Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Bên cạnh tình trạng giảm tiểu cầu thường gặp, một số bệnh nhân còn rơi vào tình trạng giảm hồng cầu yếu tố quan trọng đảm bảo việc vận chuyển oxy trong cơ thể. Vậy sốt xuất huyết hồng cầu giảm có thực sự nguy hiểm? Cần làm gì để nhận biết và xử trí đúng cách? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mức độ nghiêm trọng của biến chứng này.
Sốt xuất huyết hồng cầu giảm có nguy hiểm không?
Trong sốt xuất huyết, đa số mọi người thường lo lắng về tình trạng giảm tiểu cầu, tuy nhiên giảm hồng cầu cũng là một vấn đề nghiêm trọng không nên xem nhẹ. Khi lượng hồng cầu, tế bào đảm nhiệm vai trò vận chuyển oxy trong máu giảm xuống thấp, khả năng cung cấp oxy đến các cơ quan quan trọng như tim, não, gan… sẽ bị ảnh hưởng đáng kể, gây ra nhiều rủi ro sức khỏe tiềm ẩn.

Mặc dù tình trạng này không phổ biến như giảm tiểu cầu, nhưng nếu xảy ra thì giảm hồng cầu có thể dẫn đến thiếu máu. Người bệnh sẽ có những biểu hiện rõ rệt như da xanh xao, hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi kéo dài, thậm chí suy giảm trí nhớ và khó thở. Những triệu chứng này cho thấy cơ thể đang rơi vào trạng thái thiếu oxy nghiêm trọng, đặc biệt nguy hiểm nếu kéo dài hoặc không được can thiệp kịp thời.
Một trong những nguyên nhân khiến hồng cầu giảm trong sốt xuất huyết là xuất huyết nội tạng, nhất là tại các cơ quan như đường tiêu hóa, phổi hoặc hệ thần kinh trung ương. Khi mạch máu bị tổn thương, người bệnh có thể mất máu âm thầm mà không phát hiện sớm, dẫn đến sốc mất máu, tụt huyết áp, và thậm chí là suy đa cơ quan, một biến chứng có thể đe dọa tính mạng.
Đáng lo ngại hơn, những người có bệnh lý nền như thiếu máu, tim mạch hoặc suy tủy lại càng dễ gặp biến chứng nặng khi hồng cầu giảm. Vì vậy, việc theo dõi sát sao chỉ số huyết học trong suốt quá trình điều trị là vô cùng cần thiết. Nếu phát hiện số lượng hồng cầu giảm mạnh, bác sĩ sẽ chỉ định truyền máu hoặc áp dụng các biện pháp điều trị hỗ trợ nhằm hạn chế tổn thương các cơ quan.
Tóm lại, sốt xuất huyết gây giảm hồng cầu là tình trạng nguy hiểm, có thể dẫn đến thiếu oxy, suy cơ quan và tử vong nếu không được xử lý kịp thời. Bệnh nhân và người nhà cần chủ động theo dõi các dấu hiệu thiếu máu và đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu bất thường để được điều trị hiệu quả, giảm thiểu rủi ro.
Nguyên nhân khiến hồng cầu giảm trong bệnh sốt xuất huyết
Giảm hồng cầu là một trong những biểu hiện có thể gặp ở bệnh nhân sốt xuất huyết, đặc biệt trong những ca bệnh nặng hoặc có biến chứng. Tình trạng này không chỉ khiến khả năng vận chuyển oxy của máu đến các cơ quan bị suy giảm, mà còn là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mất máu hoặc xuất huyết nghiêm trọng. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây giảm hồng cầu sẽ giúp các bác sĩ đưa ra hướng xử trí và điều trị kịp thời, hiệu quả.
Rò rỉ huyết tương do tổn thương mạch máu
Một trong những cơ chế chính trong sốt xuất huyết là hiện tượng rò rỉ huyết tương, hậu quả của việc virus Dengue tấn công vào lớp nội mạc mạch máu. Khi các thành mạch trở nên “rò rỉ”, huyết tương thoát ra ngoài lòng mạch và khiến máu bị cô đặc tạm thời. Tuy nhiên, song song đó, hồng cầu cũng có thể bị phá vỡ hoặc giảm dần do xuất huyết, khiến tổng lượng hồng cầu trong máu giảm sút đáng kể.

Xuất huyết nội tạng gây mất máu
Sốt xuất huyết nặng có thể gây chảy máu ở nhiều vị trí trong cơ thể, đặc biệt là đường tiêu hóa, phổi hoặc thậm chí là não. Khi máu bị mất mà không được bù đủ, lượng hồng cầu cũng sụt giảm nhanh chóng. Các biểu hiện như nôn ra máu, đi ngoài phân đen, chảy máu chân răng, chảy máu cam… là những dấu hiệu cảnh báo cần được theo dõi chặt chẽ.
Suy giảm sản xuất hồng cầu do ức chế tủy xương
Virus Dengue không chỉ gây tổn thương bên ngoài mạch máu mà còn có thể ảnh hưởng đến tủy xương “nhà máy” sản xuất tế bào máu. Khi tủy bị ức chế hoạt động, quá trình tạo hồng cầu mới bị gián đoạn. Điều này càng nghiêm trọng nếu bệnh nhân bị mất máu hoặc kéo dài tình trạng viêm.
Phá hủy hồng cầu do phản ứng miễn dịch
Trong một số trường hợp, hệ miễn dịch phản ứng quá mức có thể tự tấn công chính các tế bào hồng cầu, hiện tượng gọi là tan máu. Điều này khiến số lượng hồng cầu giảm mạnh trong thời gian ngắn.
Thực tế, giảm hồng cầu trong sốt xuất huyết thường là kết quả của nhiều nguyên nhân cùng lúc. Bệnh nhân có thể vừa bị rò rỉ huyết tương, vừa mất máu, lại vừa suy giảm sản sinh hồng cầu. Chính vì vậy, việc điều trị cần được cá nhân hóa và theo dõi sát để kiểm soát tốt tình trạng thiếu máu, tránh biến chứng nguy hiểm
Triệu chứng giảm hồng cầu khi bị sốt xuất huyết
Hồng cầu là thành phần quan trọng trong máu, có nhiệm vụ chính là vận chuyển oxy từ phổi đến các mô, cơ quan trong cơ thể. Khi bị sốt xuất huyết, nhiều yếu tố như tổn thương tủy xương, xuất huyết nội tạng hay phản ứng miễn dịch bất thường có thể khiến số lượng hồng cầu giảm sút rõ rệt. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng cung cấp oxy mà còn gây ra hàng loạt triệu chứng đáng báo động cho sức khỏe.
Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất khi hồng cầu giảm là da tái nhợt, môi và niêm mạc nhợt nhạt, do cơ thể không được cung cấp đủ oxy. Người bệnh thường xuyên cảm thấy chóng mặt, hoa mắt, đặc biệt khi thay đổi tư thế đột ngột như đứng dậy hoặc đi lại. Đây là những biểu hiện đặc trưng của thiếu máu do hồng cầu thấp.

Ngoài ra, mệt mỏi kéo dài, khó tập trung, suy giảm trí nhớ cũng là những dấu hiệu phổ biến. Dù được nghỉ ngơi đầy đủ, bệnh nhân vẫn cảm thấy uể oải, không có sức, ảnh hưởng rõ rệt đến sinh hoạt hằng ngày. Điều này xảy ra khi các cơ quan không đủ oxy để duy trì chức năng hoạt động bình thường.
Tim đập nhanh, cảm giác khó thở cũng là một cảnh báo. Khi thiếu oxy, tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu bù đắp, khiến nhịp tim tăng, tạo cảm giác hồi hộp, thở gấp ngay cả khi không vận động mạnh. Cùng với đó, tay chân lạnh, tê bì, chuột rút cũng có thể xuất hiện do máu không đủ lưu thông đến các chi.
Đáng lo ngại nhất là khi tình trạng giảm hồng cầu đi kèm với chảy máu cam, xuất huyết chân răng, bầm tím dưới da, nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen. Những biểu hiện này cảnh báo nguy cơ sốc giảm thể tích, biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng. Người bệnh có thể lạnh run, đổ mồ hôi, da xanh xao, mạch yếu, huyết áp tụt, thậm chí rơi vào trạng thái lơ mơ, hôn mê.
Vì vậy, việc theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu thiếu máu, đặc biệt trong bối cảnh sốt xuất huyết, là vô cùng cần thiết. Nếu thấy cơ thể mệt mỏi bất thường, hoa mắt, khó thở hoặc có dấu hiệu xuất huyết, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra công thức máu, chẩn đoán và xử trí kịp thời.
Bị sốt xuất huyết hồng cầu giảm là dấu hiệu cảnh báo biến chứng nặng và có thể đe dọa tính mạng nếu bệnh nhân không được can thiệp và điều trị kịp thời. Việc theo dõi sát sao các chỉ số huyết học, phát hiện sớm các triệu chứng thiếu máu và nhanh chóng đến cơ sở y tế để điều trị là điều vô cùng quan trọng. Đặc biệt, với những bệnh nhân có sẵn bệnh lý nền, cần càng thận trọng hơn để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Phòng bệnh luôn là cách bảo vệ sức khỏe hiệu quả và an toàn nhất. Với sốt xuất huyết, ngoài việc chủ động diệt muỗi, diệt lăng quăng, bạn và gia đình nên tiêm vắc xin phòng bệnh để giảm nguy cơ mắc và hạn chế các biến chứng nguy hiểm như giảm hồng cầu, giảm tiểu cầu hay xuất huyết nội tạng. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đã và đang triển khai tiêm phòng vắc xin sốt xuất huyết Qdenga, được bảo quản đạt chuẩn, cùng đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm sẵn sàng tư vấn và theo dõi sau tiêm. Hãy đặt lịch tiêm ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu khỏi mối nguy hiểm từ sốt xuất huyết.