Nước tiểu sẫm màu nguyên nhân do đâu? Làm sao để khắc phục?

Nước tiểu thường có màu vàng nhạt đến vàng hổ phách, tùy thuộc vào lượng nước mà cơ thể hấp thụ và chức năng của hệ tiết niệu. Màu sắc nước tiểu chịu ảnh hưởng nhiều từ chế độ ăn uống và thường không phải là dấu hiệu đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu tình trạng nước tiểu sẫm màu kéo dài kèm theo các biểu hiện khác lạ, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Nước tiểu sẫm màu nguyên nhân do đâu?

Nước tiểu là sản phẩm bài tiết do hệ tiết niệu (chủ yếu là thận) tạo ra bằng cách lọc chất lỏng từ máu, loại bỏ các chất dư thừa và độc hại mà cơ thể hấp thụ qua ăn uống. Sau khi hình thành, nước tiểu sẽ được dẫn xuống bàng quang, nơi lưu giữ tạm thời trước khi được đào thải ra ngoài khi đi tiểu. Màu sắc nước tiểu phản ánh phần nào tình trạng sức khỏe bên trong, đặc biệt là những gì bạn đã tiêu thụ. Nếu sự thay đổi về màu chỉ diễn ra thoáng qua rồi trở lại bình thường, đó có thể là phản ứng tạm thời với thực phẩm hoặc đồ uống. Tuy nhiên, nếu nước tiểu có màu sẫm kéo dài có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng sau:

Cơ thể không đủ nước

Khi lượng nước hấp thu thấp, nước tiểu thường có màu đậm hơn do hàm lượng chất thải không được pha loãng. Việc không uống đủ từ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày hoặc gặp tình trạng mất nước (do sốt cao, tiêu chảy, đổ mồ hôi nhiều,...) đều có thể gây ra tình trạng này. Ngoài nước tiểu sẫm màu, thiếu nước còn đi kèm với các triệu chứng như khô môi, táo bón, hoa mắt, mệt mỏi, chóng mặt, giảm tiết nước bọt, khó nuốt thức ăn khô,... Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị tụt huyết áp, da kém đàn hồi, nhịp tim yếu, mắt trũng sâu hoặc rối loạn ý thức.

Ảnh hưởng từ thực phẩm và thuốc

Một số loại thực phẩm chứa sắc tố mạnh như củ dền, mâm xôi hoặc đại hoàng có thể khiến nước tiểu chuyển sang màu sậm hoặc giống màu trà. Ngoài ra, nhiều loại thuốc cũng có thể thay đổi màu nước tiểu.

Nhiễm trùng hệ tiết niệu

Vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo, bàng quang hoặc các cơ quan khác trong hệ tiết niệu có thể dẫn đến nhiễm trùng. Phụ nữ thường dễ mắc hơn do cấu trúc niệu đạo ngắn. Khi nhiễm trùng, nước tiểu đậm màu và có thể kèm theo các biểu hiện như tiểu buốt, đau khi tiểu tiện, sốt nhẹ hoặc sốt cao nếu viêm lan đến thận, đau bụng dưới hoặc vùng thắt lưng, cảm giác mót tiểu liên tục nhưng lượng nước tiểu ít.

Tan máu trong các bệnh lý liên quan đến gan

Tình trạng phá hủy hồng cầu có thể gây tăng bilirubin khiến nước tiểu đổi sang màu sẫm. Đây là một nguyên nhân ít gặp hơn nhưng đáng chú ý, thường thấy trong các bệnh lý gan mật gây vàng da như viêm gan, tắc mật, xơ gan.

Viêm gan gây hội chứng hoàng đản

Khi gan bị viêm và không thực hiện được chức năng chuyển hóa bilirubin, chất này sẽ đi vào máu và bài tiết qua thận, khiến nước tiểu màu vàng đậm. Các loại viêm gan virus (như viêm gan A, B, C) đều có thể gây ra hiện tượng này. Triệu chứng thường khởi phát sau vài tuần hoặc vài tháng sau khi phơi nhiễm với virus, với các dấu hiệu như sốt nhẹ, chán ăn, buồn nôn, mỏi cơ, ngứa da, vàng da, nước tiểu màu sẫm,...

Nước tiểu có màu sẫm có sao không?

Nước tiểu có màu sẫm không nguy hiểm nếu do nguyên nhân là uống ít nước, nước tiểu cô đặc hoặc do sử dụng thực phẩm và thuốc. 

Một số trường hợp nước tiểu có màu sẫm nguy hiểm nếu kèm theo các triệu chứng:

• Vàng da, vàng mắt;
• Tiểu buốt, ra máu, đau bụng;
• Mệt mỏi, tiểu màu đậm kéo dài;
• Sốt cao, ớn lạnh.

Làm sao để khắc phục tình trạng nước tiểu sậm màu?

Để khắc phục tình trạng nước tiểu màu sẫm phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra. Nếu do thiếu nước hoặc ảnh hưởng từ thực phẩm, việc điều chỉnh khá đơn giản. Bạn chỉ cần thay đổi thói quen sinh hoạt, tăng cường uống nước lọc và các loại trà thảo dược mỗi ngày. Trung bình, một người khỏe mạnh nên uống từ 1,5 - 2 lít nước hàng ngày để tránh nước tiểu có màu bất thường. Đối với những người lao động nặng, ra nhiều mồ hôi cần bổ sung lượng nước nhiều hơn, đặc biệt là nước chứa khoáng chất và ion.

Trong trường hợp mất nước nghiêm trọng, việc điều trị y tế để bù nước nhanh chóng là rất cần thiết. Nếu nguyên nhân là do thực phẩm hoặc thuốc đang sử dụng, bạn nên ngưng dùng và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn, thay thế thuốc nếu cần thiết.

Ngược lại, khi nước tiểu có màu sẫm do các bệnh lý, việc điều trị sẽ phức tạp hơn và cần sự can thiệp y tế. Việc thăm khám và chẩn đoán chính xác sẽ giúp xác định nguyên nhân và hướng điều trị phù hợp. Đặc biệt, với các trường hợp nhiễm trùng đường tiết niệu, không nên tự ý dùng thuốc vì có thể làm vi khuẩn kháng thuốc và gây ra các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Nếu nước tiểu sẫm màu kéo dài, đặc biệt kèm theo các triệu chứng bất thường như sốt, vàng da, đau bụng hay mệt mỏi, bạn nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và xét nghiệm cần thiết. Việc phát hiện sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả hơn và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

Tiêm vắc xin là biện pháp chủ động và hiệu quả giúp ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín, hiện đại và thuận tiện dành cho mọi đối tượng từ trẻ em đến người lớn. Với hệ thống trang thiết bị đạt chuẩn, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng quy trình tiêm chủng an toàn, nhanh chóng, Long Châu còn hỗ trợ theo dõi phản ứng sau tiêm và nhắc lịch tiêm định kỳ. Để được tư vấn và đặt lịch tiêm nhanh chóng, vui lòng liên hệ hotline miễn phí 1800 6928.