Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa cảm cúm rubella

Dù không phải là một bệnh lý mới, cảm cúm Rubella vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đáng lo ngại, đặc biệt khi các biểu hiện ban đầu thường khá nhẹ và dễ bị bỏ qua. Việc thiếu chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo sớm có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ, do đó cần có sự nhận thức đúng đắn và theo dõi y tế kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh cảm cúm rubella

Cảm cúm rubella không phải là một dạng cảm cúm thông thường, mà là một bệnh nhiễm trùng do virus rubella gây ra. Trong khi cảm cúm là do virus cúm (influenza) gây ra, rubella lại do một loại virus ARN thuộc họ togavirus. 

Bệnh này có xu hướng bùng phát mạnh vào mùa xuân và chủ yếu lây lan qua đường hô hấp. Virus rubella thường cư trú trong vòm họng và các hạch bạch huyết, và có thể truyền nhiễm khi tiếp xúc với chất nhầy từ mũi, họng, hoặc qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt xì. Giai đoạn dễ lây nhiễm nhất là từ 7 ngày trước cho đến 7 ngày sau khi xuất hiện phát ban đỏ.

Mọi người đều có thể bị nhiễm rubella nếu chưa có miễn dịch, và virus có thể lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh qua các tiếp xúc gần gũi. Không có trường hợp nào virus rubella tồn tại mà không gây bệnh ở người khỏe mạnh, vì vậy việc phòng ngừa là vô cùng quan trọng để giảm nguy cơ lây lan.

Các triệu chứng của cảm cúm rubella

Triệu chứng của bệnh cảm cúm rubella có thể xuất hiện khá nhẹ nhàng, nhưng lại gây không ít nhầm lẫn với các bệnh lý khác do tính chất mờ nhạt của chúng. Thông thường, các triệu chứng của rubella sẽ xuất hiện từ 16 đến 18 ngày sau khi tiếp xúc với virus, và những dấu hiệu phổ biến nhất được liệt kê dưới đây.

Sốt nhẹ

Người bệnh có thể bị sốt nhẹ, dao động khoảng 38°C, kèm theo các triệu chứng như đau đầu, cảm giác mệt mỏi, đau họng và chảy nước mũi trong. Thời gian sốt thường kéo dài từ 1 đến 4 ngày và sẽ giảm khi phát ban xuất hiện.

Nổi hạch

Một triệu chứng đặc trưng của cảm cúm rubella là sự xuất hiện của hạch ở các vùng như cổ, chẩm và bẹn. Những hạch này có thể gây đau khi ấn vào và thường xuất hiện trước khi phát ban. Hạch này có thể kéo dài một vài ngày sau khi phát ban biến mất.

Phát ban

Phát ban do rubella bắt đầu từ vùng đầu và mặt, rồi dần lan ra khắp cơ thể. Các nốt ban thường có màu hồng hoặc đỏ nhạt, hình tròn hoặc bầu dục, với kích thước dao động từ 1 đến 2mm. Phát ban gây ngứa và kéo dài khoảng 3 ngày, sau đó sẽ biến mất, thường để lại những vết thâm trên da.

Đau khớp và viêm kết mạc

Một số bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng đau khớp, đặc biệt là ở phụ nữ, và viêm kết mạc mắt (mắt đỏ). Tuy nhiên, những triệu chứng này không phải lúc nào cũng xuất hiện.

Điều quan trọng cần lưu ý là trong khoảng 50% trường hợp, rubella có thể không có các triệu chứng rõ ràng, khiến cho việc chẩn đoán trở nên khó khăn. Điều này dễ dẫn đến nhầm lẫn với các bệnh khác, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của bệnh. Vì vậy, việc theo dõi kỹ lưỡng và nhận biết các dấu hiệu bất thường là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm và phòng tránh lây nhiễm cho cộng đồng.

Cách phòng ngừa cảm cúm rubella

Rubella, hay còn gọi là bệnh cúm đỏ, hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Do đó, việc phòng ngừa bệnh là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa cảm cúm rubella hữu hiệu mà mọi người có thể thực hiện:

• Tiêm vắc xin phòng Rubella: Tiêm vắc xin là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh rubella. Trẻ em nên được tiêm đầy đủ vắc xin khi từ 12 đến 24 tháng tuổi, và tiêm liều thứ hai khi từ 4 đến 6 tuổi. Tuy vắc xin có thể gây ra một số phản ứng phụ nhẹ như sốt, nổi phát ban, đau nhức cơ xương hay nổi hạch, nhưng các phản ứng này chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và không gây hại lâu dài.
• Xác định mức độ miễn dịch cho phụ nữ mang thai: Phụ nữ nên kiểm tra mức độ miễn dịch rubella trước khi mang thai. Nếu chưa có miễn dịch hoặc mức miễn dịch chưa đủ, họ nên tiêm vắc xin phòng rubella ít nhất 2 - 3 tháng trước khi mang thai, giúp bảo vệ thai nhi khỏi nguy cơ dị tật bẩm sinh do nhiễm virus rubella.
• Tránh tiếp xúc trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai cần chú ý tránh tiếp xúc với những người có biểu hiện bệnh, như sốt, phát ban, vì nguy cơ nhiễm rubella trong thời gian mang thai có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi. Việc tránh tiếp xúc sẽ giúp giảm thiểu khả năng lây nhiễm virus rubella, bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé.
• Khám và can thiệp sớm khi có triệu chứng: Nếu phụ nữ mang thai có dấu hiệu nghi ngờ bị rubella, như sốt, phát ban hay đau khớp, họ cần đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra và được tư vấn. Việc phát hiện sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng và bảo vệ sức khỏe của thai nhi.

Lưu ý về đối tượng không nên tiêm vắc xin: Những người có hệ miễn dịch suy yếu, như bệnh nhân mắc các bệnh lý về miễn dịch hoặc đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch, không nên tiêm vắc xin rubella. Hơn nữa, những người bị dị ứng với thành phần như gelatin hay neomycin, hoặc đang sốt cao cũng không nên tiêm vắc xin. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm vắc xin là rất quan trọng để đảm bảo an toàn.

Cảm cúm rubella, dù có thể không gây triệu chứng nghiêm trọng ở một số người, nhưng lại có thể gây nguy hiểm lớn đối với phụ nữ mang thai và trẻ em. Hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp phòng ngừa sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Việc tiêm vắc xin, kiểm tra miễn dịch trước khi mang thai và hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh rubella.

Tiêm vắc xin rubella giúp phòng ngừa bệnh rubella và các biến chứng nguy hiểm do virus rubella gây ra, đặc biệt là đối với phụ nữ mang thai. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin rubella chính hãng, được bảo quản đúng tiêu chuẩn GSP, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình tiêm an toàn. Đặt lịch tiêm nhanh chóng qua tổng đài miễn phí 1800 6928.