Nếu bạn đang thắc mắc xoay quanh cách để phòng tránh băng huyết sau sinh thì bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về tình trạng này, từ đó sản phụ và gia đình có thể chủ động hơn trong việc theo dõi và dự phòng biến chứng.
Tổng quan về băng huyết sau sinh
Băng huyết sau sinh là gì?
Băng huyết sau sinh (postpartum hemorrhage – PPH) là tình trạng sản phụ mất một lượng máu nhiều bất thường sau khi sinh con. Theo định nghĩa lâm sàng, băng huyết được xác định khi mất trên 500 ml máu sau sinh thường hoặc trên 1000 ml máu sau sinh mổ trong vòng 24 giờ đầu. Đây là một trong những biến chứng sản khoa thường gặp nhất và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho sản phụ trên toàn cầu.

Nguyên nhân
Băng huyết sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong lâm sàng, nguyên nhân băng huyết sau sinh thường được phân loại theo mô hình 4T, bao gồm:
- Đờ tử cung (Tone): Là nguyên nhân thường gặp nhất. Sau khi sổ thai và nhau, nếu tử cung không co hồi hiệu quả, các mạch máu tại vị trí bánh nhau bám vẫn mở dẫn đến chảy máu ồ ạt.
- Sót nhau hoặc mô nhau bất thường (Tissue): Khi nhau thai hoặc màng nhau bong không hết, phần mô còn sót lại gây cản trở quá trình co hồi tử cung, làm chảy máu kéo dài.
- Tổn thương đường sinh dục (Trauma): Bao gồm rách cổ tử cung, âm đạo, rách tầng sinh môn hoặc thậm chí vỡ tử cung. Những tổn thương này thường xảy ra trong các ca sinh khó hoặc có can thiệp thủ thuật sản khoa.
- Rối loạn đông máu (Thrombin): Ít gặp hơn nhưng nguy hiểm nhất. Rối loạn đông máu có thể do bệnh lý bẩm sinh (như Hemophilia, bệnh Von Willebrand,...) hoặc xuất hiện thứ phát sau các biến chứng sản khoa nặng (tiền sản giật, rau bong non,...). Khi cơ chế đông máu bị rối loạn, máu không thể đông lại bình thường, khiến sản phụ chảy máu liên tục và khó kiểm soát.

Nguyên nhân băng huyết sau sinh rất đa dạng, trong đó đờ tử cung chiếm tỷ lệ cao nhất. Việc xác định chính xác tác nhân gây chảy máu không chỉ giúp xử trí hiệu quả tại thời điểm cấp cứu, mà còn là cơ sở để xây dựng chiến lược phòng ngừa cho những lần sinh sau.
Cách phòng tránh băng huyết sau sinh
Băng huyết sau sinh tuy nguy hiểm nhưng có thể được phòng ngừa hiệu quả nếu sản phụ được chăm sóc đúng cách trong suốt thai kỳ, quá trình sinh và giai đoạn hậu sản. Dưới đây là những biện pháp quan trọng giúp hạn chế tối đa nguy cơ băng huyết sau sinh:
Khám thai định kỳ
Việc theo dõi thường xuyên trong thai kỳ giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ như thiếu máu, đa thai, nhau tiền đạo hoặc rối loạn đông máu. Khi được quản lý tốt, nguy cơ băng huyết sau sinh sẽ giảm đáng kể.

Chuẩn bị sức khỏe trước sinh
Sản phụ cần bổ sung đầy đủ sắt, acid folic, canxi và các dưỡng chất cần thiết để cải thiện dự trữ máu và tăng cường sức khỏe toàn diện, giúp cơ thể chống đỡ tốt hơn nếu xảy ra mất máu sau sinh.
Sinh tại cơ sở y tế uy tín
Lựa chọn bệnh viện hoặc trung tâm y tế có đội ngũ sản khoa chuyên môn và đầy đủ trang thiết bị cấp cứu giúp giảm thiểu nguy cơ tai biến.
Theo dõi chặt chẽ sau sinh
Trong 24 giờ đầu, sản phụ cần được quan sát kỹ về tình trạng chảy máu, co hồi tử cung và dấu hiệu sinh tồn. Việc xoa đáy tử cung định kỳ, kiểm tra lượng máu ra và can thiệp sớm khi bất thường sẽ hạn chế nguy cơ băng huyết tiến triển nặng.
Người thân cần biết nhận diện các dấu hiệu bất thường như máu ra nhiều, da xanh, vã mồ hôi, chóng mặt,… và báo ngay cho nhân viên y tế. Sự phối hợp kịp thời giúp xử trí nhanh chóng và an toàn hơn.

Phòng tránh băng huyết sau sinh đòi hỏi sự chuẩn bị toàn diện từ thai kỳ cho đến sau sinh. Khám thai đầy đủ, dinh dưỡng hợp lý, sinh nở tại cơ sở y tế an toàn và theo dõi sát sau sinh là những yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của sản phụ.
Băng huyết sau sinh nguy hiểm như thế nào?
Băng huyết sau sinh là biến chứng sản khoa đặc biệt nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng người mẹ trong thời gian rất ngắn. Những nguy cơ chính bao gồm:
- Tử vong mẹ: Băng huyết sau sinh là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ trên toàn thế giới, chiếm tới khoảng 25 – 30% số ca tử vong sản khoa. Mất máu quá nhiều dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu và suy đa cơ quan.
- Hậu quả lâu dài: Sản phụ may mắn qua khỏi vẫn có thể gặp các biến chứng như thiếu máu mạn tính, suy nhược cơ thể, rối loạn tâm lý sau sinh. Trong những trường hợp nặng, phẫu thuật cắt tử cung để cầm máu là cần thiết, đồng nghĩa với việc mất đi khả năng sinh sản.
- Tác động đến gia đình và xã hội: Mỗi trường hợp băng huyết nặng kéo theo gánh nặng về chi phí điều trị, thời gian chăm sóc và ảnh hưởng tinh thần cho cả gia đình. Ở những khu vực có điều kiện y tế hạn chế, tình trạng này càng để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Băng huyết sau sinh không chỉ là một biến chứng cấp tính mà còn mang lại nhiều hệ lụy lâu dài, cả về sức khỏe thể chất, tâm lý và khả năng sinh sản của người phụ nữ. Đây là lý do việc phòng ngừa và xử trí kịp thời băng huyết cần được coi là ưu tiên hàng đầu trong chăm sóc sức khỏe sản phụ.
Bài viết đã cung cấp những thông tin xoay quanh cách phòng tránh băng huyết sau sinh. Nhìn chung, đây là một biến chứng sản khoa nguy hiểm nhưng có thể giảm thiểu đáng kể nếu sản phụ được khám thai định kỳ, bổ sung dinh dưỡng hợp lý, sinh tại cơ sở y tế uy tín và được theo dõi chặt chẽ trong giai đoạn hậu sản. Việc nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp sản phụ cùng với gia đình chủ động hơn trong bảo vệ sức khỏe.
Bên cạnh đó, để chăm sóc mẹ và bé toàn diện sau sinh, ngoài việc dự phòng biến chứng sản khoa, cha mẹ cũng cần chú trọng đến phòng bệnh bằng tiêm chủng. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin thiết yếu cùng dịch vụ tư vấn từ đội ngũ y tế chuyên môn, giúp mẹ và bé được bảo vệ tốt nhất. Phụ huynh có thể liên hệ hotline 1800 6928 hoặc truy cập Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và đặt lịch tiêm chủng kịp thời.