Viêm mũi dị ứng ở trẻ em và cách điều trị hiệu quả

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến, đặc biệt vào những thời điểm giao mùa hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường. Không chỉ khiến trẻ khó chịu với các triệu chứng như hắt hơi, nghẹt mũi hay chảy nước mũi kéo dài, tình trạng này còn ảnh hưởng đến giấc ngủ, khả năng học tập và sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Nhiều phụ huynh thường nhầm lẫn viêm mũi dị ứng với cảm lạnh thông thường, dẫn đến điều trị sai cách, khiến bệnh trở nên dai dẳng hơn. Vậy làm sao để nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và có phương pháp điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết sau.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là gì?

Viêm mũi dị ứng là tình trạng niêm mạc mũi của trẻ bị kích thích và phản ứng viêm sau khi tiếp xúc với các yếu tố dị ứng từ môi trường như lông động vật, phấn hoa, bụi bẩn… Đây là phản ứng của hệ miễn dịch và không do vi khuẩn hoặc virus gây ra.

Tình trạng này được chia thành hai thể:

• Viêm mũi dị ứng có chu kỳ: Các triệu chứng xuất hiện theo mùa hoặc thời điểm nhất định trong năm, thường liên quan đến phấn hoa, thời tiết… nên còn gọi là viêm mũi dị ứng theo mùa.
• Viêm mũi dị ứng không có chu kỳ (quanh năm): Trẻ có thể bị dị ứng bất kỳ lúc nào khi tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng trong môi trường sống.

Nguyên nhân viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Viêm mũi dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch của trẻ phản ứng quá mức với những yếu tố tưởng chừng vô hại trong môi trường. Khi tiếp xúc với tác nhân dị ứng, cơ thể trẻ sản sinh kháng thể IgE, làm kích hoạt tế bào mast giải phóng histamin, chất trung gian gây viêm. Điều này dẫn đến các biểu hiện như hắt hơi, chảy nước mũi, nghẹt mũi… Các tác nhân thường gặp được chia làm 2 nhóm:

• Tác nhân trong nhà: Lông thú cưng, bụi vải, mạt bụi, nấm mốc,…
• Tác nhân ngoài môi trường: Phấn hoa, bụi mịn, lông sâu, khói xe,…

Dấu hiệu nhận biết viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Một số triệu chứng điển hình cha mẹ có thể dễ dàng nhận ra ở trẻ bị viêm mũi dị ứng gồm:

• Hắt hơi liên tục;
• Chảy nước mũi loãng;
• Ngứa hoặc nghẹt mũi.

Ngoài ra, trẻ còn có thể kèm theo:

• Mắt đỏ, ngứa, chảy nước mắt hoặc kết mạc bị kích ứng;
• Ngứa cổ họng;
• Mệt mỏi, uể oải, đau đầu nhẹ.

Cách chăm sóc và điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ nhỏ

Khi trẻ có dấu hiệu viêm mũi dị ứng do thay đổi thời tiết đột ngột, việc quan trọng đầu tiên là đưa trẻ đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng thăm khám và chỉ định điều trị thích hợp. Phụ huynh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc cho trẻ sử dụng tại nhà.

Để phòng tránh tình trạng viêm mũi dị ứng ở trẻ, cha mẹ cần xác định rõ yếu tố dị ứng gây ra bệnh. Khi đã biết trẻ dị ứng với tác nhân nào, cần chủ động hạn chế tối đa việc trẻ tiếp xúc với các yếu tố đó. Ví dụ: Không nên trồng nhiều hoa quanh nhà, tránh nuôi chó mèo trong không gian sinh hoạt, giữ nhà cửa sạch sẽ, tránh khói thuốc, khói bụi và nơi ẩm thấp,...

Mục tiêu trong điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ là kiểm soát tốt các triệu chứng, đồng thời sử dụng thuốc có hiệu quả cao nhưng ít gây tác dụng phụ. Tùy vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc điều trị toàn thân (dạng uống) hoặc thuốc tác dụng tại chỗ như xịt hoặc xông mũi để cải thiện triệu chứng cho trẻ.

Cách bảo vệ trẻ khỏi viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là tình trạng phổ biến, thường tái đi tái lại khi thời tiết thay đổi hoặc bé tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như bụi, phấn hoa, lông thú cưng. Để phòng tránh hiệu quả, cha mẹ cần chú ý đến thói quen sinh hoạt, môi trường sống cũng như chế độ dinh dưỡng hằng ngày của trẻ.

• Mỗi ngày, cha mẹ nên làm sạch mũi cho bé bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch nước biển dạng xịt, đặc biệt sau khi trẻ vừa vui chơi ngoài trời.
• Hạn chế trồng hoa hay nuôi vật nuôi như chó mèo trong nhà, nhất là khi trẻ có dấu hiệu nhạy cảm, dễ dị ứng.
• Định kỳ giặt sạch các vật dụng như chăn, gối, ga giường, thảm, rèm cửa, vải bọc ghế, đệm… và giữ không gian sống luôn sạch sẽ, khô thoáng để tránh nấm mốc phát triển.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bụi, gió lùa hoặc những nơi có độ ẩm cao.
• Với trẻ dưới 3 tháng tuổi có biểu hiện sổ mũi hay nghẹt mũi, cha mẹ cần đặc biệt lưu tâm. Vì các triệu chứng viêm mũi và cảm cúm ở độ tuổi này khá giống nhau và dễ nhầm lẫn, nên việc đưa trẻ đến khám bác sĩ kịp thời là điều cần thiết để phòng ngừa các biến chứng như viêm phế quản hay viêm phổi.
• Thời điểm giao mùa, khi thời tiết chuyển từ nóng sang lạnh, là lúc trẻ dễ mắc bệnh. Do đó, cha mẹ nên giữ ấm cho bé, nhất là ở vùng cổ, mũi và bàn chân.
• Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày giúp hỗ trợ hoạt động hô hấp hiệu quả hơn.
• Thiết lập giờ ngủ hợp lý không chỉ giúp trẻ phát triển thể chất tốt mà còn tăng sức đề kháng để phòng chống bệnh tật.
• Tăng cường rau xanh và trái cây tươi trong bữa ăn hằng ngày để cung cấp vitamin tự nhiên cho bé. Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể bổ sung thêm vitamin C nếu cần để giúp trẻ tăng cường sức đề kháng.

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em tuy không phải là bệnh lý nguy hiểm nhưng nếu không được quan tâm đúng mức sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của trẻ. Cha mẹ cần theo dõi sát sao các biểu hiện hắt hơi, nghẹt mũi, chảy nước mũi,... và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, điều trị kịp thời. Đừng quên đưa trẻ đi khám chuyên khoa khi có dấu hiệu bất thường và chủ động tiêm phòng đầy đủ để giúp trẻ luôn khỏe mạnh, phát triển toàn diện.

Việc chủ động tiêm chủng giúp giảm thiểu các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, là yếu tố làm trầm trọng thêm tình trạng viêm mũi dị ứng ở trẻ em. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào là địa chỉ đáng tin cậy với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, dịch vụ chăm sóc tận tâm, hệ thống cơ sở vật chất hiện đại và quy trình tiêm an toàn cho trẻ. Đưa trẻ đi tiêm định kỳ không chỉ giúp phòng bệnh hiệu quả mà còn hỗ trợ xây dựng hệ miễn dịch khỏe mạnh trong giai đoạn phát triển quan trọng của trẻ.