Trẻ ho về đêm nguyên nhân do đâu? Cách chăm sóc và điều trị

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về tình trạng ho về đêm ở trẻ từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách chăm sóc, điều trị và phòng ngừa hiệu quả. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá ngay qua bài viết “Trẻ ho về đêm” bạn nhé!

Trẻ ho về đêm nguyên nhân do đâu?

Do yếu tố thời tiết, môi trường xung quanh

Trẻ em thường dễ mắc các bệnh về hô hấp do hệ miễn dịch còn non yếu và chưa biết cách tự chăm sóc bản thân. Trong đó, ho về đêm là triệu chứng phổ biến khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ và sức khỏe của trẻ.

Sự thay đổi nhiệt độ vào ban đêm là yếu tố dễ gây kích ứng đường hô hấp. Ban đêm thường lạnh hơn ban ngày, đặc biệt vào thời điểm giao mùa, nhiệt độ có thể chênh lệch tới 10°C. Không khí khô và nhiệt độ máy lạnh thấp càng khiến cổ họng trẻ bị khô rát, dẫn đến ho kéo dài.

Ngoài ra, tư thế ngủ cũng ảnh hưởng lớn đến tình trạng này. Khi trẻ ngủ mà không kê gối hoặc kê đầu quá thấp, dịch nhầy trong mũi dễ chảy xuống họng, gây nghẹt mũi và kích thích các cơn ho, nhất là về đêm khi trẻ nằm yên trong thời gian dài.

Một nguyên nhân khác thường bị bỏ qua là môi trường ngủ không sạch sẽ. Phòng ngủ chứa nhiều bụi, lông thú cưng, nấm mốc hay vi khuẩn tồn đọng trong chăn, ga, gối, nệm sẽ làm tăng nguy cơ dị ứng hô hấp. Khi hít phải các tác nhân này trong lúc ngủ, trẻ có thể bị ho, hắt hơi, ngứa mũi hoặc khó chịu.

Do tình trạng bệnh lý ở trẻ

Tình trạng trẻ ho về đêm không chỉ xuất phát từ các yếu tố bên ngoài mà còn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý bên trong cơ thể. Viêm họng là bệnh thường gặp ở trẻ, với triệu chứng đặc trưng là ho nhiều về đêm hoặc gần sáng, đi kèm sốt, đau đầu và sưng hạch bạch huyết.

Khi niêm mạc trong đường hô hấp bị viêm và tiết nhiều dịch nhầy, lượng dịch này có thể chảy xuống cổ họng khi trẻ nằm ngủ, gây kích ứng và làm trẻ ho nhiều hơn. Nếu trẻ ho về đêm đồng thời có các biểu hiện như khó thở, tức ngực, mệt mỏi hoặc mất tập trung, rất có thể trẻ đang mắc hen suyễn (bệnh lý hô hấp mãn tính) cần được chú ý và điều trị đúng cách.

Bên cạnh đó, trào ngược dạ dày thực quản cũng là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ ho về đêm do acid dịch vị trào lên làm kích thích niêm mạc họng và gây ho. Việc nhận biết các nguyên nhân này sẽ giúp cha mẹ có hướng chăm sóc phù hợp, bảo vệ sức khỏe hô hấp cho trẻ hiệu quả hơn.

Cách xử trí khi trẻ ho về đêm

Chăm sóc trẻ ho về đêm thế nào?

Nếu trẻ ho nhiều vào ban đêm, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp sau để giảm ho và giúp bé ngủ ngon hơn:

• Dùng siro ho thảo dược: Ưu tiên các loại siro chứa mật ong và thảo dược như lá hẹ, lá húng chanh, quất ngâm đường phèn, cao lá thường xuân. Những thành phần này có tác dụng long đờm, giảm viêm, kháng khuẩn và làm ấm cổ họng. Với bé hay bị nôn trớ, chọn siro có tinh dầu gừng để giảm triệu chứng. Tuy nhiên, cần lưu ý đối với trẻ dưới 1 tuổi tuyệt đối không dùng mật ong.
• Nhỏ nước muối sinh lý: Nhỏ 5-10 giọt nước muối 0,9% vào mũi trước khi ngủ hoặc khi trẻ ho về đêm giúp làm loãng dịch nhầy, thông thoáng đường thở và giảm ho.
• Tránh cho trẻ ăn sát giờ đi ngủ: Ăn quá gần giờ ngủ dễ gây trào ngược dạ dày, làm tăng nguy cơ ho về đêm do dịch vị chảy ngược lên họng và thanh quản.
• Bổ sung đủ nước: Uống đủ nước giữ ẩm đường thở, giảm kích ứng và hỗ trợ sức khỏe cho trẻ. Có thể cho bé uống nước lọc, nước trái cây hoặc súp lỏng nếu bé không thích uống nước.
• Dùng máy tạo độ ẩm: Máy tạo ẩm giúp tăng độ ẩm không khí, làm dịu niêm mạc mũi họng, giảm ho và nghẹt mũi. Nên chọn máy an toàn, chất lượng và đặt trong phòng ngủ của bé suốt đêm.

Dấu hiệu nào cần đưa trẻ đi khám?

Các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi tình trạng ho về đêm không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà. Đặc biệt nếu trẻ ho kèm sốt cao, khó chịu, quấy khóc, mất ngủ, mệt mỏi, sưng hạch, ra nhiều đờm có máu hoặc có dấu hiệu co giật cần được khám ngay.

Ho kéo dài trên 1 tuần, trẻ chán ăn, khó bú, khó nuốt hoặc ho nhiều sau vận động cũng là những dấu hiệu cần được thăm khám kịp thời.

Nhiều phụ huynh thường tự ý mua thuốc hoặc siro trị ho cho con mà không có chỉ định, điều này có thể làm tình trạng ho nặng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị sau này. Do đó, việc quan trọng nhất là đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để bác sĩ chuyên khoa đánh giá xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.

Phòng ngừa tình trạng trẻ ho về đêm thế nào?

Để phòng ngừa trẻ ho về đêm hiệu quả, cha mẹ nên cho bé ăn cháo loãng cùng các món dễ tiêu, đồng thời hạn chế những thức ăn dễ kích thích như tôm, cua, ghẹ vì có thể làm tình trạng ho nặng hơn. 

Cần giữ trẻ tránh xa môi trường ô nhiễm như khói thuốc, bụi đường, phấn hoa hay lông thú vật nuôi, bởi những yếu tố này dễ gây kích ứng đường hô hấp. 

Khi bé ngủ, việc kê cao gối để giữ đầu và vai cao hơn thân mình giúp ngăn đờm nhớt cùng dịch mũi chảy xuống họng, giảm ho về đêm đáng kể. Phòng ngủ của bé cũng cần được vệ sinh sạch sẽ và thay chăn, ga, gối, đệm định kỳ, nhất là với những trẻ có cơ địa dị ứng, viêm xoang hay hen suyễn. Việc massage nhẹ nhàng sẽ giúp bé thư giãn, giảm ho và dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn.

Giữ ấm cơ thể bé khi ngủ là điều rất quan trọng, tránh để hở bụng, cổ hay gan bàn chân, có thể xoa dầu tràm hoặc cho bé đi tất để giữ nhiệt, phòng ngừa ho về đêm do nhiễm lạnh.

Cha mẹ nên nhắc nhở bé uống nhiều nước ấm trong suốt cả ngày nhằm giữ ẩm và làm dịu cổ họng. Đồng thời, việc sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch đường mũi cũng rất cần thiết, giúp giảm tích tụ đờm, nguyên nhân gây ho. Khi dịch tiết nhiều, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp hút mũi vật lý như dùng bình hút hoặc hút trực tiếp để giúp bé thở dễ dàng hơn.

Hy vọng qua bài viết này, các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách chăm sóc trẻ khi bị ho về đêm, giúp bé giảm ho hiệu quả và có giấc ngủ ngon từ đó hỗ trợ quá trình phát triển toàn diện. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin bổ ích về sức khỏe trẻ em, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết liên quan tại trang Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.