Tìm hiểu về rối loạn chức năng gan: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chẩn đoán bệnh

Rối loạn chức năng gan là một tình trạng do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm việc tiêu thụ rượu bia, chế độ dinh dưỡng không hợp lý hoặc ảnh hưởng từ vi khuẩn, virus. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể làm suy giảm chức năng gan, thậm chí tiến triển thành xơ gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan. Trong bài viết này, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ chia sẻ đến bạn những thông tin quan trọng về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị hiệu quả.

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng gan là gì?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng gan, bao gồm:

• Lối sống và chế độ ăn uống không hợp lý: Tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa chất béo, lạm dụng thuốc, sử dụng rượu bia thường xuyên hoặc ăn phải thực phẩm kém an toàn chứa nhiều chất phụ gia có thể làm gan bị tổn thương.

• Chế độ dinh dưỡng thiếu cân đối: Việc không cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và các chất chống oxy hóa cần thiết, cùng với thói quen hút thuốc lá, có thể ảnh hưởng xấu đến hoạt động của gan.

• Thói quen sinh hoạt kém lành mạnh: Thức khuya thường xuyên, mất ngủ kéo dài hoặc làm việc quá sức có thể khiến gan hoạt động kém hiệu quả.

• Các bệnh lý mạn tính: Những người mắc bệnh như cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường, rối loạn mỡ máu hay suy thận có nguy cơ cao gặp phải tình trạng suy giảm chức năng gan.

• Tác động của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh thuộc nhóm macrolid và các thuốc hạ mỡ máu nhóm statin, có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng trong thời gian dài hoặc không đúng cách.

• Môi trường sống bị ô nhiễm: Tiếp xúc thường xuyên với không khí, nước hoặc thực phẩm nhiễm độc cũng có thể ảnh hưởng đến gan.

• Tuổi tác: Khi tuổi càng cao, khả năng hoạt động của gan có xu hướng suy giảm, dẫn đến nguy cơ rối loạn chức năng gan cao hơn.

Triệu chứng của rối loạn chức năng gan

Một số triệu chứng của rối loạn chức năng gan thường gặp là:

• Rối loạn chuyển hóa chất béo: Khi gan suy giảm chức năng, nồng độ LDL-cholesterol (cholesterol “xấu”) có xu hướng tăng cao, trong khi HDL-cholesterol (cholesterol “tốt”) lại giảm. Đồng thời, lượng Triglycerides (mỡ trong máu) cũng tăng lên, dẫn đến nguy cơ béo phì, khó kiểm soát cân nặng, trao đổi chất chậm, tích tụ mỡ bất thường. Nếu tình trạng kéo dài, có thể gây xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

• Vấn đề về tiêu hóa: Rối loạn chức năng gan có thể khiến người bệnh bị đầy hơi, táo bón, hội chứng ruột kích thích hoặc đau dạ dày. Bên cạnh đó, khả năng hấp thu dưỡng chất cũng suy giảm.

• Biến động đường huyết: Gan đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa lượng đường trong máu. Khi gan hoạt động kém, mức đường huyết trở nên không ổn định, làm tăng nguy cơ kháng insulin và phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2.

• Ảnh hưởng đến não bộ: Khi chức năng gan suy giảm, quá trình chuyển hóa dinh dưỡng từ thức ăn bị cản trở, khiến não không nhận đủ dưỡng chất cần thiết. Hệ quả là xuất hiện tình trạng “sương mù não”, suy giảm trí nhớ, mất tập trung, dễ cáu gắt, trầm cảm và khó kiểm soát cảm xúc.

• Suy yếu hệ miễn dịch: Gan đóng vai trò quan trọng trong việc thanh lọc độc tố và hỗ trợ hệ miễn dịch. Khi gan gặp vấn đề, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn với các chất gây dị ứng, thực phẩm, hóa chất. Biểu hiện thường gặp bao gồm phát ban, viêm da, tăng nguy cơ mắc bệnh tự miễn như hội chứng mệt mỏi mạn tính và xơ cơ.

• Mất cân bằng nội tiết tố: Khi gan không hoạt động hiệu quả, nồng độ estrogen và testosterone có thể bị rối loạn. Điều này dẫn đến các triệu chứng tiền mãn kinh nghiêm trọng ở phụ nữ, trong khi cả nam và nữ đều có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim do rối loạn hormone.

• Các triệu chứng khác: Người bị rối loạn chức năng gan có thể gặp phải hôi miệng, phát ban, ngứa ngáy, cơ thể có mùi khó chịu, quầng thâm dưới mắt, vàng da, mắt sưng đỏ do dị ứng, nổi mụn trứng cá đỏ, xuất hiện đốm nâu trên da (đốm gan), lòng bàn tay và bàn chân đỏ, ngứa hoặc viêm, da mặt có vệt ửng đỏ.

Phương pháp nào chẩn đoán rối loạn chức năng gan?

Để xác định chính xác tình trạng rối loạn chức năng gan, người bệnh cần thăm khám chuyên khoa gan mật và thực hiện các xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ.

Xét nghiệm chức năng gan là một trong những xét nghiệm sinh hóa quan trọng, giúp đánh giá các hoạt động của gan và phát hiện tổn thương nếu có.

Các chỉ số trong xét nghiệm chức năng gan thường bao gồm việc đo lường một số enzyme và chất chuyển hóa hoặc tổng hợp tại gan nhằm đánh giá chức năng và quá trình chuyển hóa của cơ quan này. Các xét nghiệm sinh hóa quan trọng thường được thực hiện bao gồm: Định lượng transaminase, γGT (gamma-glutamyl transpeptidase), phosphatase kiềm và bilirubin.

Các xét nghiệm bổ sung có thể được chỉ định để có kết quả chính xác hơn, bao gồm: Xét nghiệm cholesterol máu (phần lớn được tổng hợp tại gan), albumin, fibrinogen, điện di protein, tỷ lệ prothrombin (TP), yếu tố đông máu V, enzyme 5’-nucleotidase (có mặt chủ yếu trong tế bào gan) và đo nồng độ amoniac trong máu.

Các xét nghiệm chuyên biệt giúp phát hiện các bệnh lý gan cụ thể như đo nồng độ Alpha-fetoprotein (AFP) – một protein do gan sản xuất, thường tăng cao trong các trường hợp ung thư gan hoặc xơ gan, đặc biệt quan trọng trong việc theo dõi bệnh nhân viêm gan B và C mạn tính có nguy cơ tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào gan. Ngoài ra, xét nghiệm định lượng transferrin thiếu hụt carbohydrat (CDT) giúp đánh giá mức độ nghiện rượu, do đây là một protein tổng hợp tại gan. Các xét nghiệm huyết thanh để phát hiện virus viêm gan B và viêm gan C cũng có thể được chỉ định khi cần thiết.

Rối loạn chức năng gan có gây nguy hiểm không?

Rối loạn chức năng gan có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm sự tích tụ độc tố trong máu, suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể mệt mỏi, chán ăn, tiêu chảy, đi ngoài phân sống và đặc biệt là khó tiêu hóa thực phẩm chứa nhiều chất béo.

Người bệnh có thể bị suy nhược, sụt cân nghiêm trọng, thậm chí rơi vào trạng thái hôn mê do nhiễm độc trong giai đoạn nặng.

Ngoài ra, sự suy giảm chức năng gan còn thể hiện rõ qua các triệu chứng ngoài da như dị ứng, nổi mẩn ngứa, mụn trứng cá, vàng da, sạm da, nám má và tình trạng nhiệt độc lan tỏa khắp cơ thể.

Nếu tình trạng rối loạn gan kéo dài mà không được điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, từ đó làm tăng nguy cơ diễn tiến thành xơ gan hoặc ung thư gan.

Rối loạn chức năng gan là một vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ, bởi nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc duy trì lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý và thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp bảo vệ lá gan và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về rối loạn chức năng gan, từ đó giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe.

Mặc dù không có vắc xin đặc hiệu phòng ngừa rối loạn chức năng gan, nhưng tiêm vắc xin viêm gan A, viêm gan B có thể giúp bảo vệ gan khỏi virus gây viêm gan – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Ngoài ra, vắc xin sốt vàng, thương hàn, cúm cũng giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng ảnh hưởng đến gan.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín cung cấp đầy đủ các loại vắc xin chất lượng cao, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng và quy trình tiêm chủng an toàn. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và dịch vụ chuyên nghiệp, Long Châu cam kết giúp bạn và gia đình chủ động phòng bệnh hiệu quả. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm phòng bảo vệ sức khỏe gan ngay hôm nay!