Nhận biết hình ảnh ung thư vòm họng​

Ung thư vòm họng là một dạng ung thư ác tính khởi phát từ các tế bào của vùng vòm họng (hay còn gọi là vòm hầu). Đây là khu vực nằm ở vị trí cao nhất trong hầu họng, có vai trò quan trọng trong hệ hô hấp và tiêu hóa. Vị trí thường gặp nhất của ung thư vòm họng là hố Rosenmuller (ngách hầu), khu vực đặc biệt dễ bị tổn thương bởi các tác nhân gây bệnh.

Ung thư vòm họng là gì?

Ban đầu, khối u có thể khu trú trong vòm họng mà không gây triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các tế bào ung thư có thể xâm lấn sang các cơ quan lân cận, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Khối u có thể lan:

• Phía trước: Xâm nhập vào hốc mũi, gây nghẹt mũi, chảy máu cam.

• Phía dưới: Ảnh hưởng đến vùng khẩu hầu, hạ hầu, gây khó nuốt, thay đổi giọng nói.

• Phía trên: Xâm lấn nền sọ, có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh sọ não, gây đau đầu kéo dài, tê bì mặt hoặc suy giảm thị lực.

• Phía sau: Lan vào các cấu trúc cơ, xương trước cột sống, làm hạn chế cử động cổ và gây đau nhức vùng gáy.

• Vào trong sọ não: Khi tế bào ung thư xâm nhập hệ thần kinh trung ương, bệnh nhân có thể gặp tình trạng mất ý thức, co giật hoặc suy giảm trí nhớ.

Nguyên nhân ung thư vòm họng

Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ung thư vòm họng vẫn chưa được xác định hoàn toàn. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

• Nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Đây là loại virus có liên quan mật thiết đến sự hình thành ung thư vòm họng.

• Giới tính và yếu tố di truyền: Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữ giới, và những người có tiền sử gia đình mắc ung thư vòm họng cũng có nguy cơ cao hơn.

• Thói quen ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn như cá muối, thịt hun khói, rau củ muối có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

• Môi trường sống: Việc tiếp xúc thường xuyên với khói nhang, bụi mịn, hóa chất độc hại có thể làm tổn thương niêm mạc vòm họng, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.

Ung thư vòm họng là bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể được phát hiện sớm thông qua các triệu chứng ban đầu. Việc nâng cao nhận thức, kiểm tra sức khỏe định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là những yếu tố quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và tăng cơ hội điều trị hiệu quả.

Triệu chứng của ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng thường có diễn biến âm thầm, với các triệu chứng ban đầu không rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tai mũi họng thông thường. Chính vì vậy, nhiều trường hợp chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển sang giai đoạn muộn.

Triệu chứng tại chỗ

Ở giai đoạn đầu, khối u phát triển khu trú tại vùng vòm họng và có thể gây ra một số dấu hiệu như:

• Ngạt mũi, tắc mũi một bên: Cảm giác khó thở, nghẹt mũi kéo dài, có thể tăng dần theo thời gian.

• Chảy dịch mũi hoặc chảy máu mũi: Dịch mũi có thể lẫn máu hoặc có mùi hôi bất thường.

• Ù tai, giảm thính lực: Thường xảy ra ở một bên tai, có cảm giác đầy tai, nghe kém hoặc có tiếng ù kéo dài.

Triệu chứng khi khối u lan rộng

Khi khối u phát triển lớn hơn và xâm lấn các vùng lân cận, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Đau đầu dai dẳng: Đặc biệt là khi khối u lan lên nền sọ, gây chèn ép dây thần kinh và mạch máu.

• Triệu chứng thần kinh: Nếu khối u ảnh hưởng đến các dây thần kinh sọ, bệnh nhân có thể bị nhìn đôi (song thị), sụp mi mắt, tê bì vùng mặt hoặc yếu liệt cơ mặt.

• Rối loạn giọng nói, khó nuốt: Khi ung thư lan xuống vùng khẩu hầu (hầu miệng), bệnh nhân có thể cảm thấy khó nuốt, đau khi nuốt, vướng nghẹn hoặc giọng nói thay đổi bất thường.

• Nổi hạch cổ: Một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư vòm họng là nổi hạch cổ. Khoảng 80% bệnh nhân có triệu chứng này ngay từ khi phát hiện bệnh. Hạch thường xuất hiện ở một hoặc cả hai bên cổ, không đau, có thể di động lúc đầu nhưng về sau trở nên cứng và dính chặt vào mô xung quanh.

Do các triệu chứng của ung thư vòm họng dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với viêm mũi xoang, viêm tai giữa, bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý khi có triệu chứng kéo dài trên 3 tuần không thuyên giảm. Việc thăm khám sớm và tầm soát định kỳ sẽ giúp phát hiện bệnh kịp thời, nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân.

Nhận biết hình ảnh ung thư vòm họng​

Hình ảnh vòm họng bình thường

Để nhận biết sự khác biệt giữa vòm họng khỏe mạnh và vòm họng bị ung thư, trước tiên, chúng ta cần hiểu về cấu trúc giải phẫu của vòm họng bình thường. Một vòm họng khỏe mạnh bao gồm:

• Mặt trước: Cửa mũi sau.

• Mặt sau: Cân quanh họng, niêm mạc họng và các đốt sống cổ C1, C2.

• Hai mặt bên: Loa vòi nhĩ và tổ chức bạch huyết (amidan).

• Mặt dưới: Thông với họng miệng.

• Mặt trên: Gồm bờ dưới thân xương bướm, mảnh nền xương chẩm và amidan Luschka.

Ung thư vòm họng trải qua 4 giai đoạn chính, với những đặc điểm khác nhau về kích thước khối u, mức độ lan rộng và khả năng di căn.

Hình ảnh ung thư vòm họng qua từng giai đoạn

Giai đoạn I: Khối u khu trú tại vòm họng

Ở giai đoạn sớm, hình ảnh nội soi và chụp CT/MRI có thể cho thấy một khối u nhỏ, giới hạn trong vùng vòm họng.

Trong một số trường hợp, khối u có thể lan nhẹ vào hốc mũi hoặc họng miệng nhưng chưa xâm lấn vào khoang cạnh hầu.

Do kích thước còn nhỏ, bệnh thường khó phát hiện sớm nếu không có tầm soát chủ động.

Giai đoạn II: Khối u bắt đầu lan rộng

Khối u có xu hướng xâm lấn vào khoang cạnh hầu hoặc các tổ chức phần mềm lân cận, bao gồm:

• Cơ chân bướm trong, cơ chân bướm ngoài (các cơ liên quan đến vận động hàm).

• Cơ trước sống, ảnh hưởng đến vận động cổ.

• Hình ảnh chụp cắt lớp có thể cho thấy sự mở rộng của khối u và sự thay đổi trong cấu trúc mô mềm.

Giai đoạn III: Khối u xâm lấn xương

Ở giai đoạn này, ung thư không còn khu trú trong mô mềm mà đã lan đến các cấu trúc xương, bao gồm:

• Nền sọ phần xương nâng đỡ não bộ.

• Đốt sống cổ có thể gây đau cổ, cứng cổ.

• Các mảnh chân bướm, xoang cạnh mũi gây triệu chứng ngạt mũi, chảy máu cam.

• Ngoài ra, có thể xuất hiện hạch bạch huyết ở cổ, phản ánh sự lan rộng của tế bào ung thư.

Giai đoạn IVA: Ung thư xâm nhập vào hộp sọ và các vùng lân cận

Hình ảnh chụp CT/MRI cho thấy khối u đã phát triển lớn, ảnh hưởng đến nhiều cấu trúc quan trọng:

• Lan vào hộp sọ, ảnh hưởng đến não bộ, gây triệu chứng thần kinh (đau đầu dữ dội, rối loạn thị giác).

• Lan xuống vùng hạ họng, tác động đến giọng nói, gây khó nuốt, thay đổi giọng nói.

• Xâm lấn ổ mắt, có thể gây lồi mắt, mờ mắt, nhìn đôi.

• Xâm nhập tuyến nước bọt, gây sưng đau, giảm tiết nước bọt.

Giai đoạn IVB: Di căn xa

Ở giai đoạn cuối, ung thư không chỉ khu trú tại vùng vòm họng mà đã di căn đến các cơ quan khác trong cơ thể.

Các vị trí di căn phổ biến nhất:

• Gan – gây đau bụng, vàng da.

• Xương – gây đau nhức xương, dễ gãy xương.

• Phổi – gây ho kéo dài, khó thở.

Hình ảnh chụp PET/CT hoặc MRI toàn thân có thể phát hiện các ổ di căn ở xa

Hình ảnh ung thư vòm họng thay đổi rõ rệt qua từng giai đoạn, từ một khối u nhỏ khu trú cho đến khi lan rộng và di căn xa. Việc phát hiện sớm thông qua nội soi, chụp CT/MRI đóng vai trò quan trọng trong điều trị và cải thiện tiên lượng cho bệnh nhân. Nếu có dấu hiệu bất thường kéo dài như ngạt mũi, ù tai, nổi hạch cổ, người bệnh nên thăm khám sớm để tầm soát và phát hiện bệnh kịp thời.

Nhận biết hình ảnh ung thư vòm họng qua từng giai đoạn giúp bác sĩ và bệnh nhân có thể đánh giá chính xác mức độ tiến triển của bệnh, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Chẩn đoán sớm bằng các kỹ thuật hình ảnh hiện đại như nội soi, CT, MRI không chỉ giúp phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu mà còn cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân. Vì vậy, nếu có những triệu chứng nghi ngờ như ngạt mũi kéo dài, ù tai, nổi hạch cổ, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra và tầm soát ung thư vòm họng kịp thời.

Tiêm vắc xin HPV là một biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ ung thư vòm họng, đặc biệt là ung thư hầu họng liên quan đến virus HPV. Trong đó, HPV-16 là chủng virus có nguy cơ cao nhất. Không chỉ gây ung thư, HPV còn là nguyên nhân dẫn đến mụn cóc sinh dục và các tổn thương tiền ung thư. Chủ động tiêm phòng từ sớm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài mà còn giảm đáng kể nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm.

Hiện nay, hai loại vắc xin HPV phổ biến trên thị trường là Gardasil và Gardasil 9

• Vắc xin Gardasil: Khuyến cáo cho nữ giới từ 9 - 26 tuổi, giúp phòng ngừa 4 tuýp HPV gồm 6, 11 (gây mụn cóc sinh dục) và 16, 18 (gây ung thư).

• Vắc xin Gardasil 9: Cung cấp sự bảo vệ toàn diện hơn với 9 tuýp HPV, bao gồm 6, 11, 16, 18 cùng 5 chủng nguy cơ cao khác (31, 33, 45, 52, 58). Vắc-xin này phù hợp cho cả nam và nữ từ 9 - 45 tuổi, giúp nâng cao khả năng phòng ngừa bệnh.

Cả hai loại vắc xin đều mang lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa ung thư vòm họng liên quan đến HPV, đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết mang đến dịch vụ an toàn và chất lượng với vắc xin nhập khẩu chính hãng, bảo quản theo tiêu chuẩn quốc tế GSP. Đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm sẽ tư vấn tận tình, theo dõi sát sao trong suốt quá trình tiêm, giúp khách hàng hoàn toàn yên tâm. Không gian tiêm chủng sạch sẽ, hiện đại, cùng hệ thống đặt lịch nhanh chóng giúp tiết kiệm thời gian và mang đến trải nghiệm thoải mái nhất cho khách hàng.