Triệu chứng và con đường lây nhiễm vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori) là một trong những tác nhân hàng đầu gây viêm loét dạ dày và có thể liên quan đến ung thư dạ dày nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm HP cũng có biểu hiện rõ ràng, khiến việc nhận biết sớm gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, vi khuẩn này có khả năng lây lan qua nhiều con đường khác nhau trong sinh hoạt hằng ngày mà ít người ngờ tới. Vậy đâu là những triệu chứng cảnh báo và con đường lây nhiễm phổ biến của HP? Chi tiết, mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây.

Triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn HP

Trước khi nhận diện các triệu chứng của tình trạng nhiễm vi khuẩn HP, điều quan trọng là cần hiểu rõ vi khuẩn HP là gì.

Vi khuẩn HP là gì?

Helicobacter pylori (HP) là một xoắn khuẩn gram âm có khả năng sinh sống và phát triển trong môi trường acid cao của dạ dày. Khi xâm nhập vào cơ thể, HP gây ra nhiễm khuẩn tại niêm mạc dạ dày và tá tràng (phần đầu của ruột non). Đây là tác nhân chính gây viêm, kích ứng niêm mạc và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vết loét tiêu hóa.

Loại vi khuẩn này có khả năng tiết ra enzyme urease, một chất xúc tác chuyển đổi ure thành amoniac. Amoniac này tạo điều kiện cho vi khuẩn chống lại tính acid trong dạ dày, từ đó tồn tại lâu dài trong lớp nhầy bảo vệ niêm mạc. Sự hiện diện kéo dài của HP không chỉ gây tổn thương tại chỗ như viêm hoặc loét mà còn có thể làm thay đổi cấu trúc tế bào niêm mạc, dẫn đến các biến đổi tiền ung thư như tăng sản hoặc loạn sản, làm gia tăng nguy cơ hình thành ung thư dạ dày.

Những triệu chứng khi nhiễm vi khuẩn HP

Vi khuẩn HP trong dạ dày có thể tồn tại nhiều năm mà không gây ra triệu chứng, khiến người bệnh khó phát hiện. Tuy nhiên, khi có biểu hiện bất thường, đó có thể là dấu hiệu cho thấy vi khuẩn HP dạ dày đã gây tổn thương đáng kể đến niêm mạc hoặc làm phát sinh các biến chứng tiêu hóa nghiêm trọng.

Ở những trường hợp viêm dạ dày do vi khuẩn HP dương tính kèm triệu chứng, thường là biểu hiện của tình trạng viêm kéo dài hoặc tổn thương niêm mạc đã tiến triển. Khi lớp bảo vệ của dạ dày bị bào mòn, acid và enzyme tiêu hóa sẽ tấn công trực tiếp vào mô, dẫn đến viêm, loét và các triệu chứng khó chịu như:

• Đầy bụng khó tiêu kéo dài;
• Đau vùng thượng vị, nhất là khi đói hoặc sau ăn;
• Buồn nôn, nôn hoặc nôn ra máu;
• Phân sậm màu, mùi hôi do xuất huyết đường tiêu hóa;
• Cảm giác no nhanh dù ăn ít;
• Thiếu máu, da xanh, mệt mỏi kéo dài;
• Trường hợp nặng có thể gây thủng dạ dày, gây đau dữ dội và cần xử lý cấp cứu.

Do đó, việc nhận biết sớm các triệu chứng nghi ngờ và tầm soát vi khuẩn HP dạ dày định kỳ có ý nghĩa quan trọng trong phòng ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe tiêu hóa lâu dài.

Vi khuẩn HP lây qua đường nào?

Vi khuẩn HP có khả năng lây truyền từ người sang người thông qua ba con đường chính:

• Đường miệng-miệng: Là con đường lây phổ biến nhất, xảy ra qua tiếp xúc với nước bọt hoặc dịch tiêu hóa của người nhiễm. Dùng chung dụng cụ ăn uống, hôn, mớm thức ăn là những yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm, đặc biệt trong môi trường gia đình.
• Đường phân-miệng: Vi khuẩn HP có thể đào thải qua phân và lây lan khi tay không được vệ sinh sạch sẽ sau khi đi vệ sinh, rồi tiếp xúc với thức ăn hoặc vật dụng sinh hoạt. Việc ăn đồ sống, chưa nấu chín cũng làm tăng nguy cơ lây nhiễm.
• Qua thiết bị y tế không vô khuẩn: Dụng cụ y tế như ống nội soi dạ dày, nội soi tai mũi họng, dụng cụ nha khoa nếu không được tiệt trùng đúng cách có thể trở thành nguồn lây truyền vi khuẩn HP trong cơ sở y tế.

Do đó, tuân thủ vệ sinh cá nhân, an toàn thực phẩm và khử khuẩn đúng quy trình là biện pháp quan trọng để phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn HP.

Những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn HP

Bất kỳ ai cũng có thể bị nhiễm vi khuẩn HP, không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Theo ước tính, khoảng một nửa dân số thế giới đang mang vi khuẩn này trong cơ thể. Tuy nhiên, tỉ lệ nhiễm có sự khác biệt rõ rệt giữa các khu vực, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện vệ sinh, môi trường sống, thói quen ăn uống và trình độ y tế cộng đồng.

Những yếu tố nguy cơ điển hình bao gồm tuổi tác, vùng sinh sống (nông thôn hay thành thị), lối sống và đặc biệt là thói quen sinh hoạt trong gia đình. Trẻ nhỏ có nguy cơ nhiễm cao hơn nếu sống cùng người lớn có vi khuẩn HP, đặc biệt khi có hành vi tiếp xúc gần như hôn môi, mớm cơm hoặc dùng chung muỗng, đũa. Dù tỉ lệ nhiễm khá phổ biến, nhưng không phải ai nhiễm vi khuẩn HP cũng phát sinh triệu chứng lâm sàng hay biến chứng trên hệ tiêu hóa. Nhiều trường hợp hoàn toàn không có biểu hiện gì trong thời gian dài và chỉ được phát hiện khi đi khám chuyên khoa tiêu hóa.

Việc hiểu rõ các triệu chứng cảnh báo cũng như những con đường lây nhiễm vi khuẩn HP có ý nghĩa quan trọng trong phát hiện sớm và chủ động phòng ngừa. Dù không phải ai nhiễm HP cũng biểu hiện triệu chứng, nhưng khi xuất hiện dấu hiệu bất thường về tiêu hóa, người bệnh nên được thăm khám và xét nghiệm kịp thời. Bên cạnh đó, thực hành vệ sinh cá nhân, ăn uống an toàn và tránh dùng chung vật dụng là những biện pháp thiết thực giúp hạn chế nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn HP trong cộng đồng.

Tiêm vắc xin là một trong những biện pháp quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch, từ đó hỗ trợ cơ thể phòng ngừa nhiều bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt ở đường tiêu hóa. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín cung cấp dịch vụ tiêm chủng an toàn, hiện đại với hệ thống cơ sở vật chất đạt chuẩn và đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm. Khách hàng sẽ được tư vấn tận tình, theo dõi sức khỏe sau tiêm và trải nghiệm dịch vụ chuyên nghiệp tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Để đặt lịch hẹn, vui lòng liên hệ hotline miễn phí 18006928.