Tỷ lệ viêm gan B ở việt nam​ là bao nhiêu?

Việc hiểu đúng tỉ lệ nhiễm viêm gan B tại Việt Nam giúp mỗi người nhận thức rõ hơn mức độ phổ biến của bệnh, từ đó chủ động xét nghiệm, tiêm vắc xin và bảo vệ sức khỏe. Đây cũng là thông tin quan trọng cho cộng đồng và ngành y tế trong việc phòng ngừa và giảm gánh nặng ung thư gan. 

Tỷ lệ viêm gan B ở Việt Nam hiện nay là bao nhiêu?

Theo các báo cáo cập nhật nhất từ Bộ Y tế Việt Nam và Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tỉ lệ viêm gan B ở Việt Nam hiện nay dao động trong khoảng từ 8 đến 11% ở người trưởng thành, dựa trên xét nghiệm HBsAg dương tính, chỉ số phản ánh tình trạng nhiễm virus hiện tại. Con số này có nghĩa là cứ khoảng 10 người trưởng thành thì có 1 người mang virus viêm gan B mạn tính, khiến Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có mức lưu hành cao nhất khu vực Tây Thái Bình Dương.

Tại một số vùng nông thôn hoặc nhóm dân cư đặc thù, tỉ lệ có thể cao hơn, lên đến từ 15 đến 20%, như ở các tỉnh miền núi phía Bắc hoặc cộng đồng dân tộc thiểu số nơi điều kiện y tế còn hạn chế.

Bộ Y tế Việt Nam xếp Việt Nam vào nhóm quốc gia có tỉ lệ lưu hành viêm gan B cao trong khu vực, với ước tính khoảng 8,6 triệu người nhiễm virus mạn tính. Tỉ lệ này cao hơn so với các nước lân cận như Thái Lan khoảng từ 3 đến 5% hay Indonesia từ 6 đến 8%, nhưng đã có sự cải thiện đáng kể nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng từ năm 1997.

Tóm lại, tỉ lệ viêm gan B ở Việt Nam phổ biến nhất được ghi nhận trong khoảng từ 8 đến 11% ở người trưởng thành. Đây là mức cao so với nhiều quốc gia khác trong khu vực, nhấn mạnh nhu cầu cấp bách về sàng lọc và phòng ngừa.

Viêm gan B lây qua những đường nào? 

Viêm gan B là bệnh do virus HBV gây ra và có khả năng lây truyền cao gấp khoảng từ 50 đến 100 lần so với HIV. Vậy viêm gan B lây qua đường nào? Việc hiểu rõ và ghi nhớ đúng ba con đường lây chính sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng, đồng thời góp phần giảm tỉ lệ viêm gan B ở Việt Nam trong tương lai.

Con đường thứ nhất: Lây từ mẹ sang con

Con đường lây phổ biến nhất tại Việt Nam chính là từ mẹ sang con, còn gọi là lây truyền dọc. Virus có thể đi qua nhau thai trong thai kỳ hoặc tiếp xúc trực tiếp với máu và dịch sản khi sinh thường. Nếu người mẹ mang virus hoạt động cao mà không có biện pháp can thiệp, nguy cơ trẻ bị nhiễm mạn tính có thể lên đến từ 70 đến 90%.

May mắn thay, chỉ cần tiêm vắc xin viêm gan B mũi đầu tiên kết hợp huyết thanh đặc hiệu HBIG trong vòng 24 giờ sau sinh, tỉ lệ lây truyền giảm xuống dưới 5%. Đây cũng là lý do tất cả trẻ sơ sinh tại Việt Nam đều được tiêm miễn phí ngay từ khi chào đời.

Con đường thứ hai: Lây qua máu và các dịch cơ thể

Con đường thứ hai là lây qua máu và các dịch cơ thể có chứa virus. Virus HBV tồn tại rất lâu ngoài môi trường, có thể sống trong giọt máu khô đến 7 ngày. Vì vậy, chỉ cần một vết trầy xước nhỏ mà máu hoặc dịch của người nhiễm tiếp xúc trực tiếp với máu của người lành là đã đủ gây nhiễm.

Điều này thường xảy ra khi:

• Dùng chung kim tiêm, ống chích ma túy.
• Dùng dụng cụ xăm hình, xỏ khuyên, châm cứu không tiệt trùng đúng cách.
• Dùng chung dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kềm bấm móng tay trong gia đình.

Tai nạn kim tiêm ở nhân viên y tế hoặc truyền máu không an toàn ngày nay đã hiếm hơn rất nhiều nhờ quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn được kiểm soát chặt chẽ.

Con đường thứ ba: Lây qua quan hệ tình dục

Con đường thứ ba là lây qua quan hệ tình dục không an toàn. Virus hiện diện trong tinh dịch, dịch âm đạo và máu kinh nguyệt nên quan hệ tình dục không dùng bao cao su, đặc biệt với nhiều bạn tình hoặc bạn tình mang virus làm tăng đáng kể khả năng lây nhiễm. Nguy cơ này cao hơn ở nhóm nam quan hệ đồng giới và người hành nghề mại dâm.

Quan trọng cần nhớ là viêm gan B không lây qua những tiếp xúc thông thường hàng ngày như:

• Ăn chung mâm, dùng chung bát đũa, ly nước;
• Ôm hôn, bắt tay;
• Ho, hắt hơi;
• Cùng làm việc trong một văn phòng.

Nhiều người vẫn sợ hãi quá mức vì hiểu lầm này, dẫn đến kỳ thị không đáng có với người mang virus.

Ý nghĩa của tỉ lệ viêm gan B tại Việt Nam và khuyến nghị cho cộng đồng

Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan và ung thư gan tại Việt Nam, chiếm khoảng từ 70 đến 80% các ca ung thư gan mới mỗi năm – hơn 25.000 ca tử vong liên quan. Theo Bộ Y tế, cứ 10 người trưởng thành thì có 1 người mang virus, và nếu không được theo dõi, khoảng từ 15 đến 25% trong số họ có thể tiến triển thành xơ gan sau từ 20 đến 30 năm, dẫn đến chi phí điều trị khổng lồ cho hệ thống y tế quốc gia.

Tác động này không chỉ dừng ở cá nhân mà còn ảnh hưởng đến gia đình và xã hội, vì virus có thể lây lan qua đường mẹ con, máu và tình dục, làm tăng nguy cơ nhiễm mới ở thế hệ trẻ.

Khuyến nghị về sàng lọc

Tầm quan trọng của sàng lọc trở nên cấp thiết:

• Người trưởng thành nên xét nghiệm chỉ số HBsAg ít nhất một lần trong đời, đặc biệt nếu thuộc nhóm nguy cơ cao như nhân viên y tế hoặc có người thân nhiễm bệnh.
• Phụ nữ mang thai cần kiểm tra định kỳ để áp dụng biện pháp dự phòng lây truyền dọc, như tiêm globulin miễn dịch cho trẻ ngay sau sinh, giúp giảm tỉ lệ lây từ 90% xuống dưới 5%.

Vai trò của tiêm vắc xin

Vai trò của tiêm vắc xin là chìa khóa để giảm tỉ lệ viêm gan B ở Việt Nam trong tương lai:

• Trẻ sơ sinh phải được tiêm mũi đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh, bất kể mẹ có nhiễm hay không, theo khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế.
• Với người lớn chưa từng tiêm hoặc chưa có miễn dịch Anti-HBs dưới 10 mIU/mL, việc tiêm đủ 3 mũi theo lịch từ 0 đến 1 đến 6 tháng sẽ mang lại bảo vệ lên đến 95%.
• Chương trình tiêm chủng mở rộng đã giúp giảm tỉ lệ ở trẻ em từ 20% xuống dưới 1%, chứng minh hiệu quả rõ rệt.

Hành vi phòng ngừa hàng ngày

Bên cạnh đó, các hành vi phòng ngừa hàng ngày đóng vai trò quan trọng không kém:

• Tránh dùng chung vật dụng dễ dính máu như dao cạo râu, bàn chải đánh răng hay kim tiêm.
• Chỉ thực hiện xăm, châm cứu hoặc thủ thuật y khoa tại cơ sở đảm bảo vô trùng.
• Khám định kỳ từ 6 đến 12 tháng mỗi lần, bao gồm xét nghiệm men gan và siêu âm gan, giúp phát hiện sớm biến chứng.

Trên đây là lời giải đáp cho thắc mắc tỷ lệ viêm gan B ở Việt Nam hiện nay là bao nhiêu mà bạn có thể tham khảo. Vấn đề giảm tỉ lệ viêm gan B không chỉ phụ thuộc vào ngành y tế mà còn dựa trên sự chủ động của mỗi cá nhân trong bảo vệ sức khỏe. Hãy bắt đầu bằng một xét nghiệm đơn giản hôm nay để góp phần xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh hơn, sức khỏe của bạn và cộng đồng đều đáng giá.