Ốm nghén là hiện tượng phổ biến ở giai đoạn đầu thai kỳ, thường xuất hiện trong 3 tháng đầu khi cơ thể mẹ bắt đầu thích nghi với sự thay đổi nội tiết. Không chỉ dừng lại ở triệu chứng buồn nôn hay nôn ói, nhiều mẹ bầu còn trải qua các kiểu nghén khi mang thai khác nhau với mức độ nặng nhẹ riêng biệt.
Các kiểu nghén khi mang thai phổ biến
Ốm nghén là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước những thay đổi sinh lý trong thời kỳ đầu thai nghén. Mỗi người phụ nữ sẽ trải qua quá trình này theo những cách khác nhau với đa dạng triệu chứng. Dưới đây là các kiểu nghén khi mang thai phổ biến mà mẹ bầu có thể gặp phải:
Nghén nhẹ
Đây là tình trạng thường gặp nhất khi mang thai. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm cảm giác buồn nôn, ăn uống không ngon miệng và đôi khi bị nôn. Một số mẹ cũng có thể cảm thấy hơi mệt mỏi và lo lắng nhẹ, nhưng nhìn chung vẫn giữ được khả năng ăn uống, nghỉ ngơi điều độ. Trạng thái này thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ hay sự phát triển của em bé vì cân nặng và lượng nước trong cơ thể vẫn được duy trì ở mức ổn định.

Nghén nặng
Dạng nghén nghiêm trọng này còn được gọi là hyperemesis gravidarum (HG). Đây là một hiện tượng ít gặp, chỉ xảy ra ở khoảng 1 trên 1.000 thai phụ. Biểu hiện chính là nôn ói liên tục, dẫn đến mất nước và sụt cân rõ rệt. Nếu không được can thiệp kịp thời, mẹ bầu có thể gặp phải những hệ quả như mất cân bằng điện giải, rối loạn tâm lý, suy dinh dưỡng thai nhi và quá tải cho các cơ quan như gan, thận, tim mạch. Trường hợp nặng cần được điều trị trong bệnh viện để theo dõi, truyền dịch và đảm bảo bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch.
Nghén theo sở thích vị giác
Ngoài những dấu hiệu kể trên, một số mẹ bầu sẽ trải qua kiểu nghén khá đặc biệt là thèm ăn theo cảm xúc hoặc thay đổi khẩu vị đột ngột. Có người đột nhiên chỉ thích ăn chua, một số lại mê đồ ngọt, trong khi những người khác thì không cưỡng được món ăn cay nồng.
Cũng không ít mẹ thấy những món mình từng yêu thích trước khi mang thai giờ lại trở nên khó nuốt. Mặc dù dân gian có truyền tai nhau việc thèm ngọt hay chua để đoán giới tính thai nhi, nhưng khoa học hiện nay chưa xác nhận điều này. Những thay đổi khẩu vị này chủ yếu do ảnh hưởng từ hormone thai kỳ chứ không phản ánh việc thiếu hụt dinh dưỡng.

Hiện tượng chồng "nghén thay"
Một tình trạng khá thú vị là khi các ông bố tương lai cũng xuất hiện các triệu chứng giống như vợ mình đang mang thai như buồn nôn, ợ hơi, đau lưng hay thậm chí cáu gắt vô cớ. Đây được gọi là hội chứng Couvade, còn được hiểu là “chồng nghén hộ vợ”. Dù chưa có lời giải thích rõ ràng, nhưng các chuyên gia cho rằng tình trạng này có thể bắt nguồn từ sự đồng cảm sâu sắc trong mối quan hệ vợ chồng.
Ốm nghén kéo dài bao lâu?
Sau giai đoạn đỉnh điểm của ốm nghén, thường rơi vào khoảng tuần thai thứ 8 - 11, nhiều mẹ bầu sẽ cảm nhận được sự thuyên giảm rõ rệt khi bước sang tuần thứ 12. Dù vậy, vẫn có khoảng 10% phụ nữ mang thai gặp phải tình trạng nghén nghiêm trọng hơn sau tuần thứ 9.
Thông thường, khi bước qua tam cá nguyệt đầu tiên, cảm giác buồn nôn và mệt mỏi sẽ giảm đáng kể. Khoảng tuần thai thứ 14, nhiều mẹ sẽ gần như không còn cảm thấy các triệu chứng ốm nghén. Tuy nhiên, thời điểm hết nghén có thể đến sớm hơn hoặc muộn hơn tùy theo cơ địa mỗi người.
Vẫn có một số trường hợp hiếm, trong đó mẹ bầu phải chịu đựng ốm nghén kéo dài suốt cả thai kỳ. Những tình huống này thường liên quan đến tình trạng nghén nặng và cần được theo dõi y tế kỹ càng để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Làm sao để vượt qua cơn ốm nghén?
Các kiểu nghén khi mang thai dù nặng hay nhẹ, đều tác động ít nhiều đến sức khỏe thể chất và tinh thần của mẹ bầu, đặc biệt là với những ai lần đầu bước vào hành trình làm mẹ. Những cơn nghén có thể trở thành nỗi lo lắng thường trực nếu không có biện pháp xử lý phù hợp. Để đối mặt với tình trạng này một cách hiệu quả, mẹ bầu có thể tham khảo một số mẹo hữu ích sau:
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nếu chưa được bác sĩ sản phụ khoa tư vấn và kê đơn phù hợp với tình trạng thai kỳ.
- Trước khi bước xuống giường vào buổi sáng, hãy nhâm nhi một ít bánh quy ngọt hoặc bánh cookies để làm dịu dạ dày.
- Tránh xa những món ăn hoặc mùi hương có thể gây cảm giác buồn nôn cho bạn.
- Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày sẽ giúp dạ dày không bị trống, từ đó hạn chế cảm giác khó chịu.
- Uống đủ nước mỗi ngày, có thể chọn nước chanh pha loãng, nước ép trái cây loãng, trà gừng hoặc súp ấm để bù nước và giúp cơ thể dễ chịu hơn.
- Vitamin B6 có thể giúp làm dịu các triệu chứng ốm nghén, nhưng nên sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Nên mặc quần áo rộng rãi, mềm mại, tránh bó chặt vùng bụng để tạo cảm giác dễ chịu hơn khi vận động.
- Đừng quên dành thời gian nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể hồi phục và duy trì tinh thần thoải mái.

Tóm lại, các kiểu nghén khi mang thai không chỉ đơn thuần là cảm giác buồn nôn hay nôn ói mà còn có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Phần lớn các trường hợp đều là phản ứng bình thường của cơ thể khi mang thai và không gây hại nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu tình trạng nghén trở nên nặng hơn khiến mẹ bị sút cân nhanh chóng hoặc ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt thường ngày, tốt nhất nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và theo dõi kịp thời.
Trong suốt thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ bầu thường trở nên nhạy cảm hơn, khiến cơ thể dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Việc tiêm vắc xin không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho mẹ mà còn tạo lớp lá chắn miễn dịch đầu tiên cho bé yêu ngay từ trong bụng mẹ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện là địa chỉ đáng tin cậy được nhiều chị em lựa chọn khi có nhu cầu tiêm vắc xin trước khi mang thai với cam kết cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản chuẩn GSP, cùng đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao từ các bệnh viện lớn. Hãy liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn chi tiết!