Viêm niêm mạc mũi là do đâu? Biến chứng của viêm niêm mạc mũi

Nghẹt mũi, hắt hơi, chảy nước mũi có thể là dấu hiệu của viêm niêm mạc mũi – tình trạng viêm phổ biến ảnh hưởng đến chất lượng sống. Nguyên nhân gây bệnh rất đa dạng, từ dị ứng, nhiễm virus đến tác nhân kích thích môi trường. Viêm mũi có thể tự khỏi nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ biến chứng như viêm xoang, polyp mũi, viêm tai giữa nếu kéo dài hoặc không điều trị đúng cách. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, hướng phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Viêm niêm mạc mũi là do đâu?

Viêm niêm mạc mũi là tình trạng lớp lót mũi bị viêm do phản ứng dị ứng, nhiễm trùng hoặc kích ứng, biểu hiện bằng nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi và ngứa mũi. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến mũi mà còn có thể lan sang các vùng lân cận như mắt, tai và cổ họng.

Vậy viêm niêm mạc mũi là do đâu? Có nhiều dạng viêm mũi khác nhau, phổ biến nhất là viêm mũi cấp tính do virus hoặc vi khuẩn, viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi không dị ứng (viêm mũi vận mạch). Viêm mũi dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các dị nguyên trong không khí, kích thích cơ thể giải phóng histamin. Chất này gây sưng viêm, ngứa và tiết dịch quá mức ở niêm mạc mũi, xoang và cả mí mắt.

Các tác nhân gây viêm niêm mạc mũi phổ biến bao gồm:

• Phấn hoa từ cây cối, cỏ và các loại hoa dại: Là nguyên nhân chính của viêm mũi theo mùa. Mạt nhà, nấm mốc, lông thú cưng là những dị nguyên trong nhà thường gặp. Ngoài ra, khói thuốc, mùi hóa chất mạnh, thay đổi nhiệt độ đột ngột, biến động nội tiết tố (như trong thai kỳ) cũng có thể kích ứng niêm mạc mũi.
• Việc lạm dụng thuốc xịt mũi quá 3 - 5 ngày, tác dụng phụ của một số thuốc (như thuốc huyết áp, trầm cảm), thói quen ăn đồ cay nóng quá mức hay thay đổi môi trường sống đột ngột cũng là những yếu tố nguy cơ. Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp chúng ta có biện pháp phòng tránh và điều trị hiệu quả.

Hiểu biết về các tác nhân gây viêm mũi sẽ giúp chúng ta chủ động phòng tránh, bảo vệ sức khỏe hệ hô hấp. Khi xuất hiện triệu chứng, cần thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.

Biến chứng của viêm niêm mạc mũi

Viêm niêm mạc mũi, đặc biệt là viêm mũi dị ứng kéo dài, không chỉ gây khó chịu tức thì mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng viêm nhiễm này có thể dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống.

Polyp mũi là một trong những biến chứng thường gặp nhất. Những khối u lành tính này hình thành từ lớp niêm mạc mũi bị viêm, có hình dạng như giọt nước mắt lúc đầu và phát triển thành chùm như nho khi lớn. Polyp mũi là khối u lành tính hình thành do viêm mạn tính niêm mạc mũi và xoang, gây nghẹt mũi, mất mùi và có thể làm tắc nghẽn dẫn lưu xoang. Với polyp nhỏ, bác sĩ thường chỉ định xịt corticosteroid, nhưng polyp lớn buộc phải can thiệp phẫu thuật.

Viêm xoang là biến chứng phổ biến khác. Tình trạng ứ đọng chất tiết trong xoang do viêm mũi làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn thứ phát, hình thành viêm xoang cấp. Bệnh nhân sẽ gặp phải tình trạng nghẹt mũi nặng, chảy dịch mũi sau, đau tức vùng mặt và suy giảm vị giác. Nặng hơn, viêm xoang có thể dẫn đến ngưng thở khi ngủ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ.

Bệnh viêm tai giữa cũng hay xảy ra do mối liên hệ mật thiết giữa mũi và tai thông qua vòi nhĩ. Tình trạng viêm mũi kéo dài khiến vòi nhĩ phù nề, cản trở dẫn lưu, tạo điều kiện cho dịch và vi khuẩn tích tụ trong tai giữa. Bệnh nhân sẽ bị đau tai, sốt cao, suy giảm thính lực tạm thời.

Ngoài ra, viêm mũi dị ứng còn làm trầm trọng thêm các bệnh lý hô hấp có sẵn như hen suyễn, gây rối loạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Những biến chứng này cho thấy viêm niêm mạc mũi không phải là vấn đề đơn giản, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời để tránh hậu quả lâu dài.

Ai có nguy cơ cao bị viêm niêm mạc mũi?

Viêm niêm mạc mũi không loại trừ một ai, nhưng có những nhóm người đặc biệt dễ mắc phải căn bệnh này, nổi bật nhất là người mắc hen suyễn. Mối quan hệ mật thiết giữa viêm mũi dị ứng và hen suyễn đã được ghi nhận. Theo các chuyên gia, khi niêm mạc mũi bị viêm, quá trình thở bằng mũi gặp nhiều khó khăn. Lúc này, người bệnh buộc phải thở bằng miệng, một cơ chế thở kém hiệu quả hơn hẳn.

Không giống như mũi có khả năng làm ấm, lọc sạch và điều hòa độ ẩm không khí, việc thở bằng miệng khiến luồng khí đi thẳng vào phổi mà không được xử lý. Không khí lạnh, khô và chứa nhiều tạp chất sẽ kích thích đường hô hấp, làm bùng phát các cơn hen và khiến triệu chứng hen suyễn trở nên trầm trọng hơn. Đây là vòng xoắn bệnh lý khiến bệnh nhân hen suyễn vừa dễ bị viêm mũi, vừa khó kiểm soát bệnh hen khi đã mắc viêm mũi.

Viêm niêm mạc mũi có thể xuất phát từ nhiễm virus, vi khuẩn, dị ứng,... Nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn đến biến chứng như viêm xoang, viêm tai giữa, polyp mũi. Để bảo vệ sức khỏe, cần vệ sinh mũi họng đúng cách, tránh tác nhân gây kích ứng, điều trị sớm khi có triệu chứng và khám bác sĩ nếu bệnh kéo dài. Hiểu rõ nguyên nhân và hậu quả giúp chúng ta phòng ngừa hiệu quả, bảo vệ hệ hô hấp luôn khỏe mạnh. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích về bệnh lý viêm niêm mạc mũi.

Xem thêm:

Niêm mạc là gì? Các bệnh lý liên quan

Viêm mũi dị ứng có tự khỏi không