Băng huyết sau sinh là gì? Mức độ nghiêm trọng đối với sản phụ

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về băng huyết sau sinh, giúp mẹ và gia đình chủ động nhận biết và có biện pháp chăm sóc an toàn. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long châu khám phá ngay nhé!

Tổng quan về tình trạng băng huyết sau sinh

Tìm hiểu băng huyết sau sinh là gì?

Băng huyết sau sinh là tình trạng sản phụ mất một lượng máu lớn bất thường sau khi sinh con, có thể gây sốc mất máu và nếu không can thiệp kịp thời sẽ gây đe dọa trực tiếp đến tính mạng người sản phụ. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả sinh thường và sinh mổ, do đó mọi sản phụ đều có nguy cơ.

Đây được xem là một trong năm tai biến sản khoa phổ biến nhất và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trung bình cứ mỗi 4 phút lại có một phụ nữ tử vong do băng huyết sau sinh.

Phần lớn các trường hợp băng huyết xảy ra sớm, trong vòng 24 giờ đầu sau sinh, nhưng cũng có thể kéo dài đến 12 tuần sau khi sinh nở. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc theo dõi và chăm sóc sản phụ chặt chẽ không chỉ trong giai đoạn ngay sau sinh mà cả những tuần lễ tiếp theo.

Băng huyết sau sinh do nguyên nhân nào gây ra?

Băng huyết sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Tử cung co bóp không hiệu quả sau khi sinh: Khi tử cung co bóp không tốt hoặc còn sót nhau thai, sản dịch sẽ khó được đẩy ra ngoài, dẫn đến tình trạng chảy máu nhiều.

• Tổn thương đường sinh dục hoặc tử cung trong quá trình sinh nở: Các vết rách âm đạo, cổ tử cung hoặc những chấn thương chưa được xử trí đúng cách đều có thể làm máu chảy ồ ạt sau sinh.

• Những mẹ bầu có bệnh lý về máu: Như rối loạn đông máu, thiếu hụt vitamin K hay các bệnh lý di truyền liên quan đến đông máu cũng có nguy cơ cao bị băng huyết.

• Nhau thai bám chặt: Điều này khiến nhau không bong hoàn toàn khỏi thành tử cung cũng dễ dẫn đến chảy máu nhiều. 

• Mang thai đôi hoặc đa thai: Làm tử cung bị căng quá mức, ảnh hưởng đến khả năng co bóp và làm tăng nguy cơ băng huyết sau sinh.

Triệu chứng và mức độ nghiêm trọng của băng huyết sau sinh

Biểu hiện của tình trạng băng huyết sau sinh

Triệu chứng điển hình nhất của băng huyết sau sinh là ra máu nhiều bất thường. Máu thường có màu đỏ tươi, chảy liên tục, có thể ồ ạt hoặc chảy ít kéo dài. Nếu lượng máu mất quá nhiều, sản phụ sẽ xuất hiện các dấu hiệu như mệt mỏi, yếu sức, hoa mắt, chóng mặt, vã mồ hôi, tay chân lạnh và da xanh xao. Khi thăm khám, bác sĩ có thể ghi nhận mạch nhanh, tụt huyết áp, đây là những dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sốc mất máu.

Ngoài tình trạng mất máu, sản phụ bị băng huyết sau sinh còn có thể có biểu hiện tử cung mềm nhão, đàn hồi kém và tăng kích thước. Đây là nguyên nhân khiến máu không được cầm lại sau sinh và cần được xử trí kịp thời để bảo vệ an toàn cho mẹ.

Băng huyết sau sinh nguy hiểm ra sao?

Mức độ nguy hiểm của băng huyết sau sinh phụ thuộc vào lượng máu mất và khả năng hồi sức, cầm máu kịp thời. Nếu không được xử trí tích cực, sản phụ có thể rơi vào tình trạng choáng do giảm thể tích tuần hoàn, dẫn đến suy thận cấp, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong. Ngoài ra, băng huyết sau sinh còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người mẹ.

Về lâu dài, băng huyết sau sinh có thể khiến cơ thể người mẹ thiếu máu mạn tính, viêm tắc tĩnh mạch hoặc hội chứng Sheehan, đây là tình trạng hoại tử tuyến yên do thiếu máu, gây suy nhược, gầy ốm, rụng tóc, mất sữa và vô kinh. Trong những trường hợp nặng, sản phụ có thể mất khả năng sinh con nếu buộc phải cắt bỏ tử cung để cầm máu.

Cách xử trí và phòng ngừa băng huyết sau sinh

Điều trị băng huyết sau sinh như thế nào?

Nếu băng huyết xảy ra do tử cung co bóp kém, bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp điều trị để kiểm soát tình trạng này như xoa bóp tử cung, lúc này bác sĩ hoặc nữ hộ sinh dùng tay ấn vào vùng bụng dưới để kích thích tử cung co hồi, giúp giảm chảy máu. Đồng thời, sản phụ có thể được chỉ định thuốc tăng co bóp tử cung nhằm hạn chế tình trạng mất máu.

Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân có thể do sót nhau thai hoặc màng ối trong tử cung, khi đó bác sĩ sẽ tiến hành lấy bỏ phần sót lại. Ngoài ra, các biện pháp chèn ép cơ học cũng được sử dụng để cầm máu. Nếu băng huyết xuất phát từ chấn thương hoặc rách đường sinh dục, vết thương sẽ được khâu lại để cầm máu.

Khi lượng máu mất quá nhiều, sản phụ có thể cần truyền máu và hồi sức tích cực nhằm duy trì tuần hoàn và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Nếu những phương pháp trên không mang lại hiệu quả, bác sĩ có thể phải can thiệp sâu hơn vào mạch máu tử cung hoặc trong trường hợp nghiêm trọng, buộc phải cắt bỏ tử cung để cứu tính mạng người mẹ.

Biện pháp phòng ngừa băng huyết sau sinh

Thông thường, băng huyết sau sinh ít khi tái diễn ở những lần mang thai tiếp theo. Tuy nhiên, sản phụ đã từng bị băng huyết vẫn có nguy cơ cao hơn so với những người chưa từng gặp tình trạng này. Vì vậy, mẹ cần thông báo cho bác sĩ hoặc nữ hộ sinh về tiền sử băng huyết để có kế hoạch theo dõi và dự phòng phù hợp.

Để phòng ngừa băng huyết sau sinh, sản phụ nên

• Khám thai đầy đủ và định kỳ.

• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ ngay từ giai đoạn thai kỳ. 

• Bổ sung sắt và acid folic kết hợp với chế độ dinh dưỡng cân đối theo hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp ngăn ngừa thiếu máu, một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ băng huyết sau sinh.

Mặc dù rủi ro trong thai kỳ vẫn luôn tồn tại nhưng với sự tiến bộ của y học cũng như kiến thức chuyên sâu trong sản khoa, các biến chứng sản khoa trong đó có băng huyết sau sinh đã được kiểm soát tốt hơn, giúp hành trình mang thai và sinh nở trở nên an toàn hơn cho cả mẹ và bé.

Hy vọng qua bài viết về băng huyết sau sinh, bạn đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nghiêm trọng cũng như cách điều trị và phòng ngừa tình trạng nguy hiểm này. Chủ động chăm sóc sức khỏe trong thai kỳ và sau sinh chính là chìa khóa giúp mẹ an toàn, bé khỏe mạnh, gia đình yên tâm. 

Nếu muốn tìm hiểu thêm nhiều kiến thức hữu ích liên quan, bạn có thể tham khảo bài viết chuyên sâu tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Không chỉ là nơi đồng hành trong hành trình tiêm chủng, đây còn là địa chỉ đáng tin cậy cung cấp thông tin y khoa chính thống, giúp mẹ trang bị hành trang vững chắc để nuôi dưỡng và bảo vệ con yêu.