Sốt xuất huyết lần 3 có nguy hiểm không?

Virus Dengue gây sốt xuất huyết có bốn tuýp huyết thanh khác nhau (DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4) và người từng nhiễm một tuýp vẫn có thể bị mắc lại nếu tiếp xúc với tuýp khác. Trên thực tế, các lần nhiễm sau thường tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nặng hơn do phản ứng miễn dịch chéo. Vậy sốt xuất huyết lần 3 có thực sự nguy hiểm hơn những lần trước? Câu hỏi này rất đáng quan tâm, nhất là trong bối cảnh bệnh đang có chiều hướng gia tăng trở lại tại nhiều địa phương.

Sốt xuất huyết có thể mắc bao nhiêu lần trong đời?

Một điều đáng lo ngại về bệnh sốt xuất huyết là một người có thể mắc bệnh tối đa 4 lần trong đời, tương ứng với 4 tuýp virus Dengue khác nhau (DENV-1, DENV-2, DENV-3 và DENV-4). Mỗi lần nhiễm xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với một tuýp virus Dengue khác, mà trước đó chưa từng tạo miễn dịch đặc hiệu.

Sau lần nhiễm đầu tiên, cơ thể sẽ tạo ra miễn dịch suốt đời đối với tuýp virus đó, giúp người bệnh không tái nhiễm cùng một tuýp. Tuy nhiên, khả năng miễn dịch chéo đối với các tuýp virus Dengue còn lại chỉ kéo dài khoảng 2 – 6 tháng, sau đó sẽ suy giảm, khiến nguy cơ nhiễm các tuýp khác vẫn còn.

Đặc biệt, lần nhiễm thứ hai trở đi thường tiềm ẩn nguy cơ cao hơn. Khi cơ thể từng nhiễm một tuýp virus rồi sau đó tiếp xúc với một tuýp khác, phản ứng miễn dịch không đầy đủ có thể kích hoạt hội chứng sốt xuất huyết Dengue nặng, với các biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết, thoát huyết tương hoặc sốc Dengue, làm tăng đáng kể tỷ lệ tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Điều này lý giải vì sao phòng ngừa lây nhiễm và tiêm vắc xin đúng đối tượng là chiến lược quan trọng trong việc giảm thiểu số ca bệnh và ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng trong cộng đồng.

Sốt xuất huyết lần 3 có nguy hiểm không?

Có thể bạn chưa biết: Mỗi lần tái nhiễm sốt xuất huyết đều tiềm ẩn nguy cơ nặng hơn, đặc biệt là từ lần thứ hai trở đi. Điều này xảy ra do một hiện tượng trong y học gọi là tăng cường phụ thuộc kháng thể. Khi từng nhiễm một tuýp virus sốt xuất huyết, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể để chống lại tuýp đó. Tuy nhiên, nếu sau đó bạn nhiễm một tuýp khác, những kháng thể cũ không đủ mạnh để vô hiệu hóa tuýp virus mới. Thay vì bảo vệ cơ thể, chúng lại giúp virus xâm nhập sâu hơn vào tế bào miễn dịch, khiến virus nhân lên nhanh chóng. Chính điều này khiến lượng virus trong cơ thể tăng cao hơn nhiều so với lần nhiễm đầu tiên.

Đáp lại, hệ miễn dịch sẽ phản ứng dữ dội bằng cách giải phóng một loạt chất gây viêm gọi là cytokine. Khi quá trình này vượt kiểm soát, nó dẫn đến hiện tượng nguy hiểm gọi là "cơn bão cytokine" – một phản ứng quá mức khiến cơ thể tự gây tổn thương cho chính mình, dẫn đến xuất huyết, tổn thương cơ quan nội tạng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, sốt xuất huyết lần 3 không chỉ nguy hiểm mà còn có nguy cơ gây biến chứng nặng hơn so với những lần trước. Việc tái nhiễm nhiều lần không chỉ do virus khác nhau gây ra, mà còn do hệ miễn dịch “bị đánh lừa” và phản ứng sai cách.

Chính vì vậy, phòng bệnh vẫn là yếu tố quan trọng nhất – từ việc phòng tránh muỗi đốt cho đến tiêm vắc xin sốt xuất huyết đúng chỉ định, đặc biệt ở những vùng có nguy cơ lây lan cao.

Cách phòng tránh tái nhiễm sốt xuất huyết

Cách hiệu quả đầu tiên để phòng tránh sốt xuất huyết là tránh bị muỗi đốt. Bạn nên giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, vì mồ hôi và mùi cơ thể có thể thu hút muỗi. Bên cạnh đó, hãy loại bỏ những nơi muỗi thường sinh sản như nước đọng quanh nhà, và sử dụng thuốc xịt, kem chống muỗi hoặc màn ngủ để giảm nguy cơ bị đốt.

Ngoài các biện pháp cơ bản, tiêm vắc xin sốt xuất huyết cũng là một giải pháp chủ động và hiệu quả. Tính đến năm 2024, chỉ có hai loại vắc xin sốt xuất huyết được cấp phép sử dụng rộng rãi là Dengvaxia (Sanofi Pasteur) và Qdenga (Takeda). Tại Thái Lan và một số quốc gia khác, vắc xin đã được triển khai trong các chương trình tiêm chủng có kiểm soát nhằm giảm tỷ lệ mắc bệnh và biến chứng nặng. Theo các nghiên cứu lâm sàng, vắc xin Qdenga có thể giảm nguy cơ mắc sốt xuất huyết khoảng 65,5% và ngăn ngừa biến chứng nặng lên đến 93,2%. Tùy theo loại vắc xin, đối tượng tiêm chủng được khuyến nghị khác nhau. Chẳng hạn, Dengvaxia chỉ được chỉ định cho người từ 9 đến 45 tuổi và đã từng nhiễm sốt xuất huyết, trong khi Qdenga được phê duyệt sử dụng cho cả người từng và chưa từng mắc bệnh, ở độ tuổi từ 4 đến 60 tại một số quốc gia.

Nếu bạn có các triệu chứng như sốt cao, buồn nôn, xuất huyết, đỏ mặt, chán ăn hoặc nôn ra máu, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời. Trong giai đoạn sốt giảm, nếu bạn cảm thấy mệt mỏi nhiều, chán ăn hoặc có biểu hiện lừ đừ, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sốc Dengue – tình trạng nguy hiểm cần cấp cứu gấp.

Đặc biệt, với những người đã từng mắc sốt xuất huyết một hoặc hai lần, nguy cơ mắc bệnh nặng ở lần tái nhiễm thứ ba càng cao. Khi cơ thể đã có kháng thể chống lại tuýp virus cũ, lần nhiễm mới với tuýp virus khác có thể gây phản ứng miễn dịch mạnh hơn, làm gia tăng nguy cơ sốc Dengue, xuất huyết nội, giảm tiểu cầu, suy gan thận, thậm chí tử vong. Vì vậy, phòng bệnh ngay từ đầu là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp vắc xin Qdenga chính hãng, chất lượng cao, với giá tham khảo khoảng 1.390.000 đồng/mũi (giá có thể thay đổi theo thời điểm). Tiêm đủ 2 mũi cách nhau 3 tháng sẽ giúp cơ thể tăng khả năng miễn dịch và giảm đáng kể nguy cơ biến chứng nếu chẳng may tái nhiễm. Để được tư vấn chi tiết và đặt lịch tiêm sớm, vui lòng liên hệ Hotline Trung tâm Tiêm chủng Long Châu: 1800 6928.

Tóm lại, sốt xuất huyết lần 3 không chỉ là sự tái nhiễm đơn thuần mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng như sốc Dengue, xuất huyết nội hoặc suy đa cơ quan, đặc biệt khi nhiễm tuýp virus khác với lần trước. Việc theo dõi sát sao, phát hiện sớm và điều trị kịp thời có ý nghĩa sống còn trong những trường hợp này. Vì thế, dù đã từng mắc bệnh trước đó, mỗi người vẫn cần nâng cao cảnh giác và chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân trước nguy cơ sốt xuất huyết tái phát.

Xem thêm:

• Sốt xuất huyết không phát ban có đáng lo ngại?

• Sốt xuất huyết ngày thứ 6 cần lưu ý điều gì?