Bọng mắt là gì? Nguyên nhân, triệu chứng nhận biết và cách khắc phục

Vùng dưới mắt không chỉ đơn giản là một phần trên khuôn mặt, đó còn phản ánh vẻ ngoài và sức khỏe. Khi xuất hiện bọng mắt, nhìn người khác dễ có cảm giác bạn vừa trải qua một đêm thiếu ngủ hoặc đang bị căng thẳng. Nhưng thực tế, nguyên nhân có thể đa dạng từ yếu tố lão hóa, giữ nước, đến bệnh lý tiềm ẩn. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

Hiểu đúng về tình trạng bọng mắt

Bọng mắt là hiện tượng vùng da dưới mắt sưng nhẹ hoặc phồng lên do sự thay đổi cấu trúc mô và tích tụ mỡ. Khi cơ nâng đỡ yếu dần theo thời gian, mô mỡ có xu hướng trượt xuống, kết hợp với lượng dịch ứ đọng khiến mí dưới trở nên nặng nề và lộ rõ hơn. Tình trạng này không gây nguy hiểm cho sức khỏe nhưng lại ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, khiến khuôn mặt trông mệt mỏi và kém tươi tắn.

Bọng mắt thường được nhận biết qua vùng mí dưới sưng nhẹ hoặc phồng rõ, kèm theo hiện tượng da nhăn nheo, chảy xệ và thiếu săn chắc. Ở nhiều người, bọng mắt còn khiến quầng thâm đậm màu hơn, khiến ánh nhìn mệt mỏi và gương mặt thiếu sức sống. Tình trạng này thường rõ rệt nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy do quá trình tuần hoàn và lưu thông dịch dưới da bị chậm trong lúc ngủ.

Những nguyên nhân gây nên bọng mắt

Ngày nay, bọng mắt không còn là vấn đề riêng của người lớn tuổi mà ngày càng phổ biến ở giới trẻ, đặc biệt là những người có lối sống bận rộn, thiếu ngủ và thường xuyên chịu căng thẳng. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng bọng mắt, từ yếu tố sinh lý, di truyền đến chế độ sinh hoạt hàng ngày.

Lão hóa tự nhiên

Lão hóa là nguyên nhân hàng đầu gây bọng mắt. Theo thời gian, cơ và dây chằng quanh mắt dần yếu đi, khiến mô mỡ tích tụ và trượt xuống dưới mí dưới. Da vùng mắt mất đi độ đàn hồi và săn chắc, tạo nên hiện tượng sưng phồng đặc trưng. Ở người lớn tuổi, bọng mắt thường cố định và rõ rệt hơn, đặc biệt khi sức khỏe suy yếu hoặc cơ thể mệt mỏi.

Yếu tố di truyền

Nhiều người xuất hiện bọng mắt ngay từ khi còn trẻ do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có cha mẹ hoặc người thân bị bọng mỡ mí dưới, khả năng cao bạn cũng sẽ gặp tình trạng này sớm hơn bình thường. Bọng mắt di truyền thường khó cải thiện hoàn toàn bằng biện pháp thông thường mà cần đến can thiệp chuyên sâu.

Dị ứng và kích ứng vùng mắt

Tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, mỹ phẩm hoặc thực phẩm lạ có thể khiến vùng mắt bị viêm, ngứa và sưng. Khi dụi mắt liên tục, da mí dưới dễ bị tổn thương, dẫn đến bọng mắt ngày càng rõ. Trong trường hợp này, có thể kèm theo các triệu chứng như chảy nước mắt, nghẹt mũi hoặc đau quanh hốc mắt.

Giữ nước và thay đổi nội tiết

Cơ thể có xu hướng giữ nước khi mất cân bằng điện giải hoặc do thay đổi nội tiết tố, khiến chất lỏng tích tụ dưới da, đặc biệt là vùng mí dưới. Phụ nữ trong giai đoạn mang thai, kỳ kinh nguyệt hoặc tiền mãn kinh thường dễ gặp tình trạng này. Căng thẳng kéo dài cũng khiến khả năng đào thải dịch kém, làm bọng mắt thêm sưng to.

Thiếu ngủ và thói quen sinh hoạt kém

Ngủ không đủ giấc, ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ đều có thể khiến vùng mắt sưng phồng. Thiếu ngủ làm mạch máu dưới mắt giãn nở, dẫn đến quầng thâm và bọng mắt rõ hơn. Ngược lại, ngủ quá lâu khiến dịch không lưu thông, ứ đọng dưới mí dưới. Ngoài ra, thói quen sử dụng điện thoại, máy tính quá khuya, không uống đủ nước hay ngủ sai tư thế cũng góp phần khiến vùng mắt sưng mỏi.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Nạp vào cơ thể quá nhiều muối, thực phẩm chế biến sẵn hoặc đồ uống có cồn là nguyên nhân phổ biến gây bọng mắt. Muối khiến cơ thể giữ nước, trong khi rượu làm mất nước tạm thời, khiến mô da yếu đi và dễ tích tụ dịch khi được bù nước trở lại. Việc cân bằng dinh dưỡng, hạn chế rượu bia và tăng cường rau xanh, vitamin C, E sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng này.

Bệnh lý tiềm ẩn

Một số bệnh lý về mũi, thận, gan hoặc tim có thể gây giữ nước và sưng quanh mắt. Chẳng hạn, viêm xoang mạn tính thường khiến vùng quanh mắt sưng kèm nhức đầu, suy giáp làm chậm quá trình trao đổi chất và tích tụ mỡ, dịch. Trong khi các bệnh tim mạch và thận khiến dịch khó được đào thải ra ngoài. Nếu bọng mắt xuất hiện đột ngột, không đối xứng hoặc đi kèm với các triệu chứng mệt mỏi, sưng toàn thân, người bệnh nên thăm khám sớm để xác định nguyên nhân chính xác.

Cách khắc phục bọng mắt hiệu quả

Bọng mắt tuy không nguy hiểm đến sức khỏe nhưng lại khiến gương mặt trở nên mệt mỏi và kém tươi tắn. Việc lựa chọn biện pháp khắc phục phù hợp sẽ giúp lấy lại sự tự tin. Tùy theo nguyên nhân và mức độ, bạn có thể áp dụng các cách giảm bọng mắt tại nhà hoặc can thiệp bằng phương pháp y khoa hiện đại.

Giảm bọng mắt bằng các phương pháp tự nhiên

Nếu bọng mắt hình thành do thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống hay thiếu ngủ, bạn hoàn toàn có thể cải thiện bằng những mẹo đơn giản sau:

• Chườm lạnh hoặc đắp túi trà: Nhiệt độ thấp giúp co mạch máu và giảm sưng vùng mí dưới. Có thể dùng muỗng lạnh, lát dưa leo hoặc túi trà lọc đã qua sử dụng đặt lên mắt trong vài phút.
• Ngủ đủ giấc và đúng tư thế: Thiếu ngủ là nguyên nhân hàng đầu khiến bọng mắt xuất hiện. Nên ngủ từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm, đồng thời kê cao gối để hạn chế tình trạng tích tụ dịch ở mí dưới.
• Uống đủ nước và hạn chế muối: Bổ sung đủ nước giúp giảm giữ nước trong mô, từ đó hạn chế bọng mắt. Ngược lại, ăn mặn khiến cơ thể tích nước, làm bọng mắt sưng to hơn.
• Massage nhẹ vùng mắt: Dùng đầu ngón tay xoa tròn nhẹ quanh hốc mắt giúp lưu thông tuần hoàn máu, làm tan mỡ và giảm sưng bọng mắt tự nhiên.
• Bảo vệ mắt khỏi tia UV: Khi ra ngoài, nên đeo kính râm và thoa kem chống nắng quanh mắt để ngăn da lão hóa sớm - nguyên nhân khiến bọng mắt trở nên rõ rệt.

Những biện pháp trên tuy đơn giản nhưng mang lại hiệu quả nếu duy trì đều đặn, nhất là với trường hợp bọng mắt nhẹ hoặc do sinh hoạt thiếu lành mạnh.

Điều trị y khoa cho bọng mắt nặng

Với tình trạng bọng mắt kéo dài, sưng nhiều hoặc gây mất thẩm mỹ nghiêm trọng, bạn có thể cân nhắc đến các phương pháp chuyên sâu hơn:

• Dùng thuốc hoặc kem đặc trị: Một số loại thuốc nhỏ mắt, thuốc bôi hoặc retinol giúp giảm sưng, làm săn chắc da mí dưới. Nếu bọng mắt do dị ứng, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng histamin hoặc thuốc nhỏ mắt chuyên biệt.
• Liệu pháp thẩm mỹ không xâm lấn: Công nghệ laser, lột da hóa học (peel), tiêm filler hoặc botox giúp cải thiện vùng da dưới mắt, làm phẳng bọng mắt và giảm nếp nhăn hiệu quả.
• Phẫu thuật mí mắt (cắt bọng mỡ mắt): Đây là giải pháp triệt để cho người có bọng mắt lớn do mỡ tích tụ. Bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ ở nếp mí, loại bỏ hoặc tái phân bổ mỡ thừa, sau đó khâu lại bằng chỉ tự tiêu. Phẫu thuật này giúp đôi mắt trẻ trung, linh hoạt và tươi sáng hơn.

Bọng mắt tuy không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng lại là yếu tố khiến khuôn mặt kém rạng rỡ, làm bạn trông già hơn tuổi thật. Việc nhận biết sớm nguyên nhân và lựa chọn phương pháp chăm sóc phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng này hiệu quả. Từ việc điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh cho đến áp dụng các liệu pháp thẩm mỹ hiện đại. Nếu bọng mắt kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, nên thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và điều trị đúng cách.