Nguyên nhân nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi ngày càng gia tăng

Nhồi máu cơ tim vốn được biết đến như căn bệnh của người lớn tuổi, nhưng những năm gần đây, tỷ lệ mắc bệnh ở người trẻ lại tăng lên nhanh chóng và trở thành một hồi chuông cảnh báo cho toàn xã hội. Không ít trường hợp chỉ mới ở độ tuổi 20 - 30 đã phải nhập viện vì cơn đau tim cấp, thậm chí nguy kịch tính mạng.

Tỉ lệ nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi ngày càng gia tăng

Trong những năm gần đây, nhiều bệnh viện lớn ghi nhận một thực trạng đáng báo động nhồi máu cơ tim đang có xu hướng trẻ hóa mạnh mẽ. Nếu trước đây bệnh lý này thường gặp chủ yếu ở nhóm người trên 50 tuổi, thì hiện nay số ca mắc ở độ tuổi 45 trở xuống đang tăng nhanh. Thậm chí, một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nhồi máu cơ tim ở người trẻ dao động từ 2 - 10%, tùy theo từng nhóm khảo sát và đặc điểm dân số.

Sự thay đổi này phản ánh một xu hướng nguy hiểm của xã hội hiện đại càng ngày càng nhiều người trẻ phải đối mặt với căn bệnh vốn được xem là của người lớn tuổi. Đáng lo ngại hơn, nhiều trường hợp ghi nhận bệnh nhân dưới 35 tuổi bị nhồi máu cơ tim cấp, thậm chí bệnh viện từng tiếp nhận ca bệnh chỉ mới 26 tuổi nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Những con số này không chỉ gây sốc mà còn là lời cảnh báo mạnh mẽ về mức độ trẻ hóa của bệnh.

Xu hướng trẻ hóa của nhồi máu cơ tim mang đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Người trẻ thường có hoạt động mạnh, áp lực công việc lớn, nhưng lại ít quan tâm đến sức khỏe tim mạch. Bên cạnh đó, nhiều yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, stress kéo dài, thức khuya, lạm dụng rượu bia, ăn uống nhiều chất béo, ít vận động hay rối loạn mỡ máu… ngày càng phổ biến ở giới trẻ, vô tình trở thành “mồi lửa” kích hoạt bệnh sớm hơn.

Nguyên nhân nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi ngày càng gia tăng

Nhồi máu cơ tim vốn được xem là bệnh lý của người lớn tuổi, tuy nhiên những năm gần đây, tỷ lệ mắc bệnh ở người trẻ lại tăng nhanh và trở thành vấn đề đáng lo ngại. Sự trẻ hóa của bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động mạnh đến chất lượng cuộc sống, khả năng lao động và tinh thần của người bệnh. Để hiểu rõ vì sao nhồi máu cơ tim ngày càng phổ biến ở nhóm tuổi dưới 45, chúng ta cần nhìn vào các nguyên nhân trực tiếp gây tắc nghẽn mạch vành dẫn đến thiếu máu cơ tim cục bộ.

Bệnh mạch vành

Bệnh mạch vành là yếu tố nguy cơ phổ biến nhất gây nhồi máu cơ tim, kể cả ở người trẻ. Khi các mảng xơ vữa tích tụ trong lòng mạch, chúng khiến động mạch vành bị hẹp lại, làm giảm lượng máu và oxy nuôi cơ tim. Người bệnh thường xuất hiện cơn đau thắt ngực kéo dài khoảng 3 - 5 phút. Nếu cơn đau kéo dài trên 15 phút, đây là dấu hiệu rất đáng cảnh báo cho thấy dòng máu bị tắc nghẽn nghiêm trọng và nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp rất cao. Bệnh mạch vành không được điều trị sớm có thể gây đột quỵ tim, suy tim và nhiều biến chứng nặng nề khác.

Xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch xảy ra khi cholesterol, canxi và các tế bào viêm tích tụ trong thành mạch, hình thành mảng xơ vữa cứng và dễ nứt vỡ. Khi mảng xơ vữa vỡ ra, cơ thể sẽ hình thành cục máu đông tại vị trí tổn thương, gây tắc nghẽn hoàn toàn dòng chảy. Đây là cơ chế điển hình gây nhồi máu cơ tim cấp ở cả người trẻ và người lớn tuổi. Không chỉ gây hẹp động mạch vành, xơ vữa động mạch còn có thể gây tắc mạch não, dẫn đến đột quỵ, một biến chứng nguy hiểm thường song hành với bệnh tim mạch.

Viêm cơ tim

Viêm cơ tim là tình trạng viêm nhiễm các tế bào cơ tim, có thể xảy ra khu trú hoặc lan tỏa. Nguyên nhân thường do virus, vi khuẩn hoặc nấm. Khi cơ tim bị viêm, khả năng co bóp và dẫn truyền điện bị rối loạn, dẫn đến nhịp tim không ổn định, đau tức ngực và thậm chí ngưng tim đột ngột. Ở người trẻ, viêm cơ tim là một trong những nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim kín đáo, thường bị bỏ qua vì triệu chứng giống cảm cúm hoặc mệt mỏi thông thường.

Co thắt mạch vành

Co thắt mạch vành là sự co bóp dữ dội của lớp cơ trong thành động mạch khiến lưu lượng máu bị tắc nghẽn tạm thời. Người bệnh thường cảm giác đau thắt ngực đột ngột, đôi khi không liên quan đến gắng sức. Nếu cơn co thắt kéo dài hoặc xảy ra nhiều lần, nguy cơ nhồi máu cơ tim tăng cao. Tình trạng này thường gặp ở người hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài hoặc lạm dụng chất kích thích.

Chấn thương gây rách hoặc bóc tách mạch vành

Những chấn thương mạnh vào vùng ngực, tai nạn giao thông hoặc bóc tách tự phát mạch vành có thể làm rách thành mạch. Khi mạch vành bị rách, máu không thể lưu thông đến cơ tim, dẫn đến rối loạn nhịp nguy hiểm, sốc tim và nhồi máu cơ tim cấp. Tình trạng này có thể xảy ra ngay cả ở người trẻ khỏe mạnh, không có yếu tố nguy cơ trước đó.

Tóm lại, nhồi máu cơ tim ở người trẻ không chỉ bắt nguồn từ các bệnh lý nền mà còn chịu ảnh hưởng của lối sống hiện đại như stress, hút thuốc, rượu bia, ăn uống nhiều chất béo hay thức khuya kéo dài.

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến nhồi máu cơ tim ở người trẻ

Bên cạnh các nguyên nhân liên quan đến di truyền hoặc bệnh lý tự miễn, nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi còn bị chi phối bởi rất nhiều yếu tố nguy cơ đến từ lối sống và môi trường sống hiện đại. Những yếu tố này không chỉ làm tổn thương hệ tim mạch âm thầm trong nhiều năm mà còn đẩy nhanh tốc độ hình thành các mảng xơ vữa, gây tắc nghẽn động mạch và dẫn đến thiếu máu cơ tim cấp. Dưới đây là những yếu tố nguy cơ phổ biến nhất cần đặc biệt lưu ý:

Hút thuốc lá

Hút thuốc lá lâu dài là một trong những nguyên nhân chính gây xơ vữa động mạch ở người trẻ. Hóa chất độc hại trong khói thuốc làm tổn thương lớp nội mạc động mạch, tạo điều kiện cho cholesterol bám vào thành mạch và hình thành mảng xơ vữa. Khi mảng xơ vữa dày lên hoặc bị nứt vỡ, cục máu đông xuất hiện và gây tắc nghẽn mạch vành, dẫn đến nhồi máu cơ tim đột ngột. Ngoài việc gây hại phổi, hút thuốc còn làm tăng nhịp tim, co thắt mạch và làm giảm lượng oxy đến cơ tim, khiến người trẻ đối mặt nguy cơ cao hơn gấp nhiều lần so với người không hút.

Sử dụng ma túy và các chất kích thích

Ma túy, đặc biệt là nhóm kích thích như cocaine và amphetamine, có khả năng gây co thắt mạnh động mạch vành, khiến dòng máu bị cản trở đột ngột. Chỉ cần một lần sử dụng cũng có thể khiến tim rơi vào tình trạng thiếu máu cấp, gây đau thắt ngực dữ dội và nhồi máu cơ tim. Đây là nguyên nhân hàng đầu của những ca nhồi máu cơ tim ở người trẻ không có bệnh nền.

Mức cholesterol trong máu cao

Khi cholesterol tăng cao, các mảng lipid sẽ tích tụ và bám vào thành động mạch, tạo nên các mảng xơ vữa cứng và dày. Theo thời gian, mảng xơ vữa có thể nứt vỡ và hình thành cục máu đông gây tắc mạch vành. Đây là con đường dẫn đến nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Người trẻ thường ít kiểm tra sức khỏe định kỳ nên tình trạng tăng cholesterol máu dễ bị bỏ sót, khiến nguy cơ bệnh tim diễn tiến nặng hơn.

Chế độ ăn uống không lành mạnh kéo dài

Thói quen ăn nhiều đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thực phẩm giàu đường, uống nhiều rượu bia hay sử dụng chất kích thích khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng thừa cân – béo phì. Khi lượng chất béo dư thừa tích tụ, cơ thể tăng mức độ viêm mạn tính, giảm khả năng kiểm soát đường huyết, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và tổn thương mạch vành. Đây là yếu tố quan trọng góp phần đẩy nhanh trẻ hóa bệnh tim mạch.

Bệnh tiểu đường

Đường huyết tăng cao kéo dài gây tổn thương thành mạch máu và hệ thần kinh, khiến lưu thông máu đến tim bị cản trở. Người bị tiểu đường lâu năm có nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim cao gấp 2 - 4 lần so với người bình thường. Đáng nói là nhiều người trẻ bị tiền tiểu đường nhưng không biết, dẫn đến nguy cơ biến chứng tim mạch âm thầm tăng cao.

Tăng huyết áp

Huyết áp cao làm tăng áp lực liên tục lên thành mạch, khiến mạch máu bị xơ cứng và dễ tổn thương. Khi mảng xơ vữa bong ra, cục máu đông hình thành và có thể gây tắc nghẽn mạch vành, dẫn đến cơn đau tim nguy hiểm. Người trẻ thường chủ quan, nghĩ rằng tăng huyết áp chỉ gặp ở người lớn tuổi nên không kiểm tra định kỳ.

Ít vận động, lười tập thể thao

Không hoạt động thể chất làm giảm khả năng lưu thông máu, tăng nguy cơ béo phì và rối loạn mỡ máu. Những người ít vận động có nguy cơ mắc nhồi máu cơ tim cao hơn rõ rệt so với nhóm duy trì thói quen luyện tập đều đặn.

Căng thẳng, áp lực kéo dài

Stress, thiếu ngủ, áp lực công việc hoặc các cú sốc tâm lý có thể kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, khiến nhịp tim tăng, mạch vành co thắt và huyết áp tăng cao. Đây là yếu tố góp phần gây nhồi máu cơ tim ở nhiều người trẻ không có bệnh nền rõ ràng.

Tóm lại, nhồi máu cơ tim ở người trẻ không chỉ xuất phát từ bệnh lý nền mà còn là sự cộng hưởng của nhiều yếu tố nguy cơ có thể thay đổi. Nhận biết sớm và điều chỉnh lối sống là chìa khóa giúp giảm nguy cơ và bảo vệ sức khỏe tim mạch từ khi còn trẻ.

Nhồi máu cơ tim ở người trẻ không còn là hiện tượng hiếm gặp mà đang trở thành xu hướng đáng báo động. Những nguyên nhân như hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp hay lối sống ít vận động đang âm thầm hủy hoại hệ tim mạch của giới trẻ mỗi ngày. Việc nhận diện sớm các yếu tố nguy cơ gây nên nguyên nhân nhồi máu cơ tim ở người trẻ sẽ giúp mỗi người chủ động thay đổi thói quen sống, kiểm soát sức khỏe tim mạch và ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Một trái tim khỏe mạnh là nền tảng cho cuộc sống chất lượng, vì thế hãy bắt đầu bảo vệ nó ngay từ hôm nay.