Sốt xuất huyết có được đánh gió không?

Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue có trong muỗi vằn là chủ yếu. Việc chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, bởi những phương pháp dân gian như đánh gió có thể tiềm ẩn nguy cơ làm bệnh nặng thêm.

Dấu hiệu của bệnh nhân sốt xuất huyết?

Sốt xuất huyết là một loại bệnh lý do bốn chủng virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết đốt của muỗi vằn. Bệnh có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc, xuất huyết nội tạng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Một vài triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Sốt cao đột ngột, khó kiểm soát, khoảng từ 39 đến 40°C.
• Đau đầu nhiều, đặc biệt ở vùng trán và sau nhãn cầu.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa, hay thậm chí bị đau khớp, đau cơ.
• Xuất hiện tình trạng trên da bao gồm phát ban, nổi mẩn đỏ, hoặc xuất huyết dưới da.
• Chảy máu cam, chảy máu chân răng, tiểu ra máu trong trường hợp nặng.

Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam vào năm 2023, Việt Nam ghi nhận hơn 120.000 ca mắc sốt xuất huyết với tỷ lệ tử vong khoảng 0,09%. Đáng chú ý, các biến chứng nặng như sốc Dengue, xuất huyết tiêu hóa, tổn thương gan thận…, thường liên quan đến việc chăm sóc không đúng cách trong giai đoạn đầu của bệnh.

Sốt xuất huyết có được đánh gió không?

Nhiều người dân có thói quen đánh gió khi sốt cao với hy vọng giúp cơ thể giải nhiệt. Tuy nhiên đối với sốt xuất huyết thì việc đánh gió là không được khuyến khích vì những lý do sau:

Gây tổn thương mạch máu và làm nặng thêm tình trạng xuất huyết

Ở bệnh nhân sốt xuất huyết, thành mạch máu trở nên mỏng, dễ vỡ do tác động của virus Dengue. Đánh gió bằng các vật dụng cứng hoặc dùng lực mạnh có thể gây nên tình trạng:

• Vỡ mao mạch dưới da, hình thành các mảng xuất huyết lớn.
• Tăng nguy cơ bầm tím, tụ máu, gây nhầm lẫn với biểu hiện xuất huyết nội nguy hiểm.
• Làm trầm trọng thêm tình trạng chảy máu vốn đã có.

Bộ Y tế Việt Nam khuyến cáo tuyệt đối không cạo gió, đánh gió, hay xoa bóp mạnh khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết nhằm hạn chế tối đa nguy cơ xuất huyết nghiêm trọng.

Tăng nguy cơ nhiễm trùng và làm chậm hồi phục

Các thao tác đánh gió không đảm bảo vệ sinh cùng với việc làm trầy xước bề mặt da sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng mô mềm, thậm chí nhiễm trùng huyết. Điều này làm chậm quá trình hồi phục và tăng tỷ lệ biến chứng cho bệnh nhân.

Khó theo dõi triệu chứng, gây khó khăn trong chẩn đoán

Các vết bầm tím do đánh gió có thể bị nhầm lẫn với các dấu hiệu xuất huyết tự nhiên của bệnh. Điều này gây khó khăn cho bác sĩ trong việc đánh giá mức độ nặng của bệnh, dẫn tới chẩn đoán sai lệch và chậm trễ trong điều trị. Vì vậy khi mắc sốt xuất huyết người bệnh tuyệt đối không được đánh gió dưới bất kỳ hình thức nào. Thay vào đó, cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ chăm sóc được khuyến nghị bởi cơ sở y tế.

Các biện pháp chăm sóc an toàn cho bệnh nhân sốt xuất huyết

Thay vì sử dụng các phương pháp dân gian không an toàn, bệnh nhân sốt xuất huyết nên được chăm sóc đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ, chuyên gia. Dưới đây là một vài cách mà bạn có thể tham khảo:

Theo dõi thân nhiệt và sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách

• Dùng nhiệt kế để kiểm tra thân nhiệt đều đặn mỗi 4 giờ.
• Khi sốt cao  trên 39°C có thể hạ sốt bằng paracetamol, liều lượng theo chỉ định của bác sĩ khoảng từ 10 đến 15 mg/kg/lần, cách nhau ít nhất 4 đến 6 giờ.
• Tuyệt đối không sử dụng aspirin hoặc ibuprofen do nguy cơ gây xuất huyết tiêu hóa.

Bù nước và điện giải đầy đủ

• Khuyến khích bệnh nhân uống nước lọc, oresol, nước trái cây tươi như nước cam, nước chanh…
• Ăn thức ăn dễ tiêu như cháo loãng, súp, không nên ép ăn khi bệnh nhân không muốn.

Nghỉ ngơi hợp lý và theo dõi dấu hiệu cảnh báo

• Người bệnh cần được nghỉ ngơi, hạn chế vận động.
• Theo dõi sát các dấu hiệu cảnh báo như: Chảy máu bất thường, nôn mửa liên tục, đau bụng dữ dội, mệt mỏi, li bì, khó thở.
• Đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới việc tuân thủ chế độ chăm sóc đúng và theo dõi sát diễn tiến bệnh có thể giảm tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết xuống dưới 1%.

Phòng ngừa sốt xuất huyết hiệu quả

Trong bối cảnh dịch sốt xuất huyết có xu hướng gia tăng theo mùa, việc chủ động phòng bệnh đóng vai trò then chốt. Một số biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả gồm:

• Tiêm vắc xin phòng sốt xuất huyết là giải pháp hiệu quả, chủ động và an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe cho cả trẻ em và người lớn.
• Phòng tránh muỗi đốt: Ngủ màn, sử dụng kem chống muỗi, mặc quần áo dài tay.
• Vệ sinh môi trường sống: Dọn dẹp các vật chứa nước như chậu cây, lu nước, thả cá vào bể chứa nước để tiêu diệt lăng quăng hay thu gom rác thải đúng cách, không để nước tù đọng.
• Nâng cao thể trạng: Ăn uống đủ chất, vận động nhẹ nhàng để tăng cường miễn dịch.

Vắc xin phòng sốt xuất huyết Qdenga do Tập đoàn dược phẩm và vắc xin Takeda (Nhật Bản) nghiên cứu và phát triển, được sản xuất tại Đức theo tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt. Đây là loại vắc xin tiên tiến có khả năng phòng ngừa hiệu quả cả 4 tuýp virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết. Hãy chủ động tiêm vắc xin để bảo vệ bản thân và những người thân yêu khỏi nguy cơ biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu với đội ngũ bác sĩ, dược sĩ và nhân viên y tế chuyên môn cao, được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm trong việc tư vấn tiêm chủng, mỗi khách hàng trước khi tiêm đều được khám sàng lọc kỹ lưỡng, tư vấn theo độ tuổi, tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh lý, nhằm đảm bảo an toàn tối đa.

Tóm lại, câu trả lời cho thắc mắc sốt xuất huyết có được đánh gió không là hoàn toàn không nên. Việc đánh gió không chỉ không hỗ trợ điều trị mà còn gây tổn thương da, tăng nguy cơ xuất huyết và nhiễm trùng, làm bệnh nặng thêm. Bệnh nhân sốt xuất huyết cần được chăm sóc đúng cách, tuân thủ hướng dẫn y tế, theo dõi sát diễn tiến bệnh và phòng tránh biến chứng nguy hiểm.