộm và gây ngứa. Mề đay có thể xuất hiện khu trú hoặc lan khắp cơ thể, tùy theo nguyên nhân.

Lupus ban đỏ hệ thống

Theo Mayo Clinic, lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn khiến hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô và cơ quan khỏe mạnh trong cơ thể, bao gồm cả da. Người bệnh thường có biểu hiện nổi ban đỏ, hột trên da kèm theo các triệu chứng toàn thân khác.

Viêm da dị ứng

Khi da tiếp xúc với các dị nguyên như lông thú, nấm mốc, bụi bẩn hay hải sản có thể gây nên tình trạng viêm da dị ứng. Cơ thể phản ứng bằng cách giải phóng các chất trung gian gây ngứa, nổi hột, phát ban. Một số người còn kèm theo triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi.

Côn trùng cắn

Nhiều loại côn trùng như muỗi, kiến, rệp,... Khi đốt có thể khiến da phản ứng bằng cách nổi hột, sưng nhẹ và ngứa kéo dài. Mức độ phản ứng tùy thuộc vào độc tố trong nước bọt côn trùng và cơ địa từng người.

Suy giảm chức năng gan

Gan là cơ quan đào thải độc tố, cho nên khi gan hoạt động kém, độc tố tích tụ trong máu sẽ gây ra ngứa, nổi hột và phát ban. Người bệnh gan còn có thể bị vàng da, mệt mỏi, chán ăn, nên cần khám sớm nếu có triệu chứng.

Nhiễm giun sán

Sán chó có thể gây ngứa, nổi hột và phát ban do phản ứng của hệ miễn dịch trước sự xâm nhập của ký sinh trùng. Khi đó, cơ thể giải phóng histamine, đây là chất trung gian gây mẩn ngứa và nổi hột khắp người, đặc biệt rõ rệt khi giun di chuyển đến ống mật.

Một số bệnh lý khác

Các rối loạn huyết học như đa hồng cầu, rối loạn tủy xương hay tăng histamine máu cũng có thể gây ngứa và nổi hột bất thường trên da. Khi gặp tình trạng ngứa kèm nổi hột kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên chủ động đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, tránh để bệnh chuyển nặng hoặc gây biến chứng.

Cách khắc phục tình trạng da bị ngứa gãi nổi hột

Theo khuyến cáo từ các bác sĩ da liễu, chỉ khi hiểu rõ nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, mới có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh tự ý điều trị gây biến chứng không mong muốn. Khi gặp tình trạng da bị ngứa và gãi nổi hột, việc thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa là bước cần thiết để xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. 

Trong trường hợp triệu chứng nhẹ và chưa lan rộng, bạn có thể chườm lạnh. Nhiệt độ thấp giúp co mạch máu, làm dịu vùng da bị viêm, giảm sưng và cảm giác ngứa. Đây là cách đơn giản nhưng hiệu quả trong việc giảm kích ứng da tạm thời nhưng vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia nếu tình trạng không cải thiện.

Hoặc sử dụng thuốc theo hướng dẫn chuyên môn:

• Mề đay, viêm da dị ứng: Thường được chỉ định thuốc kháng histamine uống để giảm ngứa và thuốc bôi ngoài da để làm dịu phản ứng quá mẫn.
• Chàm, vảy nến: Bác sĩ có thể kê kem corticoid, thuốc bôi chứa salicylic acid, dưỡng ẩm chuyên biệt, thuốc ức chế miễn dịch hoặc các loại thuốc điều trị hệ thống khác tùy mức độ bệnh.
• Bệnh ghẻ: Cần điều trị bằng thuốc diệt ký sinh trùng theo đường uống và thuốc bôi ngoài da để đảm bảo loại bỏ tác nhân gây bệnh triệt để.
• Rối loạn chức năng gan: Khi gan hoạt động kém, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các thuốc hỗ trợ tăng cường chức năng gan, giúp giảm tích tụ độc tố và cải thiện các triệu chứng ngoài da.

Dù là điều trị tại nhà hay theo chỉ định, người bệnh nên theo dõi sát sao diễn biến của triệu chứng và sớm quay lại cơ sở y tế nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nặng thêm.

Một số lưu ý để giảm tình trạng da bị ngứa gãi nổi hột

Dưới đây là một số lưu ý bạn nên áp dụng hằng ngày để làm dịu triệu chứng và hỗ trợ cải thiện sức khỏe làn da:

• Tránh xa các tác nhân dễ gây dị ứng: Cần xác định và hạn chế tiếp xúc với những yếu tố có thể làm da phản ứng như chất tẩy rửa mạnh, mỹ phẩm chứa hương liệu, hoặc lông thú nếu bạn có cơ địa dị ứng.
• Không gãi hay chà xát mạnh: Việc gãi quá mức có thể khiến da tổn thương, trầy xước hoặc thậm chí nhiễm trùng. Thay vào đó, hãy dùng khăn mát hoặc kem dịu da theo hướng dẫn.
• Giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ: Hãy tắm rửa đều đặn bằng nước ấm và sử dụng sữa tắm dịu nhẹ để làm sạch da mà không gây kích ứng. Tránh dùng nước quá nóng hoặc xà phòng có tính tẩy mạnh.
• Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi và đủ nước mỗi ngày sẽ giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ làm dịu các phản ứng trên da từ bên trong.
• Dùng thuốc theo đúng chỉ định: Nếu bác sĩ đã kê đơn, hãy tuân thủ đúng liều và thời gian sử dụng. Tránh việc tự ý ngưng thuốc hay điều chỉnh cách dùng mà không có sự đồng ý của nhân viên y tế.
• Duy trì lối sống tích cực: Tập thể dục nhẹ nhàng, nghỉ ngơi đầy đủ và giữ tinh thần thoải mái sẽ giúp giảm căng thẳng, một trong những yếu tố có thể làm nặng thêm tình trạng ngứa da và nổi mẩn.

Việc áp dụng đúng những thói quen này không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn hỗ trợ cải thiện chất lượng cuộc sống một cách bền vững hơn.

Tóm lại, tình trạng da bị ngứa gãi nổi hột​ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ dị ứng, bệnh lý da liễu đến rối loạn bên trong cơ thể. Việc nhận biết đúng nguyên nhân là bước quan trọng để lựa chọn cách xử lý phù hợp và ngăn ngừa tái phát. Nếu triệu chứng kéo dài, lan rộng hoặc kèm theo dấu hiệu bất thường, bạn nên chủ động đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn điều trị đúng cách, tránh tự ý xử lý gây ảnh hưởng đến sức khỏe làn da.

Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa những bệnh truyền nhiễm dễ gây tình trạng da ngứa, gãi nổi hột như thủy đậu, sởi, zona thần kinh,... Từ đó bảo vệ làn da và sức khỏe toàn thân. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp các gói vắc xin được thiết kế phù hợp với từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe cụ thể. Đội ngũ y bác sĩ tại đây sẽ tư vấn chi tiết để giúp bạn lựa chọn vắc xin phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu trong phòng bệnh. Liên hệ ngay với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline 1800 6928 để được tư vấn miễn phí và đặt lịch tiêm phòng phù hợp với nhu cầu cá nhân!