Phẫu thuật nhồi máu cơ tim và những lưu ý trong điều trị

Trong quá trình điều trị nhồi máu cơ tim, tùy theo mức độ tổn thương cơ tim, tình trạng sức khỏe tổng quát và yếu tố nguy cơ đi kèm, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp can thiệp phù hợp. Trong số đó, phẫu thuật nhồi máu cơ tim là một giải pháp thường được áp dụng nhằm tái lập dòng máu nuôi tim và bảo vệ chức năng tim mạch cho người bệnh. Vậy khi nào cần phẫu thuật nhồi máu cơ tim và người bệnh cần lưu ý những gì trong quá trình điều trị? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Nhồi máu cơ tim cấp nguy hiểm như thế nào?

Nhồi máu cơ tim cấp là tình trạng xảy ra khi cơ tim bị thiếu máu nuôi dưỡng và hoại tử do tắc nghẽn đột ngột trong lòng động mạch vành bởi cục huyết khối. Nguyên nhân chính thường xuất phát từ mảng xơ vữa trong động mạch vành bị nứt hoặc vỡ, khiến tiểu cầu và hồng cầu kết tụ lại và hình thành cục máu đông. Khi lòng mạch bị bít tắc đột ngột, dòng máu đến cơ tim bị ngừng trệ, dẫn đến hoại tử cơ tim. Nếu không được xử trí kịp thời, tình trạng này có thể gây tử vong đột ngột.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mảng xơ vữa vỡ và gây nhồi máu cơ tim bao gồm: Hút thuốc lá, làm việc gắng sức, căng thẳng tâm lý, tình trạng viêm nhiễm, hoặc chấn thương sau phẫu thuật…

Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao thường là người lớn tuổi, phụ nữ sau mãn kinh, bệnh nhân tiểu đường, người tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, người hút thuốc lâu năm hay người mắc viêm khớp dạng thấp…

Nhồi máu cơ tim cấp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Rối loạn nhịp tim gây đột tử.
• Sốc tim.
• Suy tim.
• Viêm màng ngoài tim.
• Thủng thành tim hoặc vách liên thất, gây vỡ tim.
• Ngừng tim và tử vong nếu người bệnh không được cấp cứu kịp thời.

Triệu chứng nhồi máu cơ tim cấp

Ở nhiều trường hợp, các dấu hiệu cảnh báo có thể xuất hiện trước vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí vài tuần. Tuy nhiên, cũng có những bệnh nhân lại khởi phát triệu chứng một cách đột ngột. Một số biểu hiện thường gặp gồm:

• Cơn đau thắt ngực: Người bệnh thường cảm thấy đau tức, đè nặng hoặc xoắn vặn trong lồng ngực. Cơn đau có thể xảy ra ngay cả khi nghỉ ngơi, không gắng sức.
• Triệu chứng đi kèm: Ngoài đau ngực, bệnh nhân có thể gặp các biểu hiện khác như mệt lả, tim đập nhanh hoặc hồi hộp, toát mồ hôi lạnh, khó thở, đôi khi ngất xỉu hoặc tụt huyết áp.

Phương pháp chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp

Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử bệnh, đồng thời theo dõi các chỉ số như huyết áp, nhịp tim và thân nhiệt của người bệnh. Để xác định chẩn đoán, có thể áp dụng một số kỹ thuật sau:

• Điện tâm đồ (ECG): Gắn các điện cực tại vùng ngực, tay và chân để ghi nhận hoạt động điện của tim, từ đó phát hiện các rối loạn đặc trưng.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ men tim (troponin) - chất chỉ điểm sinh học phản ánh tổn thương cơ tim do nhồi máu.
• Chụp X-quang ngực: Giúp phát hiện những bất thường về cấu trúc tim, phổi, đồng thời loại trừ các nguyên nhân khác gây đau ngực.
• Siêu âm tim: Được sử dụng để đánh giá khả năng co bóp của cơ tim cũng như xác định sự hiện diện của tổn thương.
• Chụp mạch vành: Cho hình ảnh rõ nét về hệ động mạch vành, giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng tắc nghẽn và mức độ tổn thương tim.

Phẫu thuật nhồi máu cơ tim trong điều trị 

Ở những bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp, bác sĩ có thể cân nhắc một số phương pháp can thiệp phẫu thuật và thủ thuật mạch vành như sau:

Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành

Trong kỹ thuật này, bác sĩ sử dụng một đoạn mạch máu được lấy từ bộ phận khác của cơ thể để tạo cầu nối vượt qua chỗ động mạch bị tắc. Nhờ đó, dòng máu có thể đi theo “đường vòng” mới để nuôi dưỡng cơ tim. Phương pháp này thường áp dụng cho những trường hợp hẹp động mạch vành nặng, lan rộng và không phù hợp với việc đặt stent.

Đặt stent động mạch vành

Đây là thủ thuật can thiệp phổ biến nhằm khơi thông động mạch vành bị hẹp. Bác sĩ đưa một ống thông mềm, mảnh từ động mạch quay đến động mạch vành, đồng thời bơm thuốc cản quang để hiện rõ hình ảnh mạch vành trên phim chụp. Sau đó, stent được đưa đến vị trí tắc nghẽn và mở rộng tại chỗ, giúp lòng mạch thông thoáng, khôi phục lưu lượng máu bình thường.

Những lưu ý trong quá trình chăm sóc, điều trị

Trong suốt quá trình điều trị nhồi máu cơ tim, người bệnh nên chú ý một số điểm quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa biến chứng:

• Tuân thủ chỉ định của bác sĩ: Uống thuốc đúng liều, đúng giờ theo hướng dẫn, đặc biệt là các thuốc kháng kết tập tiểu cầu và thuốc chống đông để phòng ngừa sự hình thành huyết khối.
• Điều chỉnh lối sống: Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng cường vận động thể chất vừa sức và loại bỏ những thói quen có hại như hút thuốc lá, sử dụng rượu bia.
• Nghỉ ngơi hợp lý: Bảo đảm thời gian thư giãn và ngủ đầy đủ để cơ thể hồi phục; tránh căng thẳng tinh thần cũng như lao động quá sức trong giai đoạn đầu sau điều trị.
• Chăm sóc vị trí can thiệp: Nếu đã thực hiện thủ thuật can thiệp mạch vành qua da (PCI), cần giữ gìn sạch sẽ, theo dõi kỹ vùng đặt ống thông để phòng ngừa nhiễm trùng hoặc tụ máu.
• Theo dõi sức khỏe định kỳ: Kiểm tra thường xuyên các chỉ số huyết áp, mỡ máu và đường huyết để kiểm soát tốt yếu tố nguy cơ. Đồng thời, tái khám đúng hẹn theo lịch của bác sĩ để bảo đảm hiệu quả điều trị lâu dài.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các khuyến cáo trên sẽ giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng, đồng thời giảm thiểu khả năng tái phát cơn nhồi máu cơ tim.

Phẫu thuật nhồi máu cơ tim là một phương pháp điều trị quan trọng, giúp khôi phục lưu lượng máu đến tim và giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối ưu, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ, kết hợp điều chỉnh lối sống và tái khám định kỳ. Việc nhận thức đúng về bệnh, phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời giảm thiểu nguy cơ tái phát và tử vong do nhồi máu cơ tim.