Trong những tháng đầu thai kỳ, mẹ bầu thường trải qua nhiều thay đổi cả về thể chất lẫn tinh thần. Một trong những triệu chứng phổ biến là tình trạng mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu, xảy ra vào ban đêm hoặc sau khi vận động. Dù không phải là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng nếu không nắm rõ nguyên nhân và cách khắc phục, chuột rút có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, sức khỏe và tâm trạng của mẹ bầu.
Vì sao mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu?
Nôn ói nhiều
Trong 3 tháng đầu thai kỳ, nhiều mẹ bầu gặp phải tình trạng ốm nghén, nôn ói thường xuyên khiến cơ thể dễ mất nước và mất cân bằng điện giải. Điều này có thể khiến các nhóm cơ, đặc biệt là ở bụng, dễ bị co thắt và gây cảm giác đau rút.
Tăng trọng lượng cơ thể
Khi thai kỳ tiến triển, trọng lượng cơ thể tăng lên gây áp lực lớn hơn lên cơ chân và hệ tuần hoàn, đặc biệt nếu mẹ bầu đứng lâu hoặc ít vận động. Tình trạng này làm giảm lưu thông máu đến chi dưới và tăng nguy cơ chuột rút, thường xảy ra vào ban đêm hoặc sau khi thay đổi tư thế đột ngột.

Thiếu hụt canxi, magie và rối loạn điện giải
Nguyên nhân gây ra chuột rút ở mẹ bầu thường liên quan đến sự thay đổi hormone, mất nước do ốm nghén và rối loạn điện giải như thiếu canxi, magie hoặc kali - những khoáng chất quan trọng giúp điều hòa hoạt động cơ bắp. Việc thiếu hụt các vi chất này có thể làm tăng nguy cơ co thắt cơ, đặc biệt về đêm. Ngoài ra, sự gia tăng progesterone trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến trương lực cơ và tuần hoàn, góp phần gây chuột rút ở chi dưới.
Dấu hiệu chuột rút khi mang thai mẹ bầu cần lưu ý
Để nhận biết và phân biệt chuột rút thông thường với những dấu hiệu cần lưu ý đặc biệt, mẹ bầu có thể theo dõi một số biểu hiện phổ biến dưới đây:
- Chuột rút thường xảy ra vào lúc bắt đầu giấc ngủ, gây cảm giác đau nhói đột ngột.
- Tình trạng này thường có xu hướng xuất hiện nhiều hơn khi thai nhi phát triển, đặc biệt vào ban đêm.
- Vị trí chuột rút phổ biến là bắp chân, đùi, bàn chân, đôi khi xuất hiện ở tay hoặc thân mình. Riêng chuột rút ở vùng bụng cần đặc biệt chú ý vì có thể là dấu hiệu bất thường.
- Nếu kèm theo các triệu chứng như chảy máu âm đạo, đau bụng dữ dội, đau vai, sốt hoặc vùng đau trở nên nghiêm trọng, mẹ bầu nên đến cơ sở y tế ngay để được kiểm tra kịp thời.

Những dấu hiệu đau cần lưu ý trong thai kỳ có thể dễ bị nhầm với chuột rút cơ bụng
- Nếu trong vòng một giờ, mẹ bầu cảm nhận được hơn 6 cơn co thắt, đây có thể là dấu hiệu sớm của chuyển dạ.
- Các cơn đau vẫn tiếp diễn và không có dấu hiệu thuyên giảm theo thời gian là biểu hiện bất thường.
- Khi đau kèm theo chóng mặt, choáng váng hoặc có hiện tượng ra máu âm đạo, cần nghĩ đến khả năng mang thai ngoài tử cung. Trường hợp ra máu cũng có thể liên quan đến nhau tiền đạo hoặc nguy cơ sảy thai.
- Những phụ nữ từng sinh non, có tiền sử thai ngoài tử cung hoặc cổ tử cung ngắn cần cẩn trọng khi xuất hiện các cơn co thắt lặp đi lặp lại trong thai kỳ.
- Nếu co thắt bụng xảy ra cùng lúc với các triệu chứng như đau dữ dội, buồn nôn hoặc sốt cao, có thể là biểu hiện của các tình trạng cấp cứu như viêm ruột thừa, sỏi thận hoặc bệnh lý túi mật.
Cách phòng ngừa chuột rút khi mang thai 3 tháng đầu
Mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu thai kỳ tuy không phải là vấn đề nghiêm trọng nhưng lại ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hằng ngày. May mắn là tình trạng này hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu mẹ bầu hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng các biện pháp. Vậy làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ chuột rút trong giai đoạn đầu thai kỳ một cách an toàn và hiệu quả?
Nâng cao chân khi nghỉ ngơi
Khi nằm, mẹ bầu nên kê gối mềm dưới chân để nâng cao phần bắp chân. Tư thế nằm nghiêng bên trái cũng giúp máu lưu thông tốt hơn, đặc biệt ở chi dưới.

Thay đổi tư thế thường xuyên
Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế. Nếu mẹ bầu làm việc văn phòng, nên dành vài phút mỗi giờ để co duỗi cơ bắp chân, vận động nhẹ nhàng hai chân nhằm hạn chế tình trạng tê cứng và chuột rút.
Hạn chế làm việc quá sức
Không nên để cơ thể rơi vào trạng thái mệt mỏi kéo dài. Mẹ bầu nên sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, duy trì lối sống năng động vừa phải.
Massage thư giãn
Thực hiện các động tác massage nhẹ từ đùi xuống bắp chân, bàn chân và các ngón chân giúp tăng cường tuần hoàn máu và giảm cảm giác căng cứng cơ.
Tập thể dục nhẹ nhàng
Tham gia các hoạt động phù hợp với thai kỳ như yoga, bơi lội, đi bộ,… sẽ giúp cải thiện lưu thông máu và hỗ trợ trao đổi chất, từ đó giảm thiểu nguy cơ chuột rút.

Bổ sung canxi đúng cách
Thiếu canxi là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chuột rút. Mẹ bầu nên hỏi ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung lượng canxi phù hợp.
Mẹ bầu bị chuột rút 3 tháng đầu thai kỳ là tình trạng phổ biến và thường không quá nguy hiểm nếu được nhận biết và xử lý đúng cách. Tuy nhiên, mẹ bầu cũng không nên chủ quan, đặc biệt khi cơn đau kèm theo các dấu hiệu bất thường. Việc duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và khám thai định kỳ giúp hạn chế tình trạng chuột rút và bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé trong suốt quá trình mang bầu.
Bảo vệ mẹ khỏe - con an toàn ngay từ hôm nay tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu bằng cách tiêm phòng đầy đủ như vắc xin uốn ván, cúm,… để phòng tránh nguy cơ nhiễm bệnh cho cả mẹ và bé. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết cung cấp các loại vắc xin chính hãng, an toàn, cùng đội ngũ nhân viên y tế tận tâm và không gian tiêm chủng sạch sẽ, thoải mái. Hãy đặt lịch ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí và bảo vệ sức khỏe mẹ bầu một cách trọn vẹn nhất!