Viêm thanh quản cấp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Trong môi trường ô nhiễm, thay đổi thời tiết và tần suất nói nhiều, viêm thanh quản cấp đang trở nên căn bệnh khá phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể mắc phải. Tuy không phải là bệnh lý nghiêm trọng nếu được điều trị kịp thời, nhưng nếu chủ quan, bệnh có thể dẫn đến viêm thanh quản mạn tính, ảnh hưởng đến giọng nói và chất lượng cuộc sống.

Viêm thanh quản cấp là gì?

Viêm thanh quản cấp là tình trạng sưng viêm, phù nề đột ngột tại thanh quản, cơ quan chịu trách nhiệm phát ra âm thanh trong cơ thể. Thanh quản nằm ở phần trên của khí quản, chứa các dây thanh âm và khi bị viêm, các dây này sưng lên, gây ra khàn tiếng hoặc mất tiếng tạm thời. Bệnh thường kéo dài từ vài ngày đến dưới 3 tuần và có thể tự khỏi nếu được chăm sóc đúng cách. Nhưng nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển thành viêm thanh quản mạn tính hoặc gây biến chứng nghiêm trọng hơn.

Viêm thanh quản cấp khác với viêm thanh quản mạn tính ở thời gian kéo dài và nguyên nhân. Viêm thanh quản cấp thường xảy ra đột ngột, kéo dài ngắn ngày (dưới 3 tuần), chủ yếu do virus hoặc kích thích tạm thời. Trong khi đó, viêm thanh quản mạn tính kéo dài hơn 3 tuần, thường do lạm dụng giọng nói kéo dài, hút thuốc lá lâu dài hoặc bệnh lý nền như trào ngược dạ dày thực quản. Viêm mạn tính có thể làm thay đổi cấu trúc dây thanh âm, gây khàn giọng dai dẳng hoặc tổn thương không hồi phục.

Triệu chứng viêm thanh quản cấp

Viêm thanh quản cấp có các biểu hiện đặc trưng, giúp người bệnh nhận biết sớm để xử lý kịp thời. Các triệu chứng viêm thanh quản cấp phổ biến bao gồm:

• Khàn tiếng hoặc mất tiếng đột ngột: Đây là triệu chứng điển hình nhất, do dây thanh âm bị sưng, ảnh hưởng đến khả năng rung để tạo âm thanh.
• Đau rát họng, cảm giác ngứa cổ: Người bệnh thường cảm thấy khó chịu, ngứa hoặc đau khi nói hoặc nuốt.
• Ho khan, ho nhiều về đêm: Ho khan là dấu hiệu phổ biến, đặc biệt nặng hơn vào ban đêm, gây khó chịu và mất ngủ.
• Sốt nhẹ hoặc vừa: Một số trường hợp có thể kèm sốt do nhiễm trùng, thường ở mức nhẹ (37,5 – 38,5°C).
• Cổ họng sưng, cảm giác vướng khi nuốt: Thanh quản viêm có thể gây cảm giác có vật cản trong họng.
• Trường hợp nặng: Ở trẻ nhỏ hoặc người lớn có biến chứng, có thể xuất hiện khó thở, co thắt thanh quản (thở rít), cần cấp cứu ngay.

Nếu khàn tiếng kéo dài quá 1 tuần, kèm khó thở, sốt cao hoặc nuốt đau nghiêm trọng, bạn nên đến bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời, đặc biệt ở trẻ nhỏ do nguy cơ co thắt thanh quản cao.

Nguyên nhân gây viêm thanh quản cấp

Viêm thanh quản cấp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất có thể kể đến như:

• Virus: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường do các loại virus gây cảm lạnh hoặc cúm như rhinovirus, adenovirus. Viêm thanh quản do virus thường tự khỏi sau vài ngày.
• Vi khuẩn: Một số trường hợp do vi khuẩn như liên cầu khuẩn (Streptococcus) hoặc Haemophilus influenzae, thường nghiêm trọng hơn và cần kháng sinh.
• Nấm: Hiếm gặp hơn, nhưng có thể xảy ra ở người suy giảm miễn dịch hoặc sử dụng corticosteroid đường hít kéo dài.
• Kích thích vật lý hoặc hóa học: La hét kéo dài, hát lớn hoặc hít phải hóa chất độc hại.

Phương pháp điều trị viêm thanh quản cấp hiệu quả

Điều trị viêm thanh quản cấp chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và loại bỏ nguyên nhân, kết hợp với chăm sóc tại nhà để thúc đẩy phục hồi.

Điều trị triệu chứng

Các biện pháp điều trị triệu chứng giúp giảm khó chịu và hỗ trợ dây thanh âm phục hồi nhanh chóng, đồng thời hạn chế kích ứng thêm cho thanh quản. Cụ thể như sau:

• Hạn chế sử dụng giọng nói: Hạn chế nói to, hát hoặc la hét trong ít nhất 3 - 5 ngày để dây thanh âm được phục hồi.
• Giữ ấm cổ họng: Uống nước ấm, trà thảo mộc hoặc đeo khăn quàng cổ khi trời lạnh.
• Tăng độ ẩm: Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc hít hơi nước ấm để làm dịu niêm mạc thanh quản.

Sử dụng thuốc

Việc sử dụng thuốc tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng cũng như nguyên nhân gây viêm thanh quản và cần được chỉ định bởi bác sĩ:

• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Paracetamol hoặc ibuprofen giúp giảm đau họng và sốt.
• Xịt họng hoặc viên ngậm: Các loại xịt chứa benzocaine hoặc viên ngậm có thể làm dịu cổ họng.
• Kháng sinh: Chỉ dùng khi có bằng chứng nhiễm khuẩn (do bác sĩ kê đơn).
• Corticosteroid: Trong trường hợp nặng (ví dụ: Co thắt thanh quản), bác sĩ có thể kê corticosteroid để giảm viêm.

Biện pháp hỗ trợ tại nhà

Một số biện pháp giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ quá trình phục hồi mà bạn có thể áp dụng tại nhà như:

• Súc họng nước muối ấm: Pha 1 thìa cà phê muối với 250ml nước ấm, súc họng 2 - 3 lần/ngày.
• Xông hơi: Hít hơi nước ấm từ bát nước nóng hoặc máy xông hơi giúp làm dịu thanh quản.
• Uống đủ nước: Uống đủ 2 - 3 lít nước mỗi ngày để giữ ẩm niêm mạc họng.

Cách phòng ngừa viêm thanh quản cấp và tránh tái phát

Để giảm nguy cơ mắc bệnh và ngăn tái phát, bạn cần thực hiện các biện pháp sau:

• Hạn chế lạm dụng giọng nói: Tránh nói to, hát hoặc la hét trong thời gian dài. Nếu công việc yêu cầu nói nhiều, hãy sử dụng micro hoặc nghỉ ngơi thường xuyên.
• Tránh môi trường ô nhiễm: Đeo khẩu trang khi ra ngoài trong điều kiện không khí ô nhiễm hoặc nhiều bụi.
• Không hút thuốc lá: Bỏ thuốc lá và tránh khói thuốc lá để bảo vệ niêm mạc thanh quản.
• Tăng cường miễn dịch: Ăn uống lành mạnh với nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, ngủ đủ 7 - 8 giờ mỗi đêm và tập thể dục đều đặn.
• Tiêm ngừa vắc xin: Vắc xin cúm và vắc xin phòng bệnh do phế cầu giúp giảm nguy cơ viêm đường hô hấp, bao gồm viêm thanh quản.

Nếu xuất hiện các triệu chứng như khó thở, sốt cao kéo dài, hoặc mất tiếng hoàn toàn, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức. Trẻ em cần được theo dõi sát sao vì nguy cơ co thắt thanh quản có thể gây nguy hiểm.

Viêm thanh quản cấp là bệnh lý thường gặp và có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, việc chủ quan hoặc tự ý dùng thuốc có thể dẫn đến những biến chứng không mong muốn. Vì vậy, hãy chủ động bảo vệ thanh quản, thay đổi lối sống và có thói quen phòng bệnh sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh và tái phát.

Một số trường hợp viêm thanh quản cấp khởi phát từ các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cúm hoặc phế cầu. Do đó, chủ động tiêm phòng các loại vắc xin phòng ngừa bệnh lý hô hấp là cách hiệu quả để ngăn ngừa viêm thanh quản từ gốc. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp các loại vắc xin cho trẻ em và người lớn với quy trình an toàn, nhanh chóng và đội ngũ y tế chuyên nghiệp. Liên hệ hotline 18006928 để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình nhé!