Quá ngày dự sinh bao lâu thì phải mổ? Cảnh báo mẹ bầu cần lưu ý

Khi thai vượt quá ngày dự sinh, nguy cơ gặp biến chứng sẽ tăng cao. Do đó, bác sĩ thường căn cứ vào tình trạng mẹ và thai nhi để đưa ra chỉ định mổ nhằm đảm bảo an toàn cho cả hai.

Quá ngày dự sinh bao lâu thì phải mổ?

Thông thường, một thai kỳ kéo dài khoảng 40 tuần tính từ ngày đầu của kỳ kinh cuối. Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng chuyển dạ đúng thời điểm này. Khi thai vượt quá 40 tuần, bác sĩ bắt đầu đánh giá mức độ quá ngày và nguy cơ tiềm ẩn để quyết định có nên can thiệp hay không. 

Theo khuyến cáo y khoa, nếu sau 41 tuần thai vẫn chưa có dấu hiệu chuyển dạ tự nhiên, bác sĩ sẽ cân nhắc biện pháp hỗ trợ sinh hoặc chỉ định sinh mổ. Trường hợp đặc biệt, có thể theo dõi đến 42 tuần, nhưng cần giám sát chặt chẽ bằng siêu âm và monitoring tim thai. Việc mổ được chỉ định ngay nếu có dấu hiệu thai suy, thiểu ối, hoặc mẹ mắc các bệnh lý sản khoa nguy hiểm.

• Từ tuần 41 trở đi, bác sĩ thường xem xét mổ nếu cổ tử cung chưa mở hoặc không có cơn gò.

• Đến tuần 42, nếu chưa sinh, mổ gần như là lựa chọn bắt buộc để phòng ngừa tai biến.

• Nếu kích thích chuyển dạ không thành công hoặc sức khỏe mẹ không đảm bảo, sinh mổ sẽ được chỉ định sớm hơn.

Việc đưa ra quyết định mổ không chỉ dựa trên số tuần tuổi thai mà còn phụ thuộc vào tình trạng thai nhi, chỉ số nước ối, hoạt động tim thai và cổ tử cung của mẹ. Không phải cứ quá ngày là mổ ngay, mà cần đánh giá toàn diện để lựa chọn phương pháp an toàn nhất.

Vì sao thai quá ngày lại nguy hiểm?

Việc thai quá ngày không đơn thuần là trễ chuyển dạ mà còn đi kèm với nhiều biến chứng tiềm ẩn cho cả mẹ và bé. Đó cũng là lý do vì sao vấn đề “quá ngày dự sinh bao lâu thì phải mổ” cần được cân nhắc sớm để đảm bảo an toàn sản khoa.

Thai càng lớn tuổi, nhau thai càng có nguy cơ bị lão hóa. Điều này làm giảm khả năng vận chuyển oxy và dưỡng chất từ mẹ sang thai nhi. Nếu kéo dài, thai có thể bị suy dinh dưỡng, thậm chí suy thai cấp nếu không phát hiện kịp thời. Ngoài ra, lượng nước ối cũng giảm theo thời gian, làm tăng nguy cơ chèn ép dây rốn trong chuyển dạ.

• Thai lớn hơn mức bình thường: Khó xoay đầu, gây cản trở sinh thường, tăng nguy cơ rách tầng sinh môn hoặc băng huyết sau sinh.

• Nguy cơ hít phân su: Khi thai bị thiếu oxy, bé có thể thải phân su vào nước ối. Hít phải chất này sau sinh có thể gây viêm phổi nặng, thậm chí tử vong.

• Chèn ép dây rốn: Do nước ối ít, dây rốn dễ bị ép giữa đầu thai và thành tử cung, làm giảm lưu lượng máu lên não bé.

Tóm lại, các biến chứng như suy thai, giảm ối, hít phân su hoặc sang chấn khi sinh đều phổ biến hơn ở thai quá ngày. Vì vậy, việc theo dõi chặt chẽ và chỉ định sinh mổ đúng thời điểm là yếu tố sống còn.

Thai quá ngày sinh có nên mổ hay chờ sinh thường?

Không phải trường hợp thai quá ngày nào cũng cần mổ ngay lập tức. Quyết định mổ hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng cổ tử cung, sức khỏe mẹ và bé, khả năng đáp ứng với các biện pháp kích thích chuyển dạ.

Khi cổ tử cung chưa mở, không xuất hiện cơn gò tử cung tự nhiên, bác sĩ có thể chỉ định kích sinh bằng thuốc hoặc phương pháp bong màng ối. Nếu cơ thể mẹ đáp ứng tốt, sinh thường vẫn có thể diễn ra an toàn. Ngược lại, nếu sau kích sinh vẫn không có tiến triển hoặc tim thai cho thấy dấu hiệu bất thường, sinh mổ là lựa chọn cần thiết để đảm bảo an toàn cho bé.

• Cổ tử cung mở tốt, có cơn gò hiệu quả: Có thể chờ sinh thường.

• Cổ tử cung không tiến triển, thai suy hoặc mẹ mệt mỏi: Mổ là lựa chọn tối ưu.

• Mẹ có tiền sử sản khoa nguy cơ cao (tiền sản giật, tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ): Thường được ưu tiên mổ sớm hơn.

Điều quan trọng là thai quá ngày sinh có nên mổ hay không cần được đánh giá dựa trên theo dõi lâm sàng sát sao. Không nên tự quyết định ở nhà mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Những dấu hiệu cần chú ý khi thai quá ngày

Khi thai quá 40 tuần, mẹ bầu cần chú ý kỹ đến những thay đổi trong cơ thể để kịp thời phát hiện bất thường. Những dấu hiệu dưới đây có thể cảnh báo nguy cơ suy thai hoặc biến chứng nguy hiểm, cần được thăm khám ngay:

• Thai máy yếu hơn bình thường: Nếu bé cử động chậm lại, ít hơn 10 lần/2 giờ, hoặc mẹ không cảm nhận được chuyển động, cần đi khám gấp.

• Căng tức bụng kéo dài, bụng cứng như gỗ: Có thể là dấu hiệu gò tử cung bất thường hoặc bé bị thiếu oxy.

• Dịch âm đạo màu nâu, xanh, có mùi hôi: Có thể là nước ối lẫn phân su hoặc nhiễm trùng nước ối.

• Các biểu hiện toàn thân như đau đầu, hoa mắt, phù chân tay, cao huyết áp: Nghi ngờ tiền sản giật - tình trạng rất nguy hiểm trong thai kỳ muộn.

Tất cả các dấu hiệu này nếu xuất hiện ở mẹ bầu thai quá ngày đều cần được đánh giá bằng siêu âm, đo tim thai và chỉ số nước ối. Phát hiện sớm là cách tốt nhất để giảm nguy cơ sinh mổ cấp cứu hoặc các biến chứng không mong muốn.

Cách theo dõi và chăm sóc khi thai quá ngày sinh

Việc theo dõi chặt chẽ khi thai quá ngày là yếu tố then chốt giúp bác sĩ quyết định “quá ngày dự sinh bao lâu thì phải mổ” và đảm bảo an toàn khi sinh nở. Dưới đây là các nguyên tắc chăm sóc mẹ bầu cần lưu ý:

• Khám thai mỗi 2 - 3 ngày từ tuần 41 trở đi để siêu âm theo dõi tim thai, lượng nước ối và Doppler động mạch rốn.

• Tuân thủ chỉ định siêu âm và monitoring đúng lịch, các thiết bị này giúp phát hiện sớm suy thai, thiểu ối hoặc lão hóa nhau thai.

• Không tự ý dùng thuốc kích sinh hoặc áp dụng mẹo dân gian như xoa bụng, ăn đồ cay, leo cầu thang… nếu chưa được bác sĩ đồng ý.

• Duy trì ăn uống đủ chất và vận động nhẹ nhàng như đi bộ 20 - 30 phút mỗi ngày, giúp tử cung mềm và dễ chuyển dạ hơn.

• Theo dõi thai máy mỗi ngày, ghi chú số lần cử động và báo bác sĩ nếu thấy bất thường.

Ngoài ra, từ tuần 40 mẹ nên chuẩn bị sẵn túi đồ đi sinh, các giấy tờ cần thiết và phương tiện di chuyển phòng khi cần nhập viện gấp. Việc chủ động theo dõi giúp bác sĩ kịp thời can thiệp khi có dấu hiệu cần mổ.

Quá ngày dự sinh bao lâu thì phải mổ? Thông thường, nếu thai quá 41 tuần hoặc xuất hiện dấu hiệu suy thai, bác sĩ sẽ chỉ định mổ sớm. Mẹ bầu nên thăm khám và theo dõi chặt chẽ từ tuần 40 để kịp thời xử lý, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ an toàn cho mẹ và bé.